Een werkgroep van onderzoekers en studenten van de Univeristeit Twente heeft een muziekinstrument gebouwd van maar enkele micrometers dik met piepkleine gewichtjes eraan om op te tokkelen. Het instrument brengt nog net een hoorbaar geluid voort.

Jaren geleden wisten Amerikaanse onderzoekers al een nog kleinere nanogitaar te maken, maar die produceerde alleen tonen die niet voor mensen te horen zijn. Ter gelegenheid van een conferentie deze week over micromechanica bouwde de groep van de UTwente een micro-instrument, een zogeheten micronium, waar ook een muziekstuk voor is gecomponeerd. Zondagavond was dat te horen in poppodium Atak, maar geluid en beelden van dat optreden zijn er nog niet.

Een micrometer is een duizendste millimeter. De piepkleine instrumenten zijn gebouwd in een zogeheten clean room met ultraschone omstandigheden en geavanceerde etstechnieken. Volgens de universiteit is de groep studenten er dankzij een slimme constructie in geslaagd hele toonladders te produceren die na versterking hoorbaar zijn.

Het muziekinstrumentje bestaat uit veren die slechts een tiende van een mensenhaar dik zijn en waar een massa van enkele tientallen microgrammen aan hangt. 'De massa krijgt een zetje dankzij zogenaamde comb drives: kleine kammetjes die precies in elkaar vallen en die onder invloed van een elektrische spanning ten opzichte van elkaar gaan schuiven. Zo worden de klanken getokkeld', aldus de universiteit.

Elke toon heeft zijn eigen massa-veersysteem en op een chipje passen zo zes tonen. Door meerdere chips te combineren is een groter bereik te krijgen. Het stemmen van het micro-instrument bleek wél een grote klus.