Backstage bij de backbone
Nederland heeft met Rotterdam niet alleen de grootste haven ter wereld, de Amsterdam Internet Exchange is het grootste internet knooppunt ter wereld.
Maarten en Mark namen een kijkje achter de schermen.
De beveiligde serverkooi van de Amsterdam Internet Exchange staat in het datacenter van Global Switch.
De Amsterdam Internet Exchange (kortweg Ams-ix) is de grootste ter wereld. Dat is geen geringe prestatie, want alleen al in Europa zijn er ruim vijftig internetknooppunten. Ze stellen providers en andere partijen in staat om op een eenvoudige manier dataverkeer uit te wisselen. Daarmee leveren ze een belangrijke bijdrage aan het functioneren van internet.
De Ams-ix heeft meer dan 260 leden. Nummer twee, de internet exchange in Londen, heeft er 240. Het knooppunt in Amsterdam verstouwt in piektijden 250 gigabit per seconde aan dataverkeer. Dat kun je vergelijken met 4 miljoen gelijktijdige telefoongesprekken. Londen blijft daar met 140 gbps een flink stuk bij achter.
Een master schakelbord van Ams-ix leden die 4 gbps of meer doen, zoals KPN, de BBC en Google.
'Een internetknooppunt fungeert als een soort rotonde tussen snelwegen', legt directeur Job Witteman uit. 'Wij zorgen ervoor dat het verkeer de goede afslag neemt. Wat voor verkeer er rondrijdt maakt ons niet uit. Voice-over-IP en streaming video rijden bij ons gewoon als vrachtwagens en motors naast elkaar.' Dat alles zonder snelheidsbeperkingen of files. 'Als er files dreigen te ontstaan, gooien we gewoon wat auto's van de weg af. Die moeten het later nog maar een keer proberen.'
De rotonde is nodig om het dataverkeer tussen verschillende partijen (de snelwegen) eenvoudig te maken. Partijen die zich bij de Ams-ix aansluiten, kunnen verkeer uitwisselen (peering). 'Idealiter vindt de peering plaats met gesloten beurzen. Beide partijen hebben er immers voordeel bij', stelt Witteman. Het gaat daarbij overigens niet alleen om providers die verkeer uitwisselen. Ook aanbieders van diensten of content, zoals Google of de omroepen, zijn aantrekkelijke partijen om mee te peeren.
De stroomtoevoer van het datacenter.
'Het bestaan van de Ams-ix is geen absolute noodzaak voor het internetverkeer', meent Witteman. 'We zouden ook zonder kunnen.' Desondanks sluiten de laatste jaren zich alleen maar meer partijen op het internetknooppunt aan. De voordelen zijn dan ook groot. De kans op internetstoringen wordt bijvoorbeeld kleiner: er ontstaan immers meer routes die het 'internetverkeer' kan afleggen om op de plaats van bestemming te komen.
Minstens zo belangrijk is dat partijen dankzij een internet exchange kosten besparen. Die besparingen zijn flink. Dankzij peering via de Ams-ix kan RTL bijvoorbeeld de kosten voor het aanbieden van een video met een factor 20 terugbrengen, zo vertelde Jan Paul Dekker, manager techniek bij RTL.
De brandblusinstallatie van het datacenter. Die installatie werkt overigens niet met water of schuim, maar met een speciaal soort gas genaamd Inergen.
Elk jaar verdubbelt het verkeer dat via de Ams-ix loopt. Eén van de belangrijkste drijvende krachten achter de huidige groei van het internetverkeer is video. Om het videoverkeer efficiënter te laten verlopen overleggen omroepen en providers nu via een werkgroep van Ams-ix over een nieuw protocol.
'Het principe daarachter is redelijk simpel', aldus Dekker. 'De providers gaan de live streams en video's herdistribueren.' In de praktijk betekent dit bijvoorbeeld dat een omroep één live stream doorstuurt naar een provider die vervolgens zijn abonnees weer bedient. Bij video's gaan internetaanbieders de populairste video's lokaal cachen, zodat een abonnee van de internetaanbieder de video niet meer binnenkrijgt via de server van de omroep maar van zijn eigen provider.
Mocht de stroom uitvallen dan starten deze vliegwielen de dieselmotoren van het noodaggregaat op. Ze maken nogal een herrie. De foto's zijn genomen door Mark. Hier vind je er meer.
De netwerkspeak begint me wat te tollen. Het is onwerkelijk om in de serverruimte rond te lopen. Sowieso omdat er normaliter nauwelijks mensen komen, maar ook omdat zoveel internetverkeer door deze draden loopt. Opeens is internet tastbaar, aanwijsbaar. Een unieke ervaring.