Commentaar: Apple's abonneeservice
De gebruikers winnen en de uitgevers betalen de rekening.
Apple maakte gisteren dan eindelijk zijn langverwachte App Store abonneeservice bekend voor kranten, tijdschriften, ebooks, muziek en video. Uitgevers reageerden afgelopen weken not amused toen duidelijk werd dat Apple zijn reglement voor de App Store wilde aanscherpen. Uitgevers zouden in hun apps verplicht worden om abonnementenverkoop via de App Store te laten lopen. Dat kost ze niet alleen dertig procent van de omzet, die moet worden afgedragen aan Apple, het kost ze ook het zicht op de abonneegegevens, de database waar menig uitgever zijn geld mee verdient.
Het wachten was op wat Apple daar tegenover zou stellen. Dat is niet een aparte winkel of kiosk geworden in de stijl van de iBooks Store. De functionaliteit van de App Store is uitgebreid zodat wordt bijgehouden tot wanneer je afgesloten abonnement op een uitgave loopt. The Daily werkt al met de App Store abonneeservice en het moet gezegd: het werkt heerlijk simpel. Maar hoe zijn de heikele punten opgelost waar Apple en uitgevers maanden over hebben gesteggeld?
Allereerst de verplichting voor uitgevers om abonnementenverkoop via de App Store te laten lopen. 'Onze filosofie is simpel: als Apple een nieuwe abonnee aandraagt voor de app, dan verdient Apple dertig procent. Als de uitgever een bestaande of nieuwe abonnee wint, dan houdt de uitgever honderd procent en verdient Apple niets', aldus Steve Jobs in het persbericht. 'Alles wat wij verlangen is dat wanneer een uitgever een abonnement buiten de app aanbiedt, hetzelfde aanbod (of beter) in de app geldt, zodat gebruikers zich eenvoudig met één klik kunnen abonneren.'
Kortom, zodra uitgevers een abonnement willen aanbieden waar een app in voorkomt, dan moeten ze dat ook in hun app aanbieden voor dezelfde prijs (of minder). Hoe de activatie van een abonnement verloopt die bijvoorbeeld op de site van een uitgever is afgesloten, is op dit moment nog niet helemaal duidelijk. Daar moet Apple iets voor faciliteren, anders kan de koppeling met je iTunes account niet gemaakt worden. Ik heb een donkerbruin vermoeden dat het in elk geval gecompliceerder zal werken dan direct vanuit de app zelf via Apple's App Store.
Apple heeft zijn zin en weerhoudt uitgevers ervan om voor een abonnement vanuit de app naar buiten te linken. Andersom hebben uitgevers de 'vrijheid' om ook zelf een abonnement aan te bieden of om bestaande (print)abonnees gratis toegang te geven tot hun apps (zolang ze zelf voor de authenticatie zorgen). NRC viert de uiteindelijke vorm van de abonneeservice als terreinwinst voor de uitgevers ten opzichte van Apple's eerdere plannen. Voor partijen als Amazon (ebooks), Netflix (films) en Rhapsody (muziek) zijn de voorwaarden van de service daarentegen desastreus. Hun marges zijn al minimaal.
Dan het andere hete hangijzer: de abonneegegevens. De uitgevers en Apple kwamen er blijkbaar niet uit, want Apple heeft de keuze bij de gebruikers zelf neergelegd. In de abonneeservice van de App Store moeten abonnees expliciet aangeven of ze hun gegevens naast Apple zelf ook willen delen met de betreffende uitgever. Na aankoop verschijnt er een venster met letterlijk de volgende boodschap onder de kop Afmelden Privacy: 'De uitgever vraagt om uw naam, e-mail en postcode zodat ze u een bericht kunnen sturen over hun aanverwante producten in overeenstemming met hun privacybeleid.' Pal daaronder de knoppen 'Niet toestaan' en 'Toestaan'. Drie keer raden waar je op klikt.
Eenzelfde soort venster voor toestemming verschijnt bij apps die je locatiegegevens willen gebruiken. De boodschap is zo confronterend dat je zelfs bij TomTom de neiging hebt om spontaan op 'Niet toestaan' te klikken. Hier trekken uitgevers duidelijk aan het kortste eind.
De crux is dat Apple de app-gebruikers, ook al is de app gemaakt door de uitgever, beschouwt als zijn klanten en daarvoor beloond wil worden. Als uitgever zou ik niet blij zijn met Apple's indirecte invloed op de prijsstelling van abonnementen en de brandmerking als privacy-indringer. De enige echte winnaar is de gebruiker, maar dat gaat onnodig ten koste van de uitgever.
Als Apple nou wel een kioskomgeving had gemaakt waarvoor alleen uitgevers in aanmerking komen die vervolgens volledige toegang zouden hebben tot de abonneegegevens, per slot van rekening ook hun klanten, dan zouden uitgevers waarschijnlijk eerder kunnen leven met Apple's deel in de omzet. Een beloning die uitgevers in de printwereld overigens alleen gewend zijn bij losse verkoop, niet bij abonnementen. Nu heeft Apple de strategische keuze van uitgevers voor een investering in iets bijzonders voor het iOS platform er niet aantrekkelijker op gemaakt.
Dus zal het media-aanbod voorlopig vooral blijven bestaan uit veilige en goedkope content (lees: pdf-versies) want de iPhone en iPad hebben nog steeds de wind mee dus de uitgevers moeten wel iets doen. Voor nieuwe uitgaven daarentegen biedt die contentluwte en Apple's abonneeservice veel potentieel, die uitgevers hebben weinig te verliezen.