Kankerdiagnose via een druppel bloed

Vrije Universiteit-wetenschappers ontwikkelden een bloedproef die precies vertelt of iemand kanker heeft en waar de kanker zich in het lichaam bevindt.

De kans dat je ooit aan den lijve met kanker te maken krijgt is hoog, ergens rond de 25 procent. Dat is het slechte nieuws. Het goede nieuws is dat de kwaliteit van de behandelingen en de diagnoses ieder jaar toeneemt.

Twee wetenschappers, Tom Würdinger en Michiel Pegtel, verbonden aan de VU in Amsterdam, ontdekten dat RNA in urine of bloed heel precies het verhaal van eventuele kanker in het menselijke lichaam kan vertellen, zo meldt NRC. De wetenschappers noemen het 'Liquid biopsies', oftewel vloeibare weefselmonsters.

Zij ontwikkelden een test waarbij duizenden RNA-fragmentjes uit bloedplaatjes kunnen aantonen of de patiënt aan kanker lijdt, waar de kanker zich in het lichaam bevindt en of het een uitzaaiing is van kanker elders in het lichaam. Hoewel anders in eigenschappen is RNA net als DNA een genetisch materiaal. Tumoren laten sporen achter in het RNA dat zich via weefselvocht en bloed door het lichaam verspreidt.

Uit een pilotstudie blijkt dat de test met een nauwkeurigheid van 96 procent kan aanwijzen of een testpersoon wel of niet gezond is of juist wel kanker in het lichaam heeft.

Veelbelovend, maar...

Een veelbelovend resultaat maar dat moet op grote schaal nog aan de tand gevoeld worden, omdat er in de pilotstudie een grote groep kankerpatiënten zaten. Alleen een test op grote schaal onder de hele bevolking zal echt uitwijzen hoe nauwkeurig een druppeltje bloed kanker kan opsporen.

Overigens ontwikkelden beide wetenschappers verschillende testen. Würdinger werkt vooral met bloed, terwijl Pegtel een test wil ontwikkelen om urine te analyseren in de hoop dat prostraat-, nier- en andere kankers zoals lymfeklier en darmkanker vroegtijdig opgespoord kan worden. De heren hebben hun onderzoek in bedrijfjes ondergebracht.

De test zou zo'n duizend euro kosten en Würdinger zou hebben toegegeven dat dat veel geld is. Dat ligt er een beetje aan hoe je de test toepast. Screen je de risicobevolking met regelmaat, dan is het kostbaar, hoewel de test mogelijk in de toekomst veel goedkoper zou kunnen.

Eigen ervaring met lymfeklierkanker

Maar er van uitgaand dat deze test in de toekomst erg nauwkeurig is, stel ik me juist uit eigen ervaring voor dat het enorme veel geld kan besparen. Ik heb heb zelf onlangs lymfeklierkanker overleeft. Het diagnose traject bestond uit bezoeken aan huisarts en oncoloog, echo's en vervolgens een 'operatie'-biopt van een lymfklier en CT-scans.

De rekening voor de diagnose zonder de CT-scan ging richting de 5000 euro. Nu ik genezen ben moet ik iedere drie maanden bloedprikken en de oncoloog bezoeken. Sinds de laatste chemo heb ik voor de zekerheid nog een CT-scan en twee PET scans gehad.

De oncoloog en ik wilde zeker weten dat het laatste kleine plekje in de lymfeklier geen kanker was. Twee peperdure scans die meer dan duizend euro kosten kunnen mogelijk in de toekomst deels vervangen worden door een urinetest. Pas als die kanker aantoont zou gekozen kunnen worden voor een nog duurdere PET-scan.

En nu praat ik alleen nog over een kil kostenplaatje en niet over het veel belangrijkere menselijk aspect. Als een dergelijke test in de toekomst veel vroeger en nauwkeuriger kanker kan opsporen dan kan er mogelijk een hoop leed worden voorkomen.