Uitlegparty: 3D zonder bril

3D zonder bril verschijnt als eerste op mobiele apparaten. Hoe werkt het en wat kunnen we ervan verwachten?

Een van de grootste belemmeringen om over te stappen op 3D is het verplicht dragen van een brilletje. De eerste 3DTV's zullen helaas werken met deze techniek, maar de mobiele markt is een stap verder en komt met 3D zonder bril. Sommige nieuwe mobiele apparaten zullen dit jaar al een 3D-optie bevatten. Nintendo kondigde bijvoorbeeld de handheld 3DS aan en ook fabrikanten van telefoons experimenteren volop met deze technologie.

De techniek
Om drie dimensies zonder bril te kunnen zien, wordt gebruik gemaakt van ongeveer dezelfde techniek als bij active shutter glasses. Twee beelden die een klein beetje van elkaar verschillen worden naar het linker- en rechteroog gestuurd zodat je hersenen ze omzetten naar 3D (stereoscopie). In plaats van een bril zit er een laagje over het scherm dat het licht van de verschillende beelden verdeelt voor het linker- en rechteroog (voor 2D kan dit uitgezet worden). Dit betekent wel dat er een bepaalde afstand is waarop 3D het beste werkt. Voor de meeste apparaten is dat tussen de 30 en 40 cm, maar dit kan verschillen per toestel en techniek. De beperkte kijkhoek is tevens de reden waarom tv-fabrikanten deze techniek nog even in de ijskast laten liggen. Met apparaten zoals een mobiele telefoon is dat geen probleem, omdat je daar in je eentje naar kijkt en ook van dichterbij.

Om het gebrek aan content voor deze toestellen op te vangen zijn er technieken ontwikkeld om bestaand 2D-materiaal naar 3D om te zetten. Specifieke software berekent de afstand tussen objecten met behulp van verschillende technieken, zoals kleuranalyse en objectherkenning. Vervolgens genereert het programma een redelijk overtuigend 3D-beeld. Content die speciaal voor 3D is ontwikkeld zal er uiteraard beter uitzien.

Er zijn bovendien een hoop voorwaarden om een goede verandering van 2D naar 3D-beeld te garanderen. Shots in video's moeten bijvoorbeeld minimaal drie seconden duren en ook het videoformaat moet aan bepaalde eisen voldoen. Daarnaast is het effect waarbij objecten buiten het beeld treden afhankelijk van de grootte en de plaats in het scherm. Zodra een object tegen de rand van het beeld komt is het effect er namelijk vanaf.

3D-beeld kan ook op bestaande telefoons worden gerealiseerd mits je de goede hard- en software hebt. Voor de iPhone en iPod heeft Spatial View bijvoorbeeld de 3DeeShell uitgebracht. 3DeeShell gebruikt nagenoeg dezelfde techniek als hierboven uitgelegd.

De verwachtingen
3D is natuurlijk niets zonder goede content. Het lijkt er helaas op dat we het tot 2011 met een schaars aanbod aan 3D-materiaal moeten doen. Toch kunnen we alvast kijken naar nieuwe mogelijkheden. Naast wat we nu al van films hebben gezien zijn er ook interessante ontwikkelingen op het gebied van games en interfaces.

In principe zijn videospellen vaak al met diepte geprogrammeerd waardoor ze makkelijker om te zetten zijn naar 3D. Dat is bijvoorbeeld handig bij een platformspel zodat je niet meer hoeft te gokken hoe ver een object ligt. Maar de toevoeging van een derde dimensie kan voor toekomstige spellen ook een verandering op het gebied van gameplay betekenen. In combinatie met nieuwe besturingstechnieken zoals de hovering touch-techniek lijken de mogelijkheden oneindig. Bij strategiespellen hoef je dan bijvoorbeeld niet meer op het scherm te drukken om spelfiguren te verplaatsen maar pak je ze gewoon vast en verplaats je ze, zonder tussenkomst van een scherm of knoppen, naar de gewenste locatie.

Ook interfaces kunnen hun voordeel halen uit deze technieken. Het futuristische beeld uit Minority Report lijkt in eens niet meer zo ver weg. Met behulp van 3D kunnen interfaces een stuk overzichtelijker worden. Schermen staan niet meer naast elkaar maar bijvoorbeeld achterelkaar zodat je altijd ziet welke programma's openstaan. Omdat we normaliter ook objecten in drie dimensies bedienen, betekent het dat interfaces veel intuïtiever kunnen worden.

Wel of niet doen?
De vooruitzichten mogen dan wel rooskleurig zijn, de eerste generatie 3D-apparaten moet je vooral zien als een gewenningsmoment. Net als de eerste HDTV's hebben de apparaten nog wat mankementen, maar ze laten ons wel alvast kennis maken met de volgende stap. 3D op mobiele telefoons heeft nog flink wat obstakels die het gebruik ervan moeilijker maken. Zo moet je het scherm constant in de goede positie houden om een optimale ervaring te krijgen. Dat is leuk voor even maar je gaat echt niet een uur lang in dezelfde positie zitten.

Is zo'n eerste 3D-toestel dan wel een aanrader? In principe kan het geen kwaad om een apparaat met een 3D-optie aan te schaffen. Vrijwel alle apparaten spelen ook gewoon HD-beeld af, dus je koopt geen kat in de zak. Voor de extra optie zul je wel wat meer moeten betalen en zonder geschikte content is dat op het moment nog een flinke investering.