Britse overheid wil real-time zien wat je doet
De Britse regering werkt aan plannen om de opsporingsdiensten makkelijker toegang te geven tot de bel- en internetgegevens van burgers.
“De Britse overheid krijgt toegang tot informatie over het bel-, mail- en surfgedrag van haar burgers”, meldt de Volkskrant. Dat klinkt onheilspellend, maar de realiteit is dat de Britse overheid deze toegang al geruime tijd heeft. De Nederlandse overheid trouwens ook, en de overheden van alle andere EU-landen eveneens.
Die toegang tot informatie over het bel-, mail- en surfgedrag is een uitvloeisel van de zogeheten bewaarplicht die eind 2005 door het Europarlement werd aangenomen. Internet- en telecomaanbieders zijn daardoor verplicht om allerhande informatie over het bel- en internetgedrag van hun klanten op te slaan. Denk bijvoorbeeld aan een overzicht van de nummers die je belt en de adressen waarnaar je mailt. Voordat de politie en geheime diensten toegang kunnen krijgen tot deze informatie moeten ze alleen eerst enkele juridische hordes nemen.
Wat is er wel nieuw? Volgens de uitgelekte voorstellen moeten internetaanbieders hardware installeren die de Britse inlichtingen- en opsporingsdiensten in staat moet stellen om een real-time feed te krijgen van alle opgeslagen data. Toestemming van de rechter zou niet langer nodig zijn om toegang te krijgen tot de informatie. Bovendien zouden ook nieuwe diensten, zoals sociale netwerken, onder de bewaarplicht moeten gaan vallen.
De voorstellen zijn opmerkelijk. Hoewel Groot-Brittannië door alle ervaringen met terrorisme in de afgelopen decennia binnen Europa vaak vooroploopt met maatregelen die een inbreuk vormen op de privacy van burgers, waren de twee regeringspartijen tot voor kort vrij kritisch over maatregelen die de persoonlijke levenssfeer van burgers schenden.
In 2009 veegde premier David Cameron, destijds oppositieleider, in een speech bijvoorbeeld nog de vloer aan met de voorstellen van de toenmalige regeringspartij Labour. “Als Labour wordt geconfronteerd met een probleem of een crisis – het maakt niet uit wat – wil de partij meer en meer data van burgers”, aldus Cameron destijds. “En de regering stopt niet met basale informatie. Ze willen de meest complexe en persoonlijke informatie die er is.”
Dat lijkt inmiddels een vrij aardige beschrijving van Camerons eigen beleid. Zijn coalitiepartner, de Liberal-Democrats die traditioneel op de bres staan voor burgerlijke vrijheden, probeert de plannen ondertussen te bagatelliseren. “Er wordt veel angst gezaaid”, stelt Nick Clegg van de Lib-Dems. “Er zijn de afgelopen dagen veel onzinverhalen in de media verschenen. Alle maatregelen zullen proportioneel zijn.”
De digitale-burgerrechtenorganisatie Big Brother Watch is er echter niet gerust op. “Dit gaat belastingbetalers miljarden kosten, en betekent ook dat bedrijven nieuwe kosten moeten maken op een moment dat de overheid ook vraagt om meer geld te steken in breedbandinternet.”
Mochten de plannen er door komen, dan is het de vraag of andere Europese landen zullen volgen. Groot-Brittannië was in 2004 en 2005 een van de drijvende krachten achter de invoering van de Europese bewaarplicht.