Vazen van baksteen
Taiwan kennen we van hightech elektronica. Maar het nieuwe designmerk Yii gaat over lifestyle en cultuur.
Yii is het nieuwe designmerk uit Taiwan waarvan Gijs Bakker (ex-Droog Design) creatief directeur is. Yii (spreekt uit als [ie]) is een initiatief van het Taiwan Craft Research Institute en dat verklaart eigenlijk alles. De bakstenen schalen bijvoorbeeld zijn gemaakt door een vakman gekoppeld aan een designer. Ontwerper Rock Wang heeft het idee, maar steenslijper Pei-ze Chen bepaalt de vorm en de dikte van zo'n schaal die hij uit een bestaand blok metselwerk slijpt. In de expositie van Yii is dan ook op film te zien hoe zo'n proces van slijpen en helaas veel breken verloopt. Het resultaat is verbluffend mooi.
'Baksteen is een materiaal dat de Nederlanders rond het jaar 1600 naar Taiwan brachten,' zegt Rock Wang. 'Inmiddels hebben we een bakstenen paleis. Baksteen werd Taiwanees zoals Delfts Blauw Nederlands werd. Met Brick Plan wil ik de herinnering levend houden. Yii stelt zich dan ook ten doel het in onbruik rakende Taiwanese vakmanschap nieuw leven in te blazen.
Cocoon Plan is een ander project van Rock Wang. 'I did nothing', grapt hij. Bamboevlechter Kao-ming Chen maakt een stoel uit bamboestrips. 'Als je een gaatje had in je traditionele driehoekige bamboehoed, legde je hem een nacht buiten, waarna zijderupsen het gaatje dichtspinnen.' Vijfduizend zijderupsen pakken in vijf dagen de hele stoel in, waarna hij sterker en zelfs waterdicht is. Naast de combinatie van craftsmen en designer is de enorme hoeveelheid aandacht en geduld die uit de objecten af te lezen is, kenmerkend voor Yii. Dat heeft waarschijnlijk alles te maken met hoe een Taiwanees met zijn spullen omgaat, en daarmee wat de identiteit van Taiwanees design is.
Taiwanees design verdient aandacht buiten het eiland zelf, vindt Pili Wu (Wu Hsiao-ju). Met zijn keuze om te werken met Ikea-producten heeft hij een mondiaal bereik. Lampje Lampan met aanschafwaarde 2,50 euro, waarvan het kapje met porselein is bewerkt zodat je een mythisch slagveld van tijgers en draken ziet als het licht aan gaat, zet je dat op je bureau of in een glazen kastje? Een tafelpoot van tafel Vika wordt omarmd door houtsnijwerk met religieuze thema's dat je bijna een oneerbiedig gevoel geeft als je het zo onder de tafel ziet. Bureaulamp Tertial is ingelegd met fijn gedetailleerd zilverwerk, stoel Herman draagt nu traditioneel lakwerk. Pili Wu: 'De vakmannen doen eigenlijk precies wat ze altijd al doen'. Dat wekt de vraag op wat wij Nederlanders eigenlijk met ons vakmanschap doen. Laten wij vaardigheden als kantklossen, klompenmaken, houtsnijwerk zomaar verloren gaan?
Wat naast eerbied, aandacht en bewustzijn opvalt, is de gelijkenis tussen het grafisch ontwerp dat direct de link met Droog Design opwekt. Een half jaar geleden verliet oprichter Gijs Bakker dat wereldberoemde bedrijf. 'Nu geef ik de mensen van Yii ontwerpbegeleiidng via Skype. Dat gaat gepaard met tekeningen ophouden voor de camera, eerst maakten we uit onwennigheid met het medium nog foto's van de wijzigingen,' zegt Gijs Bakker in het Triennalegebouw in Milaan. Voor de vele Milaanbezoekers die Yii alsnog met Droog Design wilden vergelijken: een bekend designjournalist drukte het uit als 1-0 voor Yii.