Minder voedselverspilling dankzij prijskaartje met schermpje

Wasteless laat de prijs van voedsel dat tegen de houdbaarheidsdatum aanzit met slimme software dalen. Directeur Ralph de Vries: "Ik heb goud in handen."

Sinds hij anderhalf jaar geleden een burn-out had, nodigt hij zakenrelaties en anderen steeds vaker thuis uit, vertelt Ralph de Vries aan de keukentafel in Amsterdam-Zuid. Wat minder druk op de ketel. Hij besloot het voortaan een tikkie anders te gaan doen.

De Vries startte zijn carrière in de telecom, tot hij werd gevraagd in het familiebedrijf te stappen. Hij twijfelde maar zei toch ja, en werd zo de vierde generatie die aan het roer kwam te staan van een keten slagersbedrijven. Acht maanden later overleed zijn vader. Group of Butchers, een vehikel van een investeringsfonds dat meerdere vleesverwerkers onder een paraplu onderbracht, nam het bedrijf uiteindelijk over.

Dynamische prijzen

De jarenlange ervaring in het onderhandelen met de retail, komt hem goed van pas nu hij gevraagd is als CEO van Wasteless. Dit van oorsprong Israëlische bedrijf wil dynamic pricing introduceren in het winkelschap. Op basis van de houdbaarheidsdatum, en tientallen andere parameters, wordt de consument via een digitaal schermpje een passende prijs gepresenteerd.

Je bent Wasteless niet zelf gestart. Hoe ben je bij het bedrijf betrokken geraakt?
“Het is een Israëlisch bedrijf. Een relatie bracht me in contact. Op de laatste Horecava kreeg ik een presentatie. Bij de derde sheet kreeg ik -letterlijk- kippenvel.”

Waarom kwamen ze bij jou terecht?
“Ze zochten iemand met retailervaring. Dat had ik, via Group of Butchers en Canter, het familiebedrijf. En ze zochten een investeerder.”

Zij hadden de techniek?
“Ja, maar ik wilde die techniek wel in de praktijk zien. In Spanje bij de Dia, een grote supermarktketen, liep een pilot. Ik heb daar staan kijken en was zo enthousiast dat ik niet alleen wilde helpen, maar ook echt betrokken wilde raken.”

Wasteless maakt het mogelijk producten vlak voor het verstrijken van de houdbaarheidsdatum goedkoper aan te bieden. Wat is eigenlijk het probleem met voedselverspilling?
“Cijfers heb ik niet.”

Supermarkten houden dat een beetje geheim?
“Het loopt tegen de honderd miljard euro aan, wat er in Europa van winkel tot thuis wordt weggegooid.”

Is THT groter dan wat er door mensen thuis wordt weggegooid?
“Dat is dus moeilijk te zeggen. Maar in sommige winkels is het policy om bijvoorbeeld geen melk te verkopen die bij het verlaten van de winkel nog maar drie dagen goed is. Die supermarkten prijzen niet eens af, maar gooien dat meteen weg. Er zijn er ook die wel afprijzen, en daar heb je margederving.”

Daar zit ruimte?
“Er wordt vaak standaard 50 of 35% afgeprijsd. Terwijl dat niet altijd nodig is.”

Waarom niet?
“Afgelopen maart was het koud. Stamppotten en rookworsten, winterse maaltijden lopen gewoonlijk in maart niet zo goed. Dus die worden afgeprijsd. Door de algoritmes van Wasteless kun je die prijs juist op niveau houden. Want daar wordt het weer ook in meegenomen.”

Wat zijn de belangrijkste parameters?
“Het weer, vergelijkbare producten in het schap, hoe druk is het, hoe laat is het, zitten er supermarkten in de buurt; er zijn 42 parameters.”

Zijn de supermarkten gebaat bij dynamische prijsvoering?
“Afprijzen en zo verspilling voorkomen, werkt bij de supermarkten die nu meedoen met de pilot.”

Dat inregelen van die prijzen, gaat dat automatisch? Heeft de filiaalchef ook nog invloed?
“De filiaalchef niet. Al kun je het centraal en ook per winkel aansturen. Maar in principe spreek je het centraal af.”

Profiteren klant en supermarkt daarvan?
“In Madrid kocht een man om half twaalf ’s ochtends een sandwich, voor de helft afgeprijsd. Die was goed tot morgen. Ik hield hem aan en hij zei dat hij ‘m ook voor iets meer ook wel had gekocht. De incentive hoeft dus niet altijd diepe korting te zijn. Dat vond ik een openbaring.”

Hoeveel minder voedsel wordt er daar weggegooid?
“Bij Dia in Madrid gooien ze 70% minder weg. De margestijging is 3%.”

Heb jij zelf altijd iets gehad met het thema voedselverspilling?
“Nee.”

Nee?
“We hebben 90 jaar een familiebedrijf in vleeswaren gehad. Daar waren we natuurlijk wel bezig met het verwerken van restproducten. Vleeswaren kun je maken van de kontjes.”

Maar het heeft je nooit beziggehouden.
“Later, toen we opgingen in een grotere onderneming, werd het wel belangrijker. Maar je kunt als leverancier weinig invloed uitoefenen op wat er op de winkelvloer gebeurt. Om eerlijk te zijn: ik wist niet hoe groot het probleem was.”

De helft van al het voedsel dat geproduceerd wordt, wordt weggegooid?
“40%. In 2030 moet dat met de helft verminderd zijn. Er is een taskforce 12.3, ondersteund door de Rabobank. Die zijn al veertien jaar bezig.”

Er is een wereld voor je opengegaan?
“Ik was vorige week bij een bijeenkomst. Daar hoorde ik dat maar 2% van alle papaya’s en mango’s die geoogst worden, uiteindelijk geconsumeerd wordt! De rest valt van vrachtwagens of rot weg op de plantage.”

Schokkende getallen.
“Nu ik op al die events kom, denk ik: Jezus. Ik ben thuis ook een stuk bewuster geworden met hoe we hier met eten omspringen. Als mijn zoontje een pak yoghurt pakt met de jongste THT, dan wijs ik hem daar op. We leven hier in Nederland natuurlijk in ongelooflijke overvloed.”

Probeer je nu meer invloed uit te oefenen op het terugdringen van foodwaste?
“Ik zat dinsdag bij een workshop. Daar hadden we het over wat er overblijft bij het snijden van voorverpakte vleeswaren. De volgende dag heb ik samen met Albert Heijn overleg gehad om te kijken wat daar te doen valt.”

Is er momentum rond het thema?
“Ontzettend. Het is een europrobleem, maar ook een maatschappelijk probleem.”

Er wordt straks enorm veel big data verzameld. Welke nieuwe toepassingen zie je ontstaan?
“Het zou me niks verbazen als A-merken straks hun eigen prijzen gaan managen. Dat ze tegen de supermarkt zeggen: verzorgen jullie maar het schap.”

Zou het kunnen dat merken die hun prijzen beter kunnen managen, in een andere verhouding met de retailers terecht komen?
“Ik ben geen merkenman. Maar als je samen gaat kijken hoe je het merk kunt verbeteren, kun je samen beter worden. Wie voedselverspilling tegen wil gaan moet meten, meten, meten.”

Barcodes worden al lang gebruikt om te tracken en tracen. Komt er integratie met jullie systeem?
“Nu kun je nog geen THT uitlezen. Maar als dat eenmaal zo is, dan is het plug and play.”

Gaat dat komen?
“GS1 (het officiële verkoopkanaal voor barcodes, red.) is met een nieuwe databarcode bezig.”

Er draait nu en pilot in Spanje en Israël. Wanneer volgt Nederland?
“Het is nu spannend. Ik had vanochtend een call met een landelijke speler. Een franchiser kan ook, maar ik wil het liefst drie tot vijf filialen.”

Ligt je bemoeien met de pricing niet heel gevoelig?
“Het zijn de aders van de onderneming. Dus je moet dat heel goed doen. Maar iedereen is enthousiast.”

Het is wel een taaie wereld, toch?
“Het is een mooie wereld! Als je echt partnership opzoekt en je biedt supermarkten producten met een eigen gezicht en je brengt informatie, dan kan het prima. Supermarkten kunnen het ook niet alleen.”

Wat is jullie verdienmodel?
“Het klinkt een beetje gek, maar ik heb nog geen businessplan gezien. Je betaalt een fee, niet per prijskaartje maar op basis van de oppervlakte van de winkel. Ik zie wel veel potentie, maar daarom ben ik er niet ingestapt.”

Dat is toch de essentie van een investeerder?
“Dat is wel zo. Maar ik vind het een no-brainer dat het gaat werken. Ik zeg nu alleen niet: ik doe het om het geld. Als je goed bent in zingen, dan is het gevolg dat het stadion vol zit. Ik vind iets doen vanwege geld of beroemdheid een slechte motivatie.”

Maar je ziet het wel als een kansrijke onderneming?
“Anders zou ik mijn tijd er niet instoppen. Maar mijn wereld gaat open. Ik zit nu met mensen aan tafel zoals de directeur van Natuur & Milieu of de CEO van Rabobank, die had ik normaal nooit gesproken. Die geeft me weer een boek dat ik moet lezen.”

Je hebt een burn-out gehad?
“Ja, anderhalf jaar geleden. Toen ben ik gaan kiten en yogaën. Ik wilde dingen gaan doen, die ertoe doen. Ik ben investeerder in ORFI food geworden, bedacht door en professor in Wageningen. Dat zijn reststromen van groente, fruit en peulvruchten die wij onder andere als paneermeel op de markt gaan brengen..”

Er is iets verandert in je leven en waar je energie in stopt?
“En waar ik energie van krijgt. Dus ik lees andere dingen. M’n Linkedin-netwerk verandert. Er komen allerlei sustainabilitymensen bij die me ineens aan het volgen zijn.”

Missen zij ondernemerskracht?
“Ja, en er zijn heel weinig afbreukrisico’s. Ik merk wel dat zij het fijn vinden dat mensen zoals ik erbij zijn. Ik ben veel over het onderwerp aan het lezen.”

Wordt Wasteless een Nederlands bedrijf?
“We zijn nu bezig om het in Nederland op te zetten en vanuit hier te gaan opereren.”

Wat is je link met Group of Butchers nu nog?
“Ik ben commercieel adviseur.”

Denk je dat het straks niet langer kunt rijmen met je geweten om nog langer in de vleesverwerkende industrie actief te zijn?
“Ik zeg echt vanuit mijn hart: die wereld wordt beter. Slechte slachterijen vallen af. De keten wordt inzichtelijk, van boer tot bord. De hele stap naar Beter Leven is gemaakt. Omdat ik die veranderingen nu meemaak, kan ik dit probleem intern beter op de kaart zetten.”

Wat betreft de plannen om de wereld te veroveren: wat wordt de focusmarkt?
“We starten met Nederland. Daarna Engeland en Amerika. Maar we worden nu ook al benaderd door Carrefour en Tesco.”

Wordt dit jouw grote volgende stap?
“Ja, absoluut.”

Heb je het idee dat je iets bijzonders in handen hebt?
“Ja, ik heb goud in handen.”

Dit artikel verscheen ook in RTL Z Life