Transformer van een oude Lada

Een reusachtig monster van schroot. The Transformer van Nikola Nikolov is gemaakt uit een ontmantelde Lada Samara Diva.

Het ging hem aan het hart: zijn allereerste Lada, een Samara Diva, naar de schroothoop te rijden. In plaats daarvan ging de laatste rit van de auto van ontwerper/kunstenaar Nikola Nikolov richting werkplaats. Waar het trouwe beestje met slijpers en zaagmachines compleet gesloopt werd.

De carrosserie en een hele berg schroefjes en boutjes dienden voor de wederopbouw, of liever gezegd: metamorfose. Gewapend met haakse slijper en lasapparaat transformeerde Nikolov zijn oude Lada in een meer dan manshoge, roboteske figuur, getiteld The Transformer.

'Onze eerste auto betekende veel voor mijn vrouw en mij', vertelt de uit Sofia, Bulgarije afkomstige ontwerper, die sinds 1996 in Nederland woont. Hij deed de kunstacademie in Maastricht en in Amsterdam een vervolgopleiding op het Sandberg Instituut. In 2009 richtte hij samen met zijn vrouw Jennifer Kanary Nikolov een eigen bedrijf op: Studio-Re-Creation. 'Ik wilde er iets figuratiefs van maken. De figuur is een soort man-machine, een superheld en is een goede vriend van me geworden, een soort beschermengel. Hij staat symbool voor de talloze dienstjaren van onze trouwe Lada.'

Of hij er dan wel verstandig aan doet die beschermengel te verkopen? 'Ik kan niet alles bewaren', schokschoudert de kunstenaar, die zijn ecologisch verantwoorde kunst als Waste-de-Luxe betitelt. Al zijn objecten komen tot stand door het samenvoegen van materialen van niet meer gebruikte spullen. The White (Jack) Rabbit vervaardigde Nikolov uit Ikea-stoelen en houten spijltjes van een bij het grofvuil gevonden babybox. Zijn strijdlustige boxer (The Dog), die vorig jaar op de Salone del Mobile in Milaan werd geëxposeerd is ook uit verschillende gerecyclede houten meubels opgebouwd. En The Chair is een klassieke houten stoel, bedekt met de bewaarde stukjes keramiek van ooit (bij ruzies?) gebroken borden.

Sinds de vertoning van enkele van zijn objecten in Milaan en op de Design Week in Eindhoven vorig jaar begint de belangstelling langzaam te komen. Zo wil Li Edelkoort zijn White (Jack) Rabbit tonen in de groepsexpositie Post Fossil - excavating 21st century creation in Tokio. En mag The Transformer mee op reis naar de Via Savona in Milaan voor een tentoonstelling van Tutto Bene, waarin elf ontwerpers hun werk met een duurzaam karakter laten zien.

Nikolov maakt ook stukken in opdracht. Daarbij gaat hij heel gevoelsmatig te werk. Hij vertelt dat een architectenechtpaar hem twee van hun Eames bureaustoelen toevertrouwt om deze naar eigen inzicht te ontmantelen en iets nieuws te scheppen. Maar dat gebeurt niet zomaar. 'Ik ga eerst langdurig met ze praten, over de geschiedenis van de objecten en vooral de emoties die zij bij deze stoelen hadden', vertelt hij. 'Als ik dan aan het werk ben, neemt dat gevoel als het ware de overhand. Het materiaal leidt mij; het proces en de vorm ontstaan bijna vanzelf. En dan wordt het, zowel voor mij als voor de opdrachtgever, een heel persoonlijk item.'

Aan The Transformer werkte Nikolov, zonder voorstudie - ‘Aan schetsen doe ik niet' -, zo'n 100 uur. Hoeveel het kunstwerk moet kosten? 'Tienduizend euro', zegt hij prompt. 'Maar als je je eigen oude auto ter beschikking stelt, dan valt daar natuurlijk over te praten.'