Pas op dat je tas niet breekt

Uitbundig surrealisme en fragiliteit strijden om voorrang in het keramische werk van Pauline Wierz.

'Ik giet alles af wat los en vast zit. As we speak ben ik een tas aan het gieten'. Door de telefoon klinkt een opgewekte Pauline Wiertz (1955, Amsterdam). In haar atelier in Amsterdam stopt ze allerlei voorwerpen in een gipsen mal. Van diepvrieskippen, krabben en schelpen tot groenten, vissen en dus ook tassen. Daarbij is het zaak om zo'n mal uit meerdere delen te laten bestaan, vertelt ze. 'Hoe meer delen, hoe meer details.'

Na het verharden van het gips begint het 'gepiel' om de vorm er weer uit te krijgen, waarna in de achtergebleven ruimte klei wordt gegoten. Zo creëert ze de meest wonderlijke stillevens van porselein en steengoed, die vervolgens worden bewerkt met een glazuurspuit om ze er nog surrealistischer te doen uitzien. Hoewel zij veel met natuurlijke voorwerpen werkt, beschildert Wiertz de keramische vormen graag naar haar eigen bizarre fantasie. Een knalturquoise krab met vuurrode poten is geen uitzondering, noch een krokodillentas waarop zwanen zijn afgebeeld. ‘Ik maak bij voorkeur ongewone combinaties', zegt de Alice in Wonderland van de keramiek droog.

Enkele maanden per jaar woont ze in Limoges, het mekka van het porselein. Een inspirerende plaats voor een keramiekfreak als Wiertz, die haar opleiding volgde op de Rietveld Academie. De voorwerpen, die zij voornamelijk opduikelt op Franse rommelmarkten en brocante-, curiosa- en antiekwinkels, worden na het giet- en bakproces vaak voorzien van porseleinen transfers uit haar uitgebreide archief. Transfers zijn een soort keramische plakplaatjes, vergelijkbaar met plaktatoeages, die je kunt uitknippen en bakken. Daarmee versiert ze vooral haar keramische tassen.

Voor een tentoonstelling in een cellenblok in het politiebureau naast haar atelier maakte Wiertz afgietsels van pistolen. En ook van portefeuilles. Hierbij ontdekte zij dat portefeuilles en portemonnees vergelijkbare vormen en reliëfs hebben als natuurlijke producten. Dit leidde tot experimenten met tassen van onder andere krokodillen- en struisvogelleer. Beschermde diersoorten? Ruiken wij hier illegale praktijken? 'Die tassen heb ik op rommelmarkten gevonden', zegt de kunstenares. Wiertz schiet ze niet zelf af, wil ze maar zeggen. ‘En die tas van struisvogelleer was een replica van plastic.'

Pistool , porselein 2009 foto: Ron Zijlstra, Amsterdam

Wiertz' werk bevindt zich in talloze collecties wereldwijd. Ze wordt vertegenwoordigd door een galerie in New York.
Een tentoonstelling met nieuw werk - een vijftiental tassen, enkele portefeuilles en sieraden en hopelijk minstens één keramisch pistool - is binnenkort te zien in Tassenmuseum Hendrikje in Amsterdam, van 4 maart tot en met 2 mei. Op 22 april geeft de kunstenares daar een lezing over haar werk.