Check in check out
In Rotterdam is de verkoop van de OV-chipkaart gestart.
Afgelopen vrijdag ontving minister Peijs de eerste OV-chipkaart in Rotterdam als startsein voor de verkoop. Met een tegoed van welgeteld 5 euro maar dat terzijde. De chipkaart, die eruit ziet als een bankpas, luidt een nieuw tijdperk in voor reizen met het openbaar vervoer. Reizigers die gebruik maken van de RET metrolijnen en een aantal buslijnen van Connexxion in de regio Rotterdam kunnen een van de eerste 10 duizend chipkaarten bestellen. 'Vanmiddag zijn we al over de 5000 aanvragen gegaan', aldus RET-woordvoerster Anita Pak. De eerste kaarten worden begin januari bezorgd.
<font size="1">Tekst en uitleg bij de poortjes.</font>
De OV-chipkaart moet de huidige strippenkaarten, treinkaartjes en abonnementen vervangen. De invoering zou eerst in april al starten maar werd door technische problemen uitgesteld. De start in Rotterdam is de eerste mijlpaal. In het eerste kwartaal van 2006 beginnen de Nederlandse Spoorwegen op de lijn Rotterdam - Hoek van Holland. In Amsterdam vangt op 1 januari de GVB aan met de invoering in de metro. En zo zullen ook de tramlijnen van de RET, GVB en HTM in Den Haag volgen en alle buslijnen van Connexxion. De partijen vervoeren samen 90 procent van alle reizigers in het openbaar vervoer in Nederland. De bestaande strippenkaart blijft waarschijnlijk een geldig vervoerbetalingsmiddel totdat de invoering van de OV-chipkaart compleet is, naar verwachting in 2007.
De OV-chipkaart wordt aan de man gebracht onder het motto eerlijker, slimmer, veiliger en sneller. Om met de laatste te beginnen, met de chipkaart hoef je niet meer te stempelen. Je kunt je kaart in je portemonnee in je tas laten zitten. Je swipet 'm gewoon langs de sensor bij het in- en uitstappen. Bij de trein en de metro gebeurt dat bij de toeganspoortjes tot het perron. Dat moet het openbaar vervoer dus gelijk ook veiliger maken; op het perron lopen dus alleen nog maar mensen die betaald hebben in plaats van, eh, bedelen. De kaart moet het vervoer ook veiliger maken voor de conducteurs. Zestig procent van het geweld in het openbaar vervoer komt voort uit zwartrijden. Het systeem is ook slimmer omdat automatisch de juiste reiskosten worden berekend. Er geldt een instaptarief van 65 cent, vergelijkbaar met de basisstrip, en vervolgens ben je per gereisde kilometer 10,7 cent kwijt. De vervoerbedrijven menen hiermee dat het systeem ook eerlijker is, je betaalt precies voor hoe ver je reist.
Tot zover de marketing. Want er kleven ook nadelen aan de OV-chipkaart. Allereerst de privacy. De vervoersbedrijven zweren de privacywetgeving te respecteren en wijzen liever op de voordelen, zoals het kunnen hanteren van zwarte lijsten of, voor de reizigers, het aanbieden van acties. Met je OV-chipkaart korting op de Keukenhof, leuk. De NS lijkt daarbij echter opt-out te hanteren in plaats van opt-in, kortom, je krijgt allerlei meuk opgestuurd tenzij je aangeeft dat je dat liever niet hebt. Voor mensen die liever anoniem blijven reizen is er een pre-paid OV-chipkaart. Nadeeltje: als die gejat wordt, dan kun je die niet laten blokkeren in tegenstelling tot de persoonlijke kaart. Er is ook nog een anonieme papieren wegwerpkaart, voor toeristen en asfaltvreters die een keer de trein pakken.
Dan de prijs. In Rotterdam kost een OV-chipkaart 1,50 euro in plaats van 7,50 dankzij een extra potje van Peijs. Het is niet bekend hoe lang die korting blijft bestaan. Daarnaast gaat reiziger er met de nieuwe voordeelurenregeling van de NS op achteruit en wordt het meereizen op andermans kortingskaart afgeschaft. Bovendien wordt de overstaptijd met de OV-chipkaart teruggebracht van 45 naar 35 minuten. Deze fanatieke reiziger somt nog een paar nadelen op, zoals het uitzwaaien op het perron en de onverhoopse situatie dat je bij het uitstappen denkt dat je kaart gecheckt is maar in de drukte de kaart van je buurman blijkt te zijn. Om nog maar te zwijgen over omleidingen.
Of het reizen met het openbaar vervoer daadwerkelijk zoveel makkelijker wordt, valt dus te bezien. De vervoersbedrijven hebben in elk geval nog twee jaar de tijd om alle kinderziekten eruit te halen.