Cinema DIY
De doorbraak van digitale video is onafwendbaar.
Het filmmaken is goedkoper, eenvoudiger en onafhankelijker. Knap voorbeeld is Moonshine. Kosten: 7695 euro. Leeftijd maker: 21 jaar.
Het verhaal van Moonshine leest als een jongensboek. Maker Roger Ingraham stopte met zijn middelbare school, werkte als bijbaantje mee aan een paar korte films, schreef op z'n 19e het script voor Moonshine en viert dit jaar op het Sundance filmfestival zijn debuut en 22e verjaardag. De trailer van de 'real life vampire story' ziet er veelbelovend en opvallend professioneel uit. Opmerkelijk als je weet dat de film voor slechts 7695 euro is gemaakt, inclusief de kosten van een Panasonic camera, een Powerbook en het hosten van de filmsite.
Het maakt Ingraham tot poster boy van de digitale video revolutie. Iedereen met een camcorder, een computer, een stel vrienden die kosteloos willen meewerken en een talent voor cinema kan zelf een speelfilm maken. Je zet 'm online en hoopt, zoals in het geval van Ingraham, dat ie wordt opgepikt door een scout van een distributeur of festival.
Het beste voorbeeld van zo'n 'film uit het niets' van de afgelopen jaren is The Blair Witch Project uit 1999. Weliswaar geschoten op goedkope 16 mm film en video zette de makers internet in om een buzz te creeren. Dat lukte. Even werd geloofd dat de makers daadwerkelijk vermist waren en de film hun laatste teken van leven was. Het filmen met de hand droeg bij aan het hoge doehetzelf-karakter. Dat kan ik ook, dacht menig kijker in de bioscoopzaal. De toegankelijkheid van het filmmaken is de afgelopen jaren verder toegenomen met relatief goedkope DV-camera's en montagesoftware.
De digitalisering is al een tijd gaande in het professionele circuit. George Lucas was een van de eerste die films, Star Wars Episode II om precies te zijn, digitaal opnam in high definition. Robert Rodriguez wil niet anders meer. De productie van zijn Sin City, onlangs nog uitgeroepen tot film van het jaar, is geheel digitaal verlopen. Speelfilms worden ook steeds vaker digitaal verspreid. Dat scheelt een hoop dure rollen film. Maar die ontwikkeling speelt zich grotendeels af achter de schermen. Inspirerender zijn de voorbeelden van jonge onafhankelijke filmers die met een camcorder en Final Cut Pro en nauwelijks een marketingbudget een film neerzetten die de gevestigde filmorde verrast.
Moonshine draait momenteel op Sundance, bij uitstek het filmfestival in de VS met veel ruimte voor jonge makers en onafhankelijke films. Het internationale filmfestival in Rotterdam dat gisteren is begonnen, heeft die reputatie ook. De belangrijkste filmprijs van het festival, de Tiger Award, is er voor nieuw, jong talent. Vorig jaar werd in Rotterdam Tarnation vertoond, een persoonlijke en emotionele documentaire van en over maker Jonathan Caouette. De toen 30-jarige Caouette maakte de film voor het luttele bedrag van 180 euro. Met iMovie. Dit jaar is in Rotterdam Analife te zien, debuutfilm van de Japanner Goda Kenji. Een opbeurend sarcastische film over de leegte van de consumptiemaatschappij die bol staat van de computertechnieken. Of zoals de catalogus stelt: 'Ook deze film bewijst dat je voor het maken van een goede film tegenwoordig niet veel meer nodig hebt dan talent, een idee en een beetje verstand van computers.'
Het aantal films geschoten op digitale video is stijgende op Sundance. 'Dat is in Rotterdam al jaren aan de gang', zegt woordvoerder Bert-Jan Zoet met enige trots. 'De opkomst van DV is begonnen bij de korte film waarvan wij er dit jaar ook weer veel vertonen. Daar is vaker ruimte voor experimenten.' Het experimenteren lijkt echter al een gepasseerd station gezien de kwaliteit van doehetzelf speelfilms als Tarnation en Moonshine. Je ziet het er bij wijze van spreken niet eens meer aan af dat de film op een Powerbook is gemonteerd. De cutting edge is alweer verschoven naar mobiele video, getuige de korte film Melancholy van Raymond Reed die is geschoten met een mobiele telefoon. Waar blijft de eerste webcam movie?