Commentaar: Alles of niets voor Nintendo
De Wii U moet Nintendo weer uit het slop trekken, maar moet het roer niet helemaal om bij de Japanners?
Het gaat niet goed met Nintendo. Het bedrijf draait voor het eerst in zijn bestaan zwaar verlies. De handheld-console 3DS die vorig jaar werd geïntroduceerd, verkocht in eerste instantie zo slecht dat de prijs drastisch omlaag moest. Handheld-spelcomputers raken uit de gratie vanwege de opkomst van gamen op smartphones en tablets. Consumenten zien bovendien de waarde van een brilloos 3d-schermpje niet in. Vrijdag presenteerde Nintendo een grotere xl-versie van de 3DS, maar ook die zal de grote redding niet brengen omdat de winstmarges op de 3DS lager zijn dan het bedrijf had gedacht.
Nog ernstiger is het gesteld met de Wii. De console is na ruim zeven jaar nu wel zo'n beetje uitgerangeerd. Het gamen met de motioncontroller was ooit een groot suces, maar het apparaat staat bij de meeste mensen nu stof te verzamelen. De gameverkopen zijn ingestort, al vallen die in de hele sector van spelcomputers tegenwoordig tegen. Microsoft heeft met de Xbox een nieuwe richting gekozen die wel lucratief is: de spelcomputer als entertainmentspil in de huiskamer, met toegang tot speelfilms, series, live zenders, internet en meer. Al meer dan twintig miljoen mensen hebben mede daarom een betaald Xbox Live-genomen. Sony heeft met zijn Sony Entertainment Network iets soortgelijks: muziek, films, internet. Nintendo ligt achter op entertainmentvlak. De Wii is slechts een spelcomputer gebleven, een gemiste kans.
Het Japanse bedrijf heeft al zijn pijlen nu gericht op de opvolger van de Wii, de Wii U. Dat apparaat werd een jaar geleden op de E3 gamebeurs in Los Angeles al gepresenteerd, maar nog altijd is niet bekend wanneer hij op de markt komt. Begin deze maand toonde Nintendo de definitieve versie. De spelcomputer werkt met een nieuwe gamepad met een 6 inch touchscreen, gameknoppen, twee analoge joysticks, een camera en microfoon en bewegingssensoren. De bedoeling is dat op het extra scherm allerlei nieuwe gamemanieren mogelijk zijn. Je kan bijvoorbeeld door de gamepad rond te bewegen op het ingebouwde schermpje rondkijken in de virtuele wereld van het spel. Ook is het mogelijk om tijdens het spelen met anderen in de kamer op de gamepad iets anders te zien dan de rest. De gamepad kan ook extra gamefuncties tonen op het touchscreen.
Maar er is geen grote reden waarom dezelfde mogelijkheden niet te doen zijn met bestaande 'tweede schermen' in huis, smartphones en tablets. Zowel Sony als Miscrosoft hebben al aangekondigd dat ze van plan zijn om game-ervaringen die vergelijkbaar zijn met de Wii U aan te gaan bieden via apps op smartphones en tablets. Microsoft gaat nog een stap verder met Smart Glass, een nieuw systeem voor nieuwe tweedeschermervaringen. Gebruikers van telefoons, tablets, laptops kunnen met Smart Glass via de Xbox extra interactie en informatie krijgen tijdens gamen, of tijdens het kijken van films en series. Daar is geen extra aankoop van nieuwe apparaten voor nodig, zoals bij de Wii U met zijn gamepad, waarvan Nintendo er maar eentje meelevert per spelcomputer.
Jammer is ook dat de eerste generatie Wii U-games alleen met één gamepad is te spelen en met alle oude Wii-motes en Nunchucks. Nintendo beloofde tijdens de E3 van dit jaar dat er uiteindelijk ondersteuning voor twee gamepads komt, maar game-ontwikkelaars zijn daar nog niet klaar voor. Pas volgend jaar komen die games. Alsof je een auto koopt zonder passagiersstoel.
De specificaties van de spelcomputer zelf zijn nog altijd niet volledig bekend. Duidelijk is dat de Wii U full hd-kwaliteit gaat ondersteunen, maar de grafische kracht en rekenprestaties zullen volgens diverse berichten niet al te veel groter zijn dan die van de Xbox 360 die alweer zeven jaar oud is.
Hoe bevalt het spelen met de gamepad? Op zich werkt de bediening vrij redelijk. De gamepad ziet er uit als een vrij groot uitgevallen stuk plastic, maar hij voelt best prettig in de hand. Hij is wel zwaarder dan je gewend bent waardoor Wii-spellen waarbij je snelle bewegingen moet maken niet echt mogelijk zijn. Ook is een probleem - dat wellicht nog te fixen is - dat de gamepad na een tijdje opnieuw gekalibreerd moet worden, daar bij gaat het om de bewegingsbediening. Een ander probleem is de batterijtijd. Hij moet na een paar uur spelen alweer aan de oplader.
Cruciaal is de vraag of Nintendo weer een grote groep consumenten weet te overtuigen tot de aanschaf van een nieuwe spelcomputer. Wie al gamet op Xbox of een PS3 heeft niet veel redenen om over te stappen. Beide apparaten presenteren vergelijkbaar, hebben veel meer games en hebben meer online entertainment en netwerken voor communicatie met vrienden. Nintendo komt ook met een eigen sociaal netwerk, maar daarmee is het vrij laat. Het netwerk wordt ook gesloten, wat betekent dat er geen integratie met andere netwerken lijkt te gebeuren.
Het game-aanbod van de Wii U is redelijk maar niet super. Er zijn circa dertig titels aangekondigd. Nintendo moet het vooral hebben van de eigen klassiekers. Zelda en Mario komen naar de Wii U met het spel NintendoLand, allerlei mini-games met vertrouwde Nintendo-figuren. NintendoLand moet zeg maar de Wii Sports van de Wii U worden: het spel dat iedereen graag wil spelen. Maar veel van de spellen van zijn alleen leuk als er andere mensen meespelen op Wii-motes. Nintendo claimt dat het gamen weer sociaal wil maken, iets dat je samen met vrienden in dezelfde kamer doet. Dat is vrij ouderwets gedacht.
Een van de weinige bijzondere spellen is Zombie U. In dat spel zitten allerlei nieuwe manieren om de gamepad te gebruiken in de gameplay, bijvoorbeeld om rond te kijken of de toegangscode van deuren in te voeren op het touchscreen. Zombie U is een spannende game om te spelen, hoewel het jammer is dat het weer een spel is uit de bekende thema's zombies, aliens, monsters.
Een grote hitgame lijkt er nog niet tussen te zitten. Onafhankelijke gamestudio's, indies, zijn in opmars mede dankzij crowdfundingsites als Kickstarter en Indiegogo, maar Nintendo weet ze minder goed te bereiken dan Sony en Microsoft. Indiestudio's kiezen minder snel voor een nieuwe spelcomputer die nog een publiek moet aanboren.
Intussen is het nog altijd wachten op informatie over de prijs en beschikbaarheid. Voor de kerst lijkt de nieuwe console er in Japan wel te komen, maar of dat ook in Amerika en Europa gebeurt, is nog niet zeker.
Al met al is er genoeg reden voor Nintendo-fans om zich zorgen te maken. De gamepad van de Wii U lijkt toch niet uniek genoeg, ondanks vernieuwende spelvormen, omdat de concurrentie Nintendo via apps voor mobiele apparaten op dit punt buitenspel kan zeten. Maar misschien wel belangrijker: Nintendo heeft steeds meer last van mobiele games. Consumenten geven massaal geld uit aan spelletjes op iOS en Android en die games zijn een stuk goedkoper dan de Nintendo-spellen. De Japanners blijven koppig en willen hun bekende games als Mario en Zelda niet uitbrengen op andere platforms. Nintendo zou daar ontzettend veel geld mee kunnen verdienen. Dat geld is nodig om de crisis van het bedrijf op te lossen.
Nintendo houdt echter vast aan zijn oude strategie: speciale hardware verkopen voor zijn games. Is dat nog van deze tijd? Nintendo moet het roer omgooien. De Wii U zou ook meer een entertainmentapparaat moeten maken. Maar de achterstand op dit vlak lijkt lastig in te halen op de smart tv's en de andere twee spelcomputers, al was het maar vanwege het tijdrovende onderhandelen met contentaanbieders en rechthebbenden, wat Nintendo's rivalen al wel hebben gedaan.
De grote reddingsboei voor Nintendo zijn mobiele games. Als de Wii U met zijn gamepad geen succes wordt, moet het bedrijf wel overstappen naar de andere schermen in huis. De Japanners blijven vooral gericht op het verkopen van de eigen apparaatjes, terwijl hele volksstammen graag Mario zouden willen spelen op hun iPad. Dat is een riskante koers. Nintendo negeert wensen van consumenten en kampt met grote concurrentie. Dat alles terwijl het geld opraakt. Voor Nintendo-fans wordt 2013 een spannend jaar.