Eerste indruk: Sony Xperia Z Ultra
De Xperia Z Ultra zoekt de grenzen van een smartphone op, vervaagt ze en gaat er te vaak vol overheen.
Een week heb ik met de Xperia Z Ultra rondgelopen. En ik had meer bekijks dan ooit tevoren. "Zit hij nou met een tablet te bellen", fluistert een meisjes schuin tegenover mij tegen haar vriendin. Ja, ik ben inderdaad met een tablet aan het bellen. Sony wil de Xperia Z Ultra misschien niet zo noemen, maar met een 6,4 inch-scherm komt het formaat gevaarlijk dicht bij de grootte van mijn Nexus 7.
De schaamte waarmee ik de Xperia Z Ultra met moeite uit mijn broekzak probeer te pielen, gaat gepaard met het ongemak waar ik de zogeheten phablet mee bedien. Nergens lijkt het vooralsnog te kloppen. Voor één hand is hij te groot, maar om een smartphone constant met twee handen vast te houden voelt ook erg onnatuurlijk aan. Het is typerend voor de Xperia Z Ultra, waar - als je een alledaagse smartphonegebruiker bent - op de één of andere manier heel moeilijk van te houden is.
Het uiterlijk heeft de Xperia Z Ultra in ieder geval wél mee. De grote smartphone leunt sterk op het mooie design van de Xperia Z, met eenzelfde glazen achterkant die fijn in de hand(en) ligt. In tegenstelling tot zijn kleine broertje maakt de Xperia Z Ultra gebruik van een metalen rand rondom die het toestel net even wat steviger laat aanvoelen en is de smartphone maar 6,5 millimeter dik. Dit zorgt er voor dat de Xperia Z Ultra een heel dunne en elegante smartphone is die niet in een handtas zou misstaan. Misschien richt Sony zich met de grote phablet ook op vrouwen: de Galaxy Note-lijn is niet voor niets enorm populair onder het vrouwelijk geslacht.
De grootste aandachtstrekker is het 6,4 inch-scherm. Het beeld wordt op een full-hd-resolutie van 1920 bij 1080 pixels weergegeven, met heldere en duidelijke kleuren en een fijn contrast. Dat mag ook wel, want Sony-schermen kunnen qua kleurreproductie niet tippen aan concurrenten als HTC en LG. De kijkhoeken zijn gelukkig sterk verbeterd en het scherm van de Xperia Z Ultra is in tegenstelling tot vorige Sony-smartphones ook beter in direct zonlicht te bekijken. De algehele schermkwaliteit is echter nog steeds minder dan de meeste high-end toestellen van menig concurrent.
De Xperia Z Ultra is voorzien van een snelle Qualcomm Snapdragon 800-chip met een 2,2 GHz quadcore-processor, één van de beste mobiele chips die op dit moment in een smartphone te krijgen is. Verder is er 2 gb aan werkgeheugen beschikbaar en kunnen al je apps, foto's en video's op 16 gb interne opslagruimte worden opgeslagen. De opslagruimte is naar eigen wens uit te breiden met een micro-sd-kaart. Ook ondersteunt de phablet 4g-netwerken, het energiezuinige bluetooth 4.0 (handig met alle quantified self-gadgets) en is de Xperia Z Ultra geheel water- en stofdicht. Je kunt de smartphone ongeveer een half uur onder water houden voordat er wat misgaat.
De combinatie van een 6,4 inch-scherm en een full-hd-resolutie zorgt voor enorm veel schermruimte. Android 4.2.2 (Jelly Bean), de softwareversie waar de Xperia Z Ultra op draait, komt door al die ruimte soms iets te groot over. De knoppen zijn groot, de app-iconen zijn groot en zelfs de letters zijn groot. Voor een tablet zou dit geen probleem zijn, maar voor een smartphone - een apparaat dat je dagelijks veelvuldig gebruikt - komt de software van de Xperia Z Ultra een beetje log over. Zo zijn veel apps niet voor het 6,4 inch-scherm geoptimaliseerd en open je vaak een soort opgeblazen smartphone-versie van een app. Denk bijvoorbeeld aan Twitter, Facebook of Instagram. Dit is een algemeen probleem voor Android-tablets, maar de Xperia Z Ultra is hier helaas wel direct de dupe van.
Toch is de softwareschil van Sony niet verkeerd. Het design straalt een soort volwassenheid uit waar menig fabrikant nog veel van kan leren. Ook apps als de fotogalerij, contactenlijst en fm-radio zijn fijn om naar te kijken en om te gebruiken, met als uitschieter de prachtige muziek-app Walkman. De kleur van de app past zich automatisch aan op basis van de albumcover en het navigeren door Walkman is een fluitje van een cent. Het is één van de apps waar je echt een Sony-smartphone voor zou aanschaffen.
Ook de camera's zijn normaliter één van de beste eigenschappen van Sony-producten. Het is dan des te vreemder dat het Japanse bedrijf bij de Xperia Z Ultra op de camera bezuinigt. Sony heeft gekozen voor een 8 megapixel-camera terwijl de Xpera Z1 een 20,7 megapixel-camera en de Xperia Z een 13,1 megapixel-camera heeft. Daarnaast beschikt de grote smartphone niet over een flitser. Hierdoor kun je in de buitenlucht met wat zonlicht prima foto's schieten, maar wordt het in donkere omgevingen een stuk moeilijker om een duidelijke foto te maken. Hierdoor is de Xperia Z Ultra compleet ongeschikt om foto's tijdens het stappen te schieten, want door het gebrek aan een flitser is je uitgaansselfie één grote zwarte waas.
De 1080p-video's die de Xperia Z Ultra opneemt, blijken ook niet altijd van geweldige kwaliteit te zijn. Zo zoomt de lens te vaak onverwacht in en komen video's vrij trillerig over. Het afspelen van video's is door het grote full-hd-scherm wél een genot. Je kunt zonder problemen series en films in de trein kijken. De Xperia Z Ultra biedt bijna hetzelfde kijkcomfort als het 7 inch full-hd-scherm van mijn Nexus 7. De batterij kan echter een probleem vormen: met de 3050 mAh-accu houdt de Xperia Z Ultra het met intensief gebruik nauwelijks een dag vol. Een aflevering van The Big Bang Theory kijken slurpt toch al gauw zo'n 15 procent van je batterij op.
Het is zonde dat Sony bij de Xperia Z Ultra niet op elk punt kan scoren. Het scherm is niets meer dan degelijk, de camera presteert ondermaats en ook de batterijduur is niet denderend. En dat valt toch tegen van een smartphone die een adviesprijs van maar liefst 699 euro heeft. Het gevoel bekruipt dat Sony iets te gemakkelijk wil scoren door gewoon een hele grote en daarmee vrij unieke smartphone uit te brengen.
Het formaat van de smartphone blijft ook een moeilijk discussiepunt. Enerzijds is het geweldig om zo'n groot scherm tot je beschikking te hebben - denk aan het bekijken van foto's en video's tot het opstellen van een document of presentatie -, anderzijds kun je de smartphone gewoon nauwelijks comfortabel bedienen. Of je moet altijd twee handen vrij hebben om de Xperia Z Ultra vast te houden. Ook zal de phablet in vrijwel geen broekzak passen. Mijn vriendin, die helemaal verzot is op grote smartphones, vindt dat echter geen probleem: "Ik stop 'm gewoon in mijn tasje." En dat is misschien treffend voor de Xperia Z Ultra: het is een elegant toestel dat in een net zo elegant handtasje thuishoort, maar niet geschikt is om als 'normale smartphone' te gebruiken.