Accept or Decline: eerste indruk

Accept or Decline: eerste indruk

22-02-2011 10:01 Laatste update: 29-04-2018 01:25

Arnoud Groot

Ons crowdonderzoek naar gebruiksvoorwaarden is vrijdag van start gegaan. Een eerste indruk van Apple.

Afgelopen vrijdag was de kick-off van Accept or Decline, het crowdonderzoek naar de gebruiksvoorwaarden van een groot aantal populaire internetdiensten. Nu na een koud en dus zeer productief weekend de eerste resultaten binnenstromen geven we alvast een sneak preview van de eerste bevindingen.

Om maar meteen met een bedrijf te beginnen dat volop in de belangstelling staat vanwege zijn bepalingen: Apple. Onderzoeksdeelnemer Bert dook in de voorwaarden van de iTunes Store en viel van de ene verbazing in de andere. Een milde verwondering kwam al op bij Apple's vermelding dat een Nederlandse klant alleen cadeaus in de Store mag kopen voor andere personen in Nederland. Hoe zit het dan met het vrije Europese verkeer van diensten en goederen, vroeg Bert zich af. En wij met hem. Bovendien reserveert Apple zich het recht voor ook van de ontvangers van cadeaubonnen alle gegevens vast te leggen, een marketingfuik waar vast niet iedereen op zit te wachten.

Bert trekt zijn wenkbrauwen op bij het bepaald niet voorkomende gastheerschap van Apple. Elke overtreding van de huisregels kan tot onmiddellijke verwijdering uit de Store leiden, zonder voorafgaande kennisgeving. Maar als Apple zelf fouten maakt hebben de bezoekers eigenlijk geen poot om op te staan. Het bedrijf wijst elke vorm van aansprakelijkheid af. Stel dat een song een virus bevat en mijn hele systeem wordt beschadigd, dan moet ik toch iemand aansprakelijk kunnen stellen, vraagt Bert zich af. We gaan het spoedig horen van ons expertpanel met juristen.

De milde verbazing slaat om in oprechte verwondering wanneer Apple halverwege de gebruiksvoorwaarden aankondigt dat alle in de Store verkochte liedjes, apps en andere content eigenlijk helemaal niet aan ons verkocht worden. Nee, alles wat we daar kopen wordt 'ter beschikking gesteld'. Wat we feitelijk kopen is een licentie om het stukje content te mogen gebruiken, net als dat bijvoorbeeld geldt voor veel software, zoals de licentie voor Windows 7. Mochten we onze iPhone of iPad doorverkopen aan derden, dan vervalt de licentie en moeten we deze content dus eerst van het apparaat verwijderen. Opmerkelijk, constateert Bert, die vermoedt dat veel consumenten dat waarschijnlijk toch heel anders zien. Meer werk voor ons panel dus.

Verder rijzen veel vragen over de verschillende landen die in de overeenkomst figureren. We worden geregeld geconfronteerd met Nederlands recht, toch vallen de apps volgens Apple onder de definitie van commerciële goederen, zoals weergegeven in de Amerikaanse 'Code of Federal Regulations'. Gegevens van kopers worden gezamenlijk beheerd door Apple Sales Unlimited in het Ierse Cork en Apple UK in het Engelse Uxbridge, terwijl gebruiksgegevens van de iTunes Store worden doorgegeven aan het Luxemburgse iTunes SARL. In welke wetgeving komen onze gegevens dan terecht?

En hoe denkt Apple eigenlijk over privégegevens? Zelf stelt het bedrijf eerst dat ze (met cookies en 'andere technologieën'?!) niet-persoonlijke gegevens als beroep, postcode, netnummer, uniek toestelnummer en locatie verzamelt. Maar een paar alinea’s verderop meldt Apple dat deze als beschermde persoonlijke gegevens zullen worden behandeld als dat op grond van lokale wetgeving noodzakelijk is. Hoezo zo omslachtig? Dit zijn toch gewoon de Nederlandse gebruiksvoorwaarden? Waarom beschrijft Apple hier dan niet gewoon de Nederlandse situatie? Al met al reeds voldoende vragen voor ons panel dat volgende week in fase 3 van het onderzoek in beeld komt.

In de huidige fase van het onderzoek, het minutieus doornemen van bijna 70 documenten met gebruiksvoorwaarden van 27 diensten door ruim 140 vrijwilligers, heeft menig deelnemer de smaak te pakken. 'Heb je niet meer? Ik ben net warm gelopen!' wilde deelnemer Steven al direct op vrijdag weten. De inzet en het enthousiasme van de deelnemers is hartverwarmend en belooft veel inzicht in de partijen aan wie wij ons digitale leven zo dikwijls blindelings toevertrouwen. Wordt vervolgd!