Techniek-angst door de eeuwen heen

De telefoon zorgt ervoor dat niemand meer naar een concert gaat en door de grammofoon leren kinderen niet meer lezen.

Sinds Nicholas Carr schreef dat Google ons allemaal dom maakt, kun je geen krant of weekblad openslaan zonder dat allerhande wetenschappers zich buigen over de vraag wat de invloed van internet op onze hersenen is. Van Het Laatste Nieuws tot Vrij Nederland en van De Telegraaf tot Intermediair: allemaal laten ze voor- en tegenstanders van Carr aan het woord.

De angst dat nieuwe technologie meer kapot maakt dan ons lief is, is niet nieuw. En in sommige gevallen ook geheel terecht. Maar het gebeurt minstens even vaak dat onze zorgen ongegrond blijken. Denk aan de komst van de stoomtrein, toen critici meenden dat de passagiers geen adem meer zouden kunnen halen bij dergelijke hoge snelheden en boeren vreesden dat de voorbijrazende treinen ertoe zouden leiden dat hun koeien geen melk meer konden geven.

Maar er is meer: ook bij de drukpers, het stripboek, de televisie, de fiets, de radio, de magnetron en de wasmachine werd er gewaarschuwd voor desastreuze gevolgen, zo schrijft Nick Bilton in zijn boek I live in the future & here's how it works. Het boek bevat een aantal hilarische voorbeelden van techno-angst.

Bilton, die voor The New York Times werkt, deinst er niet voor terug om te wijzen op de techniek-angst in zijn eigen krant. Nouja, de techniek-angst van bijna anderhalve eeuw geleden dan... Zo schreef de Times op 22 maart 1876 dat de telefoon ertoe zou leiden dat niemand meer naar een concert of naar de kerk zou gaan.

De komst van de grammofoon boezemde de krant een jaar later nog meer angst in. Het einde van de bibliotheek zou door deze uitvinding aanstaande zijn, en daarbij zou het niet blijven. 'Waarom zou een volgende generatie nog leren lezen?' Klinkt als een leuk boek.