Commentaar: All the news that's fit to link

Commentaar: All the news that's fit to link

23-03-2009 15:24 Laatste update: 29-04-2018 12:14

Kranten moeten innoveren om te overleven. Inspirerende voorbeelden zijn schaars. In Nederland althans.

De kranten hebben het zwaar. Oplages lopen al jaren terug en inmiddels de advertentieinkomsten ook. De situatie is zo ernstig dat de regering een commissie in het leven heeft geroepen onder leiding van Eelco Brinkman die 8 miljoen euro subsidie heeft te vergeven voor innovatie in het krantenwezen. Ik zou me kapot schamen als er een overheidscommissie aan te pas moet komen om je aan te jagen jezelf te vernieuwen.

Om het nog wranger te maken noemt Peter Vandermeersch, hoofdredacteur van het Vlaamse dagblad De Standaard, de Nederlandse kranten oubollig. 'Ze hebben het stoffige karakter van kwaliteitskranten in de jaren tachtig. Je voelt gewoon dat zo’n krant als NRC Handelsblad zal sterven met zijn generatie lezers.' Vandermeersch geniet van een zeldzaam superioriteitsgevoel jegens Nederland. Zijn Belgische uitgeverij De Persgroep gaat PCM overnemen, waardoor PCM is gered van failissement en alle landelijke dagbladen op de Telegraaf na in buitenlandse handen komen. Het zij hem gegund, maar de roes zal niet lang duren.

De situatie in de VS voor kranten, in beeld gebracht door de New York Times.

De kredietcrisis legt nog maar eens pijnlijk bloot dat de kranten te lang hebben stil gestaan. En stilstand is achteruitgang. Zeker in een tijd waarin branchevreemde partijen als Google met diensten als Google News en Google Reader de toon zetten. De kranten hebben te lang te analoog nagedacht, over papier, formaat en drukpersen. Allemaal randverschijnselen van het nieuws en van steeds minder belang. Krantenmakers moeten digitaler gaan denken, denken vanuit het netwerk. Websites worden de hubs in hun crossmediale bestaan, niet de gedrukte krant. De cijfers wijzen daar al op, want waar oplages van kranten dalen, stijgen de bezoeken van de nieuwssites, ook die van dagbladen.

De oogst aan innovatie bij Nederlandse dagbladen is schaars. Gratis dagblad Spits zet zijn redactie aan tot het gebruik van Twitter en geeft zijn journalisten een Google-telefoon. Een stap in de goede richting maar mogelijk 'too little, too late'. Het al genoemde NRC boekte succes met Nrc.next dat als een van de weinige dagbladen zijn oplage zag stijgen. Vervolgens gaat Nrc.next nog een stap verder en bouwt zijn site om tot weblog. Een zet die tenminste van innovatiedrang getuigt, al begrijp ik niet waarom het krantenarchief is verdwenen. Een online archief is een simpele service die nauwelijks iets hoeft te kosten. Al was het maar om de lezer in staat te stellen artikelen door te sturen. Denken vanuit het netwerk.

Internationaal gezien het meest aansprekende voorbeeld van een krant die zichzelf opnieuw uitvindt is de New York Times. Op het South by Southwest mediafestival in Texas vorige week gaf de krant een demonstratie van zijn indrukwekkende portfolio innovaties. Naast verplichte nummers als special interest blogs, RSS-feeds, mobiele versies van de site en een Twitter-account kun je de NY Times op de volgende manieren tot je nemen:

iPhone app :: De NY Times was een van de eerste 'kranten' met een eigen app. Een hele goede app zelfs, die ook de inspiratie vormde voor de iPhone app van Nu.nl, de populairste nieuwssite in Nederland.

Times Reader :: Een chique desktopapplicatie om op je gemak de krant door te nemen op je laptop of netbook. 'Sunday browsing' noemt de NY Times het.

Times Widgets :: Zet de content van de NY Times gratis op je eigen site, blog of profielpagina.

Times People :: Deel het nieuws van de NY Times met andere lezers. Desnoods via Facebook als je wilt.

My Times :: Zet de homepage van de NY Times naar je hand.

Article Skimmer :: Of gebruik de koppensneller.

NB: Updates over innovaties van de NY Times kun je lezen op First Look.

Afgelopen najaar ging echter het beste voorbeeld van netwerkdenken al online. In oktober bracht de New York Times een zogheten application programming interface uit onder het motto 'why just read the news when you can hack it'. Een API is een toolbox voor externe programmeurs om online toepassingen te maken, in dit geval rondom de databases aan informatie en nieuws van de New York Times. We kennen API's uit de computer- en internetwereld en het is veelzeggend dat een krant er een uitbrengt.

De eerste API van de NY Times stelde de gegevens beschikbaar die de krant verzamelde over de financiering van de presidentsverkiezingen, maar inmiddels zijn er ook API's voor het nieuwsarchief en bijvoorbeeld de bestsellerlijst. Met behulp van de API's zijn al aardige sites ontwikkeld, zoals Elastic Lists en Multi-faceted Searching, waarmee onder meer deze prachtige infographics zijn gemaakt. In Engeland volgde onlangs The Guardian het voorbeeld van de NY Times en lanceerde zijn eigen API: Open Platform.

Ik hoor de uitgevers denken: leuk hoor al die gratis experimenten, maar valt daar ook wat aan te verdienen? Al deze diensten stimuleren loyaliteit, waardering, aanzien én pageviews. De NY Times verdient zelfs geld aan zijn kruiswoordpuzzels. Vorig jaar iets minder dan in 2007 weliswaar, maar ze maken winst en blijven dat nog lang doen als ze zo doorgaan. Innovatie loont.

In het april-mei nummer van Bright magazine meer over de toekomst van het nieuws. Bright 27 verschijnt 24 april.