Elektrisch rijden: Nederlandse politiek denkt niet vooruit
In Noorwegen laat de politiek zien dat je met vooruitdenken elektrisch rijden echt kunt stimuleren.
Rutger rijdt deze week door Scandinavië met de Tesla Model S. Hij grijpt dat aan om verleden, heden en toekomst van de elektrische auto te overdenken. Lees ook deel 1 en deel 2 van deze serie.
Even leek het er met de introductie van de Leaf op dat de politiek in Nederland elektrisch vervoer écht en langdurig zou stimuleren om een serieuze elektrische vloot te krijgen in korte tijd. Maar zowel landelijk als gemeentelijk werden de voordelen snel teruggeschroefd. Van 0% bijtelling, gingen we naar 7%. Van gratis laden en parkeren gingen we naar gedoe met pasjes. Eén van de grote inschattingsfouten is daarbij geweest om volledig elektrische auto’s en hybrides op één hoop te gooien. Daardoor hebben we nu genoeg Mitsubishi Outlanders om België mee binnen te vallen, maar wordt de Nissan Leaf nog bijzonder weinig verkocht.
In Noorwegen is de politiek op dit gebied meer lange termijn gericht. Noorwegen houdt op allerlei manieren rekening met het milieu. Bijna alle energie komt van waterkrachtcentrales. Tegen 2020 is de CO2-uitstoot met 30% verminderd (niet alleen op papier, maar ook in het echt). Noorwegen heeft bovendien de meeste elektrische auto’s per inwoner in de wereld.
Gratis parkeren
Hoe dat kan? De regering subsidieert elektrische auto’s in hoge mate. Er hoeft geen belasting over de aanschaf betaald te worden bijvoorbeeld, waardoor een Tesla Model S relatief goedkoop is vergeleken met de concurrentie. Maar bovendien mag een elektrische auto overal gratis geparkeerd worden en mag je over de busbaan rijden.
Wie betaalt dat allemaal? Het oliefonds van Noorwegen. In tegenstelling tot wat Nederland doet met de gasgelden heeft Noorwegen niet direct de verdiensten van de olie die ze verkopen opgemaakt, maar in een fonds gestopt. Daar zit inmiddels meer dan 650 miljard euro in (op 5 miljoen inwoners!). Middels beleggingen wordt dat bedrag steeds groter, waardoor de slenkende olievoorraad niet erg problematisch is voor Noorwegen. Detail: in het fonds worden bedrijven uitgesloten die grote schade aan het milieu veroorzaakt hebben, zich bezighouden met “foute” wapens, of anderzijds onethisch gedrag vertonen. De olie zorgt ervoor dat Noorwegen kan vergroenen.
Om te demonstreren hoe dom we in Nederland zijn geweest met ons gas; de keuze die onze regering heeft gemaakt heeft zelfs een naam gekregen “Dutch Disease”. Omdat er zoveel geld verdiend wordt met 1 product, wordt het een te groot onderdeel van de economie, waardoor er te weinig ruimte overblijft voor andere sectoren.
Noorwegen laat zien dat slimme politieke beslissingen die niet gericht zijn op korte-termijn-winst, maar blijk geven van een lange termijn visie, het elektrisch rijden sterk kunnen stimuleren en écht significante veranderingen in het nationale wagenpark teweeg kunnen brengen. In Nederland hebben we grootspraak gezien, gevolgd door gezwalk en nu de realiteit dat een Tesla Model S in bijtelling zal verdriedubbelen in 2020. Is dat niet terecht voor een auto van een ton? Nee, want er is nog te weinig alternatief voor de consument.
Rikard uit Mora in Zweden rijdt een Nissan Leaf. Hij overweegt op een Model S over te stappen.
Ik sprak in Zweden met een aantal Nissan Leaf-rijders die overwogen naar een ander model over te stappen. Er is 1 heel erg vergelijkbare auto: de Kia Soul EV (vergelijkbare ruimte, prijs en bereik). Er zijn wat minder aantrekkelijke alternatieven zoals de Focus electric of de e-Golf. Er is de kleinere Zoe en de kleinere én duurdere i3 en dan is er de Tesla Model S. Die heeft 3 keer meer bereik, maar kost ook drie keer zoveel.
Er is simpelweg nog niets te koop voor 40.000 tot 50.000 euro met een bereik van 300 kilometer. Verwacht dat we pas tegen 2018 (op z’n allervroegst) Tesla’s Model 3 op de weg zullen zien, met specs die daarbij in de buurt komen. De consument die nu elektrisch gaat rijden heeft die stimulans dus nodig. Een Zweed die me aansprak in Fallun vertelde dat hij zijn Leaf gekocht had omdat de stad het zo makkelijk maakte voor elektrische auto’s. Je kunt overal gratis laden en parkeren. Er is zelfs recent een snellaadstation geplaatst.
Voordelen nivelleren
In de vrije markt heeft de brandstof aangedreven enorme voordelen: een infrastructuur die meer dan honderd jaar heeft gehad om zich te verbreiden en verbeteren, schaalvoordelen van het verkopen van veel auto’s en misschien nog wel het allerbelangrijkst: gewenning. Onbekend maakt onbemind. Wie nog niet een week geleefd heeft met een elektrische auto kan het opladen als gedoe ervaren. Het is aan de politiek om zoveel mogelijk van die voordelen te nivelleren om het Nederlandse wagenpark te vergroenen. Is het niet om de CO2-uitstoot, dan wel om de gevaarlijke hoeveelheden fijnstof in Nederlandse steden.