Uitlegparty: Boekenclub 2.0

Lezen wordt socialer dankzij sites waarop boekenwurmen hun favoriete leesvoer delen en erover praten. Dat leidt weer tot persoonlijke leestips.

Lezen lijkt een activiteit die je bij uitstek alleen doet. Maar het delen van je favoriete boeken, schrijvers en zelfs citaten is wel een sociale bezigheid die online een nieuwe dimensie krijgt in de vorm van 'social reading'. Zie het als een online boekenclub voor de hele wereld. Veel van de sociale leessites werken als een soort Last.fm voor boeken. Waar je op Last.fm je muzieksmaak kunt laten bijhouden en tonen aan andere muziekliefhebbers, kan je op sites als GoodReads, Librarything en Anobii delen wat je favoriete boeken zijn.

Deze sites zijn de online variant van gepronk met een grote, volle boekenkast in de huiskamer. Voordeel is natuurlijk dat er op de virtuele boekenplanken oneindig plek blijft. Maar ze zijn ook gewoon handig: je onthoudt wat je allemaal hebt gelezen, en wat je nog wilt gaan lezen. Bovendien zijn door de databases en het registreren van leesgedrag van gebruikers automatisch aanbevelingen van boeken mogelijk.

Dat lijkt op wat online boekhandel Amazon al jaren doet: bij elk boek suggesties van gerelateerde boeken geven. Dat is mogelijk doordat Amazon precies weet welke boeken klanten die een bepaald werk kochten nog meer hebben gekocht. De social readingsites doen dat ook, maar dan niet alleen op basis van aankopen op één site, maar op basis van gegevens die fanatieke lezers zelf hebben ingevoerd. Dat kunnen ook boeken zijn uit de bibliotheek of die ze tweedehands hebben gekocht. Doel is uiteindelijk antwoord op de vraag: wat moet ik nu eens lezen?

LibraryThing
Voor leestips op basis van de eigen boekensmaak en die van bekenden is LibraryThing.com al jaren een van de beste plekken. De naam klinkt misschien wat suf, maar dat is deze site met 1,3 miljoen geregistreerde leden helemaal niet. LibraryThing laat gebruikers een virtuele boekenkast aanmaken en boeken beoordelen. Door alle gegevens van gebruikers met elkaar te vergelijken kan de site slimme aanbevelingen doen. Dat werkt vrij goed: bij de aanbevelingen die LibraryThing geeft, zitten daadwerkelijk boeken die ik al eens had gelezen. Alleen had ik ze nog niet toegevoegd aan mijn LibraryThing-profiel.

Dat is meteen het probleem bij social readingsites: het werkt pas als je de moeite neemt al tientallen van je boeken in te voeren, liefst honderden. Dan weten de sites
een beetje wat voor smaak je hebt. Maar daarvoor zal je in de meeste gevallen eerst steeds titels en namen van schrijvers moeten invoeren om vervolgens elk boek toe te
voegen aan je profiel. Dat is nogal wat werk, hoewel het zoeken bij LibraryThing wel lekker werkt. Het is helaas nog niet mogelijk om met je mobieltje een foto van de
hele boekenkast te maken, waarna de site alle boeken automatisch herkent. Sommige sites werken wel met herkenning van streepjescodes. Maar soms is zoeken dan nog sneller.

LibraryThing toont uitgebreide stats over je virtuele boekenkast

LibraryThing telt 10 miljoen beoordelingen en 1,5 miljoen recensies door gebruikers. De site blinkt ook uit in statistieken over je leesgedrag. Zo is 1991 het
gemiddelde jaar van uitgave van de 60 boeken die ik heb ingevoerd. Stapel je ze op, dan zijn ze 3 meter hoog en wegen ze 21 kg, vertelt de site me. En LibraryThing
komt met meer weetjes: leg je alle pagina's achter elkaar dan is dat goed voor 2,7 km. En 39 procent van de schrijvers van deze 60 boeken leeft nog.

LibraryThing heeft ook een agenda met Nederlandse evenementen rond boeken. Die agenda is ook toegankelijk via de Local Books-app van de site (iTunes-link), die ook boekhandels toont. Voor Android werkt dat ook via augmented reality als een laag in de Layar-app.

GoodReads
De grote concurrent van LibraryThing is GoodReads, dat gebruikers ook virtuele boekenkasten laat bijhouden. Deze site ziet er gelikter uit en het toevoegen van boeken aan je profiel of zelfgemaakte leeslijstjes gaat lekker vlot vanuit de zoekresultaten. Goed aan GoodReads zijn de publieke boekenlijsten. Van best of-overzichten tot lijstjes met boeken over vampieren, sci-fi of feminisme. GoodReads heeft ook apps voor iPhone en Android.

GoodReads heeft meer dan 8 miljoen unieke boeken in zijn database, twee miljoen meer dan LibraryThing. De site heeft ook twee keer zoveel leden: ruim 3 miljoen. Leuke onderdelen zijn trivia en quotes, waarop gebruikers favoriete citaten toevoegen. Een account aanmaken gaat via je Facebook- of Twitter-account. Via die sociale netwerken kan je ook laten weten op welke pagina in een boek je bent.

Minder goed zijn de aanbevelingen bij GoodReads. Dat komt pas een beetje op gang als je genoeg vrienden op de site hebt gemaakt, maar dat zou beter moeten werken. De site belooft binnenkort beterschap op dit gebied.

Shelfari
Shelfari lijkt op de vorige twee: profielen aanmaken, leeslijsten doorbladeren, suggesties en tagclouds. De widgets van Shelfari voor het delen van je boekensmaak via je eigen site of sociale netwerken is misschien wel het mooist vormgegeven. Shelfari heeft als bijzonderheid een mogelijkheid om je aankopen van Amazon.com te importeren. Die optie is er niet voor niets: Amazon heeft in Shelfari geïnvesteerd.

Alleen lijkt de community nog niet zo te bloeien als bij GoodReads en LibraryThing en daar gaat het bij social reading nu juist om. En er zijn geen mobiele apps.



Anobii
Anobii, Latijns voor boekenwurm, doet niet veel anders dan zijn concurrenten. De site laat je ook je persoonlijke bibliotheek samenstellen en kijken wat vrienden zoal hebben gelezen. De tools om boeken te ontdekken zijn nog in ontwikkeling. Anobii heeft al twee mobiele apps voor iPhone en Android, die ook barcodes kunnen inscannen.
Enkele grote uitgevers en de Britse HMV Group hebben geld in de site gepompd. Anobii krijgt daardoor binnenkort ook de mogelijkheid om direct ebooks te kopen. Die connectie met ebooks ontbreekt bij de meeste social readingsites nog. Google heeft wel Google Books en een eigen eBookStore, maar het zoekbedrijf heeft daar nog weinig sociale functies aan toegevoegd. Nu Google de komende maanden groot inzet op zijn nieuwe +1-knop kan dat trouwens wel eens gaan veranderen.

De Kobo-app voor kopen en lezen van ebooks heeft ook allerlei sociale functies

Kobo
De internationale ebookwinkel Kobo is een stuk 'socialer'. Kobo biedt bijvoorbeeld 'inchecken' op boeken via sociale netwerken en statistieken over leesgedrag, zoals zelfs het gelezen aantal pagina's per minuut. Want Kobo kan via zijn apps voor lezen van ebooks precies meten wat je leest. Ook kunnen gebruikers allerlei mijlpalen behalen met hun leesgedrag, wat doet denken aan de badges voor mobiel inchecken met FourSquare.

Kobo claimt wereldwijd 3,5 miljoen lezers en heeft een populaire app voor digitaal lezen op iOS-apparaten. Daarmee zijn sinds kort ook citaten, notities en bookcovers direct via Twitter te delen. Sinds de lancering van zijn sociale functies onder de naam Reading Life is het gebruik van de Kobo-apps met 50 procent gestegen. Vrienden kunnen elkaar leestips sturen en die ebooks zijn direct te lezen.

In combinatie met ebooks zijn er natuurlijk nog veel meer mogelijkheden te bedenken. Zo zouden vrienden echt samen dezelfde passages kunnen gaan lezen. Zonder dat je moet wachten totdat de ander de pagina omslaat. En weten de verkopers van ebooks, zodra alles in de cloud draait, ook precies welke passages en boeken echt met aandacht gelezen worden. Dat leidt misschien tot nog betere suggesties.

De huidige online boekenclubs zijn een eerste stap en zijn vooral leuk voor fervente lezers die eens nieuwe leestips willen krijgen en met anderen over boeken willen praten. Net zoals er voor filmfreaks Flixter is en voor muziekfans Last.fm.