Chaos Communication Camp '07

Een nieuw hackerscamp lijkt in Nederland nog ver weg.

Mark pakte daarom zijn koffers en ging naar het Chaos Communication Camp in Berlijn. Een week lang met 2000 'hackers' op een voormalig Russisch militair vliegveld.

De Fairy Dust staat er, de CCC kan beginnen!

De organiserende partij van deze vierjaarlijkse meeting, de Chaos Computer Club, is naar eigen zeggen, een galactische gemeenschap van levensvormen waarbij verder niet gekeken wordt naar leeftijd, geslacht, ras en sociale posities. Uitgangspunt is zich grensoverschrijdend inzetten voor vrijheid van informatie en zich bezighouden met de gevolgen van technologie op de maatschappij en het individu. De CCC zet zich in voor een mensenrecht op wereldwijde ongehinderde communicatie en dit evenement is een plek waar informatie-uitwisseling plaatsvindt om die doelstelling verder te bewerkstelligen.

Oude Russische vliegtuigen en tentjes...

Uit bovenstaande, enigszins vage omschrijving, mag wel blijken dat we bij de CCC niet met 'hackers' van doen hebben in een definitie die jammer genoeg nog steeds veel wordt gebruikt. Ook deze week verscheen in de media een voorbeeld van hoe het niet moet. Hackers kraken website VN. Voor de goede orde, de 'hackers' die daarin aangehaald worden zul je op een evenement als dit niet aantreffen. Een breed geaccepteerde definitie van de term 'hacker' valt te lezen in een door Eric S. Raymond geschreven How-to, How to become a hacker.

Eén van de hangars waarin de lezingen werden gegeven.

Het mag duidelijk zijn dat de hackers die hier rondliepen geen H4X0rz zijn, maar de idealisten uit Raymond's definitie, met alleen maar goede bedoelingen. Het zijn stuk voor stuk individuen met een enorme passie voor hun vakgebied, zo erg zelfs dat ze er een deel van hun vakantie voor opofferen. Alhoewel hacking -ook in de goede vorm- voornamelijk met software wordt geassocieerd, is het niet beperkt tot dat alleen. Hardware hacking begint een steeds grotere vorm aan te nemen en als je de hacking mindset en lifestyle erop nahoudt, kun je zelfs een hacker in breien zijn.

Het met veel bombarie aangekondigde Hackers on a Plane werd bij gebrek aan een vliegtuig Hackers on a Bus. En uiteindelijk, vanwege het vergeten van campingbedden, Hackers on Cold Hard Dirt. (foto: Jacob Appelbaum)

Ook al hebben we dus alleen met goedzakken te maken, de omgeving en entourage deed voor een buitenstaander misschien anders vermoeden. De officiële vlag van de CCC is er een met een doodshoofd en als locatie werd gekozen voor een voormalig Russisch militair vliegveld. De Russen hebben dit in 1992 verlaten maar veel materieel laten staan. Dit materieel, aangevuld met vliegtuigen uit geheel Duitsland, vormt het Luchtvaartmuseum Finowfurt en voor vijf dagen vormden de her en der geparkeerde MiG's en de vele hangars het onvoorstelbare decor voor lezingen, workshops, kamperen en natuurlijk heel veel lol.

Een foto van de organisatoren Julia Lüning en Florian Holzhauer deed m'n Mac crashen. Die hackers toch!

Op woensdagochtend werd het evenement door de organisatie afgetrapt in een overvolle hangar. Vanaf dat moment konden van 's ochtends elf tot diep in de nacht verschillende 'conference tracks' gevolgd worden in een van beide hangars (toepasselijk genaamd Foo en Bar) die ingericht waren als conferentiezaal. Daarnaast was er een hackcenter waar je eventueel kon werken, maar ook workshops kon volgen. Verder bevond zich op het terrein een Art & Beauty Center met een bar, terras en hangmatten. Dit was tevens de parkeerplaats van de Fairy Dust, de beroemde raket en tevens beeldmerk van de CCC.

Naast de structuur die door de organisatie is neergezet, wordt het merendeel van de structuur aangebracht en bepaald door de bezoekers, die in korte tijd Villages neerzetten. Het geheel is een groot dorp van 2000 inwoners uit alle windstreken, dat zich wonderwel grotendeels zelf reguleert. Van incidenten zoals vechtpartijen is mij in vijf dagen niks ter ore gekomen, maar tijdens de slotspeech werd bekend dat er twee laptops ontvreemd waren. Dat zijn er natuurlijk twee teveel, maar ik denk dat er maar weinig evenementen te bedenken zijn waarbij 2000 bezoekers zolang op elkaars lip kunnen leven en er zo weinig voorvalt aan zaken die het daglicht niet kunnen verdragen. Het geeft mijns inziens aan wat voor saamhorigheid er mogelijk kan zijn tussen tweeduizend man. Die eenheid vind ik het meest magische.

Een Russische MiG en een tent vol Amerikaanse hackers...

Vijf dagen Chaos Communication Camp laat zich verder lastig omschrijven. Het is serieus (en ik heb niet aan de geestverruimende middelen gezeten!) niet van deze wereld. Dat gevoel bekroop me nog het meest als ik 's avonds een wandeling over het terrein maakte. De raket, de MiG's, maar ook een discobol waarop een dusdanig sterke lamp stond dat de laaghangende bewolking van een sterrenhemel werd voorzien. Het waren allemaal ingrediënten om van dit CCC voor vijf dagen een biotoop te maken voor iedereen die de hacking culture een warm hart toedraagt en daar zelf in meer of mindere mate deel van uitmaakt. Daarnaast kan iedereen zijn ervaring zo maken als hij zelf wil. De een zal vijf dagen lang lezingen volgen terwijl een ander vijf dagen lang, onder het genot van een biertje zit te geeken voor z'n tent. Niemand verplicht iemand anders om wat dan ook te doen, je kan echt volledig jezelf zijn alhoewel dat zelfs hier nog wel 'ns een wenkbrauw kan doen fronsen.

De raket uiterst links en één van de twee sterk verlichte discobollen.

In Nederland kennen we een soortgelijk vierjaarlijks evenement, WhatTheHack, waarvan de laatste twee jaar geleden werd gehouden. Rop Gonggrijp zei daar in de slotspeech dat het eigenlijk ondoenlijk is om zoiets nogmaals in Nederland te organiseren. Er is een plan om de opvolger van de Nederlandse editie eveneens in Duitsland te huisvesten, waardoor er een tweejaarlijks evenement van dit kaliber op de kalender zou staan. Voor velen is dat nu al het ritme. Je ziet veel dezelfde gezichten, veel vrijwilligers zetten zich in bij beide evenementen en een groot deel van de infrastructuur wordt door dezelfde mensen gedaan. Ergens zijn het, in veel opzichten, compleet onmogelijke evenementen maar oh wat zijn ze mooi. Gelukkig heb ik de foto's nog.