Special: Rainbow Warrior III
Met de Rainbow Warrior III zet Greenpeace een grote stap vooruit. Het schip is gebouwd met oog voor duurzaamheid en technisch vernuft.
Tijdens voorbereidingen op een actie tegen Franse kernproeven in de Stille Zuidzee werd de eerste Rainbow Warrior op 10 juli in 1985 opgeblazen door agenten van de Franse geheime dienst. Nu vijfentwintig jaar later wordt op diezelfde dag in het Poolse Danzig de kiel gelegd van een nieuwe actieboot, de Rainbow Warrior III. De vijftig jaar oude Rainbow Warrior II is aan vervanging toe.
Ulrich von Eitzen, Operations Director van Greenpeace, vertelt vanuit Brazilië dat de Rainbow Warriors al jarenlang model staan voor hoop op een veilige en schone wereld. 'De Rainbow Warrior III moet de komende vijfentwintig jaar samen met de andere twee boten van Greenpeace aan de slag om het gevecht aan te gaan met diegenen die het niet goed voor hebben met de wereld.' Het is voor het eerst dat er een schip voor Greenpeace op maat gemaakt wordt. Voorheen werden oude trawlers en sloepen opgeknapt, maar Greenpeace kiest nu voor een boot die voldoet aan de huidige maatstaven wat betreft milieu-eisen en hightech.
De Rainbow Warrior II toont overduidelijk tekenen van slijtage. 'Het iconische schip vaart al sinds 1957 en is nu echt aan het eind van zijn latijn. Een upgrade van de huidige Warrior is onhaalbaar want de onderhoudskosten zijn erg hoog en reserveonderdelen zijn vaak niet meer te krijgen.' Het nieuwe actieschip zal deels in Polen en deels in Duitsland worden gebouwd. De romp wordt in Danzig gemaakt en de rest van het schip, waaronder het technische vakwerk, wordt in Bremen vervaardigd.
Het Amsterdamse ontwerpbureau Gerard Dijkstra & Partners heeft de Rainbow Warrior III ontworpen. Greenpeace stelde echter zelf ook nog eisen. Voor de milieuorganisatie is het bijvoorbeeld belangrijk dat er genoeg ruimte aan boord is voor veel mensen. Verder stond duurzaamheid hoog op de lijst. 'Voor de zeilen worden er twee A-frame masten geplaatst omdat er voor het eerst een helikopterplatform aanwezig is op een Rainbow Warrior. De zeilen worden zo geplaatst zodat een helikopter goed kan landen op het platform dat gelegen is aan de achterkant van de boot. Een ander voordeel van dit type mast is dat er weinig onderhoud gepleegd hoeft te worden', zegt Von Eitzen.
Bij het ontwerp van het 57 meter lange schip is rekening gehouden met de uitstraling waar Greenpeace voor staat. Het schip is in eerste instantie gemaakt om te zeilen. Wanneer dit door weersomstandigheden niet kan, is het mogelijk om de motor te gebruiken. Het schip kan zo langer achter elkaar op zee blijven zonder aan te hoeven leggen om te tanken. Na een dag of dertig op zee moeten wel water en voedselvoorraden worden aangevuld aan land.
De mast en de zeilen zijn ontworpen om maximale snelheid te behalen. De romp zorgt voor zuinigheid. Von Eitzen vertelt dat het ontwerpbureau het schip in samenwerking met TNO heeft getest in een sleeptank van de Technische Universiteit van Delft om de zeileigenschappen vast te stellen. Op de Wolfson Unit in Southampton werden ook tests uitgevoerd in een windtunnel. Daar werd gekeken wat de invloed van wind kan zijn op de zeilen en het helikopterplatform op het achterdek.
De Rainbow Warrior III is brandstofbesparend doordat de zeileigenschappen geoptimaliseerd zijn. De Warrior kan zeventig procent van de vaartijd voortgedreven worden door een combinatie van windenergie en een elektrische generator, die computergestuurd vermogen levert. De vorm van de romp draagt ook bij aan het het lage brandstofverbruik. Het optuigen van de zeilen gebeurt semi-automatisch. Een druk op de knop is voldoende om het zeil in- of uit te rollen.
Het schip kent ook biologische zuivering van afvalwater en kan 45 duizend liter opslaan zodat Greenpeace het niet hoeft te lozen in kwetsbare gebieden. Naast de zuivering is er ook een scheidingssysteem aan boord dat de olieconcentratie in vervuild water kan terugdringen. De buitenkant van de boot is geverfd met een gifvrije coating. Omdat de Rainbow Warrior III veel groene aspecten aan boord heeft, ontvangt Greenpeace door maritiem bureau Lloyds een Groen Paspoort omdat het schip geclassificeerd wordt als milieubesparend.
Tot zover de buitenkant van de boot. De binnenkant is in een woord spectaculair te noemen. Greenpeace heeft er voor gezorgd dat de zeevaarders aangename werkplekken hebben. Zo is er een conferentiezaal van 67m2 met amfitheater voor multimediale presentaties. Een groot actiekantoor van circa 23 m2 met presentatiescherm is benedendeks te vinden. De bedrading is zo weggewerkt dat tegenstanders het videosysteem niet gemakkelijk kunnen uitschakelen of beschadigen.
Natuurlijk is er ook gedacht aan satellietvideo waarmee de hulporganisatie beelden kan verzenden. Er zijn verschillende systemen aanwezig die zo goed als overal bereik hebben en elkaar aanvullen als een van de systemen uitvalt. De spannendste ruimte is de verstevigde videomontagekamer. Deze kamer wordt extra gestaald om onder alle omstandigheden contact te houden met de buitenwereld en indringers buiten te houden. Aan boord is breedbandinternet via satelliet en een draadloos datanetwerk aanwezig.
Wat de laatste rustplaats van de Rainbow Warrior II wordt is nog niet helemaal duidelijk. Von Eitzen: 'Het is wel zeker dat er niet meer gevaren gaat worden met de Rainbow Warrior II zodra de nieuwe boot af is. We zijn momenteel nog aan het onderzoeken waar we het schip een mooie laatste plek kunnen bieden.' Binnen nu en twee jaar moet de Rainbow Warrior III vaarklaar zijn.