© LindaStulic

Bunq: 'Banken zijn nu één pot nat'

Bunq: 'Banken zijn nu één pot nat'

25-03-2018 11:57 Laatste update: 26-03-2018 10:39

Matthijs van der Pol

Ali Niknam, oprichter van internetbank Bunq, wil de hele bankensector veranderen. "Je wordt als bank door alle regels in een format geduwd."

Het non-descripte gebouw is van buiten net zo anoniem als de meeste kantoren in dit Amsterdamse industriegebied. Maar wie de tweede etage oploopt, stapt een wereld binnen die op geen enkele manier doet denken aan een traditioneel bankkantoor. Het plafond is onafgewerkt. Er slingeren games rond. Op een groot krijtbord wordt de aanstaande Jenga-competitie aangekondigd.

Het enige dat duidelijk maakt dat je hier een high-security ruimte betreedt, zijn de vingerafdruk- en gezichtsscanners die de ruimtes van elkaar scheiden. In de hoek van kantine, gerund door een struise kantinedame, hangen medewerkers in een luie zithoek. Twee IT-achtige expats spelen een potje pingpong. Ali Niknam, gekleed in een felgekleurd shirt en een grijze hoodie, past perfect in het plaatje.

In 2012 startte Niknam, tevens oprichter van hostingpartij ​TransIP, de nieuwe bank Bunq. Zelf omschrijft hij de disrupter in de Nederlandse bankenmarkt als een informatiseringsbedrijf dat ‘toevallig’ bankdiensten levert. Bunq heeft naast de zelfbenoemde ‘Bunqer’ verder geen kantoren en is recent één van de partners van Apple Pay geworden.

Heeft de affaire met mijnheer Hamers van ING nog wat nieuwe klanten opgeleverd?
“Wij communiceren nooit over het aantal nieuwe gebruikers. Ik denk dat het voor alle partijen niet best is. Zo’n Hamers denkt ook: wat overkomt me nu?”

Je denkt dat hij verrast is?
“Ik denk het wel.”

Het is toch een terugkerend ritueel? Zodra een bankdirecteur zijn salaris verhoogd ziet, barst het rumoer los.
“Ik denk dat er een dissonantie is tussen jouw en mijn beleving, en zijn beleving. Hij denkt: ik run een wereldbedrijf. Als ik drie kwartier met het vliegtuig naar Londen vlieg dan verdien ik geen drie maar vijftien miljoen.”

Volgens Joris Luyendijk is dat een mythe: hij kwam in Londen nauwelijks Nederlandse CEO’s tegen.
“Ik wil Hamers niet in verdediging nemen. Mijn punt is dat er twee werelden bestaan. Sergey Brin van Google verdient misschien vijftig miljoen per jaar. Daar hoor je niemand over omdat iedereen tevreden is over de dienst die zij leveren en er keus is. Waar de schoen wringt, is dat banken met belastinggeld overeind zijn gehouden.”

Het zijn systeeminstanties.
“Ja, en dan hebben mensen zoiets van: Gast, blijf met je fikken van mijn geld af en doe geen gekke dingen! Dáár moeten we iets aan doen. Je wilt als consument en als klant weer als klant en als consument behandeld worden.”

In 2009 redde Wouter Bos de ING met belastinggeld. Ben je vanuit dat momentum gaan denken over een alternatieve financiële dienstverlener?
“Ik sta er op zich redelijk neutraal in. Ik zag twee kanten. Ik had vrienden die geen krediet meer kregen, ondernemers die naar de klote gingen, mensen met hypotheken.”

De economie kwam bijna tot stilstand omdat bedrijven geen financiering konden vinden.
“Er is ook een andere kant. Je hebt 250.000 mensen die bij banken werken in Nederland. Die zijn echt niet primair bezig om iedereen het leven zuur te maken. Er was heel veel heisa. Maar heel weinig mensen die met effectieve oplossingen kwamen.”

En die oplossing is?
“Diversiteit. Je hebt ook niet één fietsenmaker of één telefoonprovider.”

Meer aanbieders dus?
“Ja, er moeten daadwerkelijk onderscheidende producten worden geleverd. De kleuren zijn anders maar verder is het één pot nat.”

Dus je voornaamste drijfveer was niet om een verrotte sector op de schop te nemen?
“Ik zit hier niet om iets te verdedigen maar ik geloof gewoon niet zo in moddergooien. Met hooivorken en brandstapels komen we nergens.”

Toch herken je de frustratie wel.
“De ING is inderdaad gered. Met belastinggeld. Wat mij als ondernemer bijzonder steekt. Als ik het verneuk staat er niemand om me te helpen. Maar: die lening is wel terugbetaald en de staat heeft daar winst op gemaakt. Ik sta er gewoon niet zo zwart of wit in.”

Wat is jouw analyse?
“We hebben een systeem gecreëerd met zo veel wetten en regels dat er maar één soort bank is ontstaan. Daar moeten we wat aan doen.”

Je kunt al je telefoonnummer meenemen, straks ook je dataprofiel maar je rekeningnummer zit nog vast aan je bank. Zou je er voor pleiten dat te veranderen?
“Ik heb bij de vorige minister van Financiën, Dijsselbloem, aangegeven dat er een hele eenvoudige oplossing is. Een EU-IBAN nummer zou je zo mee kunnen nemen. Hij heeft dat ook opgepakt. Maar lobby’s, wetgeving; weet ik veel. Het is nooit gelukt om dat er doorheen te krijgen.”

Denk je dat de EU dit uiteindelijk wel gaat regelen?
“Ik denk het uiteindelijk wel. De EU streeft naar een gelijk speelveld. Maar ik denk wel dat het lang duurt.”

Heb jij voldoende lobby-kracht? Ik kan me voorstellen dat de grootbanken je hierin niet gaan helpen.
“Ik heb nul lobby-kracht. Maar misschien is dat juist wel in mijn voordeel. De dingen die ik zeg zijn wel oplossingen voor het algemeen belang. Ze zijn redelijk. Ze zijn rationeel. Er is een grote kans dat ze werken.”

Er is een verschil tussen gelijk hebben en gelijk krijgen.
“De EU zit er wel echt voor ons. Voor ons soort mensen. Ik hoop dat als er meer aandacht ontstaat voor de mogelijkheid om je rekeningnummer mee te nemen, dat het uiteindelijk lukt. Maar als ondernemer gaat het me natuurlijk veel te langzaam.”

Wat wil je nog meer aanpakken, naast nummerbehoud?
“Koppelverkoop. Als je een hypotheek afsluit, krijg je korting als je ook het betalingsverkeer langs dezelfde bank laat lopen. Andere diensten mogen dat niet.”

Maken dit soort praktijken het moeilijk om mensen over te laten stappen, bijvoorbeeld naar Bunq?
“Ja. Maar je merkt dat wij op eigen kracht toch mensen weten te trekken.”

Wat is die kracht?
“Tikkie van ABN AMRO is een directe rip-off van wat wij verzonnen hebben. Je ziet steeds vaker dat een half jaar nadat wij een nieuwe dienst introduceren, andere banken volgen. Er zijn mensen die dat opvalt. En die stappen soms over vanwege onze innovaties. En soms nemen ze Bunq ernaast. Gooien ze er wat geld op. Handig voor als ze op reis gaan, een rekening willen delen met huisgenoten en noem maar op.”

Veel banken worstelen met stokoude IT-systemen.  Was het een voordeel dat jullie from scratch konden beginnen?
“Een voordeel én een nadeel. Wij kunnen het product veel makkelijker vernieuwen. Soms komen er functionaliteiten bij en soms af. Net als bij een techbedrijf.”

Was jullie technologische focus een voordeel bij het rond krijgen van de deal met Apple Pay?
“Ik kan niet spreken voor Apple.”

Hoe kijk je terug op het rumoer dat ontstond nadat Bunq onlangs de maandvergoeding verhoogde?
“Je noemt het verhogen, maar dat is het niet. De prijs is veranderd. Voor sommigen is dat goedkoper, voor anderen is dat duurder uitgevallen. Wat er aan de verandering ten grondslag lag, is dat we het veel eenvoudiger wilden maken. Het oude prijsmodel was heel ingewikkeld, omdat je per transactie moest betalen.”

Je betaalt wel twee keer zo veel als voor vergelijkbare diensten elders.
“Je krijgt bij ons heel veel extra’s, zoals een API die geweldig is voor ondernemers. De tijd die je daarmee bespaart is ook wat waard. Bij de ING krijg je een betaalrekening. Bij ons krijg je dual pin, meerdere bankrekeningen, veel meer service; die paar euro per maand, dat boeit onze klanten niks.”

Maar die PR?
“Die hadden we beter moeten doen. Het beeld dat je bij Bunq heel veel waarde krijgt, is onvoldoende voor het voetlicht gekomen.”

Financiële instanties liggen wel erg onder een vergrootglas. Moest je daar aan wennen?
“In het begin wel, ja. Helemaal in het begin was er vanuit de opinie een soort zuur vooroordeel. Oh, daar is weer een bank. Dat krenkte me ontzettend. Want wij hebben juist een frisse aanpak.”

Hoe komt dat denk je?
“Toen wij begonnen was de hele markt en de perceptie verzuurd. En omdat we een bankvergunning hebben zijn we dus een bank. En dus waren we per definitie evil.”

Het slechte imago van andere banken straalde op jullie af?
“Dat zijn we beetje bij beetje wél aan het rechtzetten.”

Grootbanken zijn volop bezig om zich voor te bereiden op de fintechrevolutie. Speelt Bunq daarin een voortrekkersrol?
“Je ziet dat anderen ons wel nadoen. ING is plots ook een IT-bedrijf met een bankvergunning.”

Dat is jouw pitch!
“Haha, ja. Het enige wat je hoeft te doen is luisteren naar klanten. Ik loop hier geen dingen uit mijn duim te zuigen. Ik ben geen orakel.”

De klant centraal zetten, wat vaak gezegd maar niet zo vaak gedaan wordt, is dat het vertrekpunt?
“Ja, en dat is ook best ingewikkeld. Er is zo’n berg aan regelgeving. Je wordt in dat format geduwd. We moeten als bank bijvoorbeeld geld investeren. Dus dat doen we maar in staatsobligaties.”

Als je geld beheert van klanten en je doet er niks mee, dan onttrek je het kapitaal toch aan het systeem?
“Ik vind dat je zelf moet kunnen beslissen wat er met je geld gebeurt. Het moet niet verplicht zijn om geld te investeren.”

Als je jouw model in het extreme doortrekt, kan er dan minder geleend worden?
“Het gaat om diversiteit. Anders krijg je communisme of Cubaanse taferelen waar je maar een soort ketchup kunt krijgen. Het kan naast elkaar bestaan.”

Jij wilt van die verplichtingen af?
“We moeten eens rustig aan tafel gaan zitten en nadenken: wat willen we nou? Willen we dat banken een soort staatsmonopolie zijn? Willen we dat banken commerciële bedrijven zijn? Of iets daar tussenin? Laten we helderheid scheppen. Nu verzinnen we er telkens tien regels bij.”

Lapwerk?
“Er zit geen visie achter.”

Wat verandert Bunq daaraan?
“De gebruikerservaring van Bunq is echt anders. Ik ben nu zelf ook helemaal overgestapt. Ik vind het heel fijn werken. Pincode veranderen, een groepsapp maken of een betaalverzoek sturen; alles doe je in de app. Er wordt hier met heel veel passie gewerkt. Er zijn mensen die nadenken over de kleur van een knop die je misschien een keer per jaar gebruikt. Je ziet het en je voelt het in je hart.”

Bunq en Apple Pay

Deze week werd bekend dat Bunq in Italië en Spanje van start gaat en in die landen Apple Pay gaat ondersteunen. Tijdens de bekendmaking liet Bunq-directeur Ali Niknam zien hoe Nederlandse Bunq-klanten via een omweg ook van Apple Pay gebruik konden maken. De vreugde was van korte duur: Bunq verwijderde de optie voor Nederlandse gebruikers na enkele uren alweer. Bunq verwees voor het hoe en waarom naar Apple, dat stelt dat nog niet bekend is wanneer Apple Pay in Nederland beschikbaar komt.


Dit artikel verscheen ook in RTL Z Life