Niet te snel door Delft: toparchitectuur in ondergronds station

Sinds zaterdag is het ondergrondse station open. Treinen kunnen niet te snel door Delft. 

Afgelopen zaterdag om 05:00 stopte de trein voor het eerst niet meer op het oude station met zijn spoorviaduct dat Delft doormidden snijdt, maar in het nieuwe ondergrondse station.

"Het moet bij aankomst meteen duidelijk zijn dat je in Delft bent," was het uitgangspunt van Mecanoo, de architect van het station. "Als je de roltrap op komt ontvouwt zich het indrukwekkende plafond met de plattegrond van Delft." Eenmaal boven kun je je vanwege het glas rondom al lopend goed orienteren. Architect Francine Houben van Mecanoo (tevens hoogleraar Bouwkunde aan de TUDelft) twitterde de originele Delftsblauwe plattegrond van Delft in het jaar 1877, die nu het plafond van het station siert.

Eindeloos schaven

Van buiten is het gebouw een glazen brok steen, die de wolkenlucht reflecteert. "Eindeloos schaven aan de vorm heeft geresulteerd in een gebouw dat alzijdig en compact is." Waar het oude station een barriere in de stad was, heeft dit nieuwe station juist aan alle kanten ingangen. Waar mogelijk is het glazen bouwwerk hoog, naar het westen wordt het lager om aan te sluiten bij de schaal van de woonwijk Westerkwartier. Boven de stationshal zitten kantoren en het gemeentehuis. Door de brok glas lopen steegjes en straatjes die je naar een binnentuin brengen, net zoals de binnenstad van Delft bestaat uit kleinschalige straatjes.

In mijn tijd in Delft kon je de trein zien aankomen. Ik had een vriendin die wachtte tot ze hem zag, en dan pas haar huis uit liep (en dan ook de trein haalde). Dat is ook wat ik bij Bouwkunde heb geleerd: bij stations is het fijn als reizigers de trein zien, anders heb je de neiging voor de zekerheid maar te gaan haasten. Dat is bij een ondergronds station helaas niet mogelijk, maar je krijgt er wel toparchitectuur voor terug.

Luchtdruk versnelt draaideuren

Het ondergrondse gebouw met de perrons is van de hand van BenthemCrouwel, die ook de stations van de NoordZuidlijn, Station Schiphol, de Ziggodome en het de badkuipuitbreiding van het Stedelijk Museum bouwden. Mecanoo bouwde eerder de bibliotheek van de TU in Delft in de vorm van een opstaande punt gras, de bieb van Birmingham en Montevideo in Rotterdam, een van de hoogste woontorens van het land.

Tussen beneden en boven is iets geks gebeurt: de luchtdruk die een met 140 km/u passerende trein veroorzaakt maakt dat de draaideuren versnellen. We wachten op de filmpjes van mensen die een zetje in de rug krijgen.

In 2017 wordt het betonnen treinviaduct uit 1965 gesloopt en kan "achter het spoor" weer met Delft zelf verbonden worden.

In onderstaand filmpje reis je met twee studenten mee naar het station, waarbij zij met post-its hun af-of goedkeuring opplakken: