Als je weet dat de overheid je in de gaten houdt, slik je je mening sneller in

Dat blijkt uit onderzoek (pdf) dat is gepubliceerd in Journalism & Mass Communication Quarterly. Een meerderheid van de deelnemers aan het onderzoek bleek een mening in te slikken als ze dachten dat die opinie niet door de meerderheid werd gedeeld.

Het voor je houden van afwijkende meningen is een al langer bekend fenomeen. Om sociale isolatie te voorkomen, zijn veel mensen terughoudend met het uiten van controversiële meningen in gezelschap. Dit fenomeen, de ‘spiral of silence’, doet zich ook voor op sociale media: we passen onze boodschap aan aan onze volgers en vrienden op Twitter en Facebook. De meeste mensen willen nu eenmaal niet graag alleen staan.

Non-conformistische meningen

Volgens onderzoekster Elizabeth Stoycheff van de Wayne State University uit Detroit is dit effect nog sterker als we weten dat we behalve door onze vrienden ook door de overheid in de gaten worden gehouden.

Voor haar onderzoek verdeelde ze de deelnemers in verschillende groepen. De deelnemers kregen een fictief nieuwsbericht te zien over Amerikaanse luchtaanvallen op ISIS en kregen vervolgens vragen over hun mening over het nieuws.

De leden van groep er die van tevoren op was gewezen dat er sprake is van surveillance door de overheid, bleken minder snel geneigd non-conformistische meningen te geven – zelfs als van tevoren was vastgesteld als het mensen betrof die vanwege hun psychologische kenmerken minder snel geneigd waren tot zelfcensuur.

Fundamenteel mensenrecht

Tegenover de Washington Post noemt Stoycheff de uitkomsten van haar onderzoek schokkend. “Veel mensen zeggen dat online surveillance hen niet interesseert omdat zij toch niets te verbergen hebben.” Maar ook deze mensen blijken hun mening opeens in te slikken als ze zich er beter van bewust zijn dat de overheid hen volgt. “Daaruit blijkt dat online privacy veel verder gaat dan de vraag of je al dan niet de wet overtreedt. Het betreft een fundamenteel mensenrecht.”