26 :: 'Axxo, je bent een god'

26 :: 'Axxo, je bent een god'

13-02-2009 11:07 Laatste update: 29-04-2018 12:45

De geheimen van de grootste filmpiraat op BitTorrent. Niemand weet wie er achter aXXo schuilgaat.

BitTorrent is een manier voor techies met een flexibele ethiek om te kijken wat je wilt, wanneer je wilt, zonder ervoor te betalen. In plaats van langs kanalen te zappen of een dvd aan te zetten, wend je je tot het web om illegale kopieën te snaaien van elke film of televisieserie die je maar wilt. Zoals je misschien zult verwachten neigen downloaders naar popcornfilms en nerdvriendelijke tv. Tussen de meestgezochte zoektermen op een BitTorrent zoekmachine vind je Quantum of Solace, Max Payne, Saw V, Heroes, Prison Break en Fringe. Veruit de populairste zoekterm is echter niet de titel van een film of televisieserie. Het is de naam van BitTorrent’s topuploader: aXXo.

Ongeacht welk metrisch systeem je aanhoudt, aXXo is de grootste naam op BitTorrent. De redacteur van weblog TorrentFreak, een 28-jarige Nederlander die zich Ernesto noemt, zegt dat zijn wekelijkse hitparade van de tien meest gedownloade films op BitTorrent feitelijk een compilatie is van aXXo’s laatste uploads. Precies hoe populair zijn aXXo’s films? Volgens Ernesto worden de populairste aXXo titels tussen de 500 duizend en een miljoen keer per week gedownload. Eric Garland, directeur van BigChampagne dat downloadverkeer in de gaten houdt, vertelt dat op een willekeurige dag maar liefst 33,5 procent van alle films die via BitTorrent worden gedownload afkomstig zijn van aXXo. (De eerstvolgende piraat, FXG, is verantwoordelijk voor 9 procent.)

Afgaande op de reacties bij torrentaggregator Mininova, internationaal gezien Nederlands best bezochte website (zie ook Bright 21), is het web gevuld met tevreden klanten: ‘Ik weet niet wat ik zonder je zou moeten doen, aXXo.’ ‘Ik wou dat je mijn vader was!’ ‘AXXo, je bent een god.’ Dat goddelijke thema komt vaker voor. In 2007 publiceerde TorrentFreak een gebed dat als volgt begint: ‘Onze Ripper die op Mininova zijt, aXXo is uw name.’

Verraderlijk
BitTorrent is het slimste mechanisme om bestanden te delen dat tot nu toe is bedacht. Een bestand downloaden bij een enkele bron kan lang duren en onbetrouwbaar zijn. BitTorrent versnelt het proces door partjes van het bestand, of torrent, bij verscheidene bronnen op te halen. Het slimste van het BitTorrent protocol echter is het delen. Terwijl je downloadt, uploadt je computer de partjes die je al binnen hebt naar anderen die die partjes nog nodig hebben. Hoe meer een torrent in trek is, hoe meer mensen het delen, des te sneller jouw download klaar is. (NB: Het automatisch uploaden van illegaal gekopieerde films en series maakt het gebruik van BitTorrent volgens de Nederlandse wet strafbaar.)

Terwijl simpele peer-to-peer programma’s als Napster muziekpiraterij deden exploderen in de jaren negentig en de jaren na de millenniumwisseling, was het de opkomst van BitTorrent in 2005 die filmpiraterij in zwang bracht. (Hoewel BitTorrent ook gebruikt kan worden voor het delen van legale bestanden, vestigde het z’n reputatie met illegale verspreiding.) Ondanks dat het mogelijk werd om in een bestek van een paar uur een enorm videobestand binnen te halen, bleef de wereld van online films jatten verraderlijk. Nadat je uren had gewacht kon het gedownloade bestand net zo goed malware zijn, of beschermd met een wachtwoord, of een opname van Iron Man die in een bioscoop was gemaakt met een goedkope camcorder door iemand met Parkinson.

Wanneer het listig is te weten welke bestanden je kunt vertrouwen, wenden downloaders zich tot bekende merken. Zie daar aXXo. In 2005 begon iemand met die alias filmbestanden te plaatsen op een bulletinboard genaamd Darkside_RG. In de drie jaar die sindsdien zijn verstreken, heeft aXXo ruim 600 torrents geüpload naar zowel Darkside als veelbezochte torrentsites als Mininova en The Pirate Bay. Elk bestand was herkenbaar door de toevoeging ‘aXXo’ in de bestandsnaam.

Net als de drugswereld
AXXo werd al snel een betrouwbaar A-merk in het BitTorrent universum. Zo zijn aXXo films altijd heldere, scherpe dvd rips (bestanden van dvd-kwaliteit in plaats van schuddende camcorderopnames) en staan ze dikwijls al online weken voordat de films beschikbaar komen in videotheken. Ze zijn altijd verschoond van malware en nooit beschermd met een wachtwoord, je hoeft alleen maar op play te klikken zodra de download compleet is. De bestanden hebben tot slot een vaste grootte: precies rond de 700 megabytes, de hoeveelheid data die op een blanco cd past. Dat maakt het eenvoudig om ze op een cd te branden voor archivering (als je harde schijf volraakt) of om op een dvd-speler te bekijken die compatible is (lees: die DiVX kan ‘lezen’).

Garland van BigChampagne zegt dat BitTorrent-gebruikers naar aXXo trekken om dezelfde reden dat mensen naar Pixar films gaan – een goede reputatie die garant staat voor kwaliteit en betrouwbaarheid. Er zijn andere populaire uploaders, of ‘release groups’ in BitTorrent jargon. FXG en eztv zijn beide bekende leveranciers van televisieseries en films. Garland ziet parallellen met de drugswereld, waar bendes hun waar voorzien van logo’s of labels. ‘Als je op zoek gaat naar een specifieke film of serie, dan weet je nooit wat je krijgt. Het logo of het merk is belangrijk, omdat er de verwachting is dat je een kwaliteitsproduct krijgt.’

Ernesto van TorrentFreak vertelt dat zelfs wanneer aXXo een relatief onbekende film uploadt, die film alsnog dikwijls op zijn lijst van meest gedownloade films verschijnt. Eén reden hiervoor is dat een BitTorrent-transactie niets kost. Een andere is hoe BitTorrent werkt: een populair bestand is sneller gedownload. Als gevolg hiervan is een aXXo-torrent sneller binnen dan zo’n beetje alle andere torrents, een voordeel ten opzichte van andere uploaders. De belangrijkste reden is nog wel dat BitTorrent dermate riskant is, dat afhankelijkheid het vaak wint van selectie. Zelfs als je liever pizza lust dan spruiten, eet je eerder spruiten als je bezorgd bent dat iemand op de pepperoni heeft gespuugd.

Een smetteloze reputatie duurt echter nooit lang op het web. Het aXXo merk is wel gebruikt om achteloze downloaders in de val te lokken. Torrents met aXXo in de bestandsnaam worden ingezet om malware mee te vermommen. Zelfs de Motion Pictures Association of America zou nep-aXXo-bestanden hebben geüpload om auteursrechtenovertreders mee te pakken, al ontkent de belangenorganisatie dit. De ingevoerden kunnen echter snel genoeg het echte materiaal van de nepperds onderscheiden. Bij Mininova vind je bovendien aparte pagina’s met alleen maar authentieke aXXo torrents.

Alfamannetje
Ondanks aXXo’s dominante marktaandeel en sterke reputatie, wordt het werk van de piraat niet overal geprezen. Eén BitTorrent fractie doet zijn 700 mb dvd rips af als rommel van lage kwaliteit dat inferieur is ten opzichte van de highdefinition-bestanden die andere release groups maken. (‘De freaks houden van kwaliteit, de massa waardeert gemak’, zegt Garland. ‘Dat is de reden waarom Blu-ray het moeilijk heeft. Een dvd ziet er al fantastisch goed uit voor de gemiddelde kijker.’) Andere insiders klagen dat aXXo slechts films ‘steelt’ en opnieuw encodeert (lees: naar een ander format omzet dat kleinere bestanden oplevert) die zijn geüpload door leden van een groep superpiraten genaamd ‘the scene’. (Je weet dat je je in wereld begeeft met een verdraaide morele code wanneer mensen beginnen te klagen dat hun gestolen waar op hun beurt wordt gestolen.) En dan zijn er nog degenen die gewoon een hekel hebben aan het alfamannetje. ‘Ik vermoed dat het een monopoliekwestie is. Sommigen hebben een hekel aan ‘m omdat hij zoveel controle heeft op de filmpiraterij op internet’, verklaart een bezoeker van Darkside_RG. ‘Het is zoals met Microsoft. Iedereen haat ze, maar terwijl ze het bedrijf op fora en blogs voor rotte vis uitmaken maken ze wel gebruik van Windows.’

Microsoft bleef twee decennia dominant, kan de Microsoft van filmpiraterij hetzelfde doen? Het is verrassend dat aXXo het al drie jaar volhoudt. Ernesto van TorrentFreak had verwacht dat aXXo na een paar maanden al zou verdwijnen, de gemiddelde levensduur van een BitTorrent-uploader. Maar terwijl aXXo wel een paar keer een winterslaap heeft gehouden voor een paar maanden en zijn fans smachtend liet wachten op zijn terugkeer, kwam hij ook telkens weer terug. Ernesto, die in 2007 een kort interview heeft gepubliceerd met iemand die zich uitgaf voor aXXo, zegt dat hij altijd geloofde dat de uploader een individu was, iemand met connecties in de filmwereld. Daar is hij niet meer zo zeker van, te meer omdat ‘aXXo’ in recenter weken tot wel drie films op een dag uploadde. Hij vermoedt dat het label kan staan voor een grotere groep piraten. Berichten die ik trouwens naar aXXo stuurde via Darkside_RG zijn niet beantwoord.

Eén reden voor de aanhoudende dominantie van kan zijn dat de MPAA zich tot nu toe zelden richtte op individuele uploaders. John Malcolm, hoofd antipiraterij bij de MPAA, vertelt dat de strategie van filmstudio’s er over het algemeen uit bestaat ‘zo hoog mogelijk in de piraterijketen te mikken’. Voor de MPAA betekende dat meestal rechtzaken aanspannen tegen BitTorrent-sites. Met enig succes. TorrentSpy, ooit een enorm populaire torrentsite zag zich genoodzaakt de site offline te halen. Zulke sluitingen hebben echter weinig effect op de piraterij in het algemeen, het verkeer op BitTorrent schoot omhoog in 2008. Sites sluiten heeft ook geen effect op uploaders als aXXo, omdat zijn of haar of hun torrents her en der op het web zijn te vinden. Tenzij de MPAA's van deze wereld hun strategie wijzigen, kan aXXo blijven regeren zo lang als hij daar zin in heeft. Een tip voor aXXo fans: vergeet niet te bidden.

Tekst: Josh Levin Beeld: Berto Martinez