Creative class: Gedachtes gevangen in 3D prints

Je gelaatskleur, je lichaamsafmetingen, je gedachtes: het zijn de dingen die jou jou maken maar zijn ook ongrijpbaar. Zodra je de deur uitstapt, verandert de kleur in je gezicht. Wanneer je 's ochtends opstaat ben je langer dan wanneer je ’s avonds gaat slapen. En je gedachtes schieten constant alle kanten op. Toch wilde Lisa Vlamings (23) al deze dingen vastleggen.

Dat deed ze in drie dikke boeken: Mijn CMYK, Mijn Millimeters en Mijn Gedachtes. Met de drieluik is ze afgestudeerd aan de Gerrit Rietveld Academie in Amsterdam. Voor het eerste boek berekende ze de CMYK-waarden van haar gezicht en van haar haar naar aanleiding van een foto gemaakt met neutraal licht.

Voor het boek Mijn Millimeters mat ze zichzelf gedurende drie maanden op met een assortiment aan meetinstrumenten. Het is een boek vol met lengtes, breedtes, hoogtes, afstanden, dieptes en tussenruimtes, maar niet zonder errors. "Tijdens het meten ben je constant het lichaam aan het definiëren: waar begint een lichaamsdeel en waar eindigt het? Vooral bij lichaamsdelen zonder duidelijk afscheiding, zoals je slapen, was dat lastig. Ook mat ik alleen de delen waar ik zelf bij kon: zo ervaar ik mijn lichaam." Het was voor Vlamings nooit een optie om dit machinaal te laten doen. "Ik werk vaak met performance. Ook het meten werd bijna een performance, heel meditatief."

Dat was wel anders voor het vastleggen van haar gedachtes. Daarvoor lag ze een half uur onder een MRI scanner, die haar hersenactiviteit mat na het horen van verschillende onderwerpen, variërend van pindakaas tot orgasmes tot familieleden. Vlamings: "Zodra je een gedachte wilt verwoorden, moet je een gedachte hebben over een gedachte. Met de MRI-scanner vond ik een manier om de maat en vorm van een gedachte te vangen zonder er over na te hoeven denken."

Bij alle scans knipte ze de hersenen weg, zodat alleen de vorm en grootte van de gedachtes overbleven in pixelige blokjes, het resultaat van de voxelgrootte waarmee de scanner meet.

De gedachtes printte ze ook uit in 3D tot kleine sculptuurtjes, die ze tijdens de examenexpo op een hoge tafel exposeert. Het is een bijzondere gewaarwording om iets wat zich op elk moment van de dag in ieders hoofd afspeelt, zo te ervaren.

Welk onderwerp bij welke hersenactiviteit hoort, wil Vlamings niet kwijt: "Over het algemeen resulteerden emotionele onderwerpen in grotere gedachtes in de scan en alledaagse dingen in kleinere. Maar er waren ook dingen die een groot onderdeel van mijn leven zijn en belangrijk voor me zijn, die er verdacht klein uitkwamen. Op het lullige af.”

Vlamings werk draait vaker om het grijpen van vluchtigheid en het tastbaar maken van ‘het ontastbare’. Ze is gefascineerd door dagelijkse onderwerpen die geen vaste vorm hebben, zoals de gedachte, de lucht en de horizon. "Want die zit ergens tussen lucht en aarde en kun je alleen van een afstandje zien." Haar lichaam gebruikt ze daarbij vaak als instrument. Daarin vindt ze genoeg inspiratie om de komende tijd aan door te werken.