Facebook verbant netwerk dat via influencers corona-nepnieuws verspreidde
Een van oorsprong Russisch netwerk dat influencers inzette om nepnieuws rond het coronavirus te verspreiden, is zowel van Facebook als Instagram verbannen.
De verwijderde accounts waren volgens Facebook gelinkt aan het Britse marketingbedrijf Fazze, maar opereerden allemaal vanuit Rusland. In totaal zijn er 65 Facebook-profielen van het netwerk verwijderd, en 243 Instagram-accounts die aan Fazze waren gelieerd.
De accounts richtten zich vooral op India en Latijns-Amerika en op veel kleinere schaal op de VS. In die gebieden werd nepnieuws rond het coronavirus verspreid door de accounts, en werden ook lokale influencers ingezet om die foutieve berichten te versterken.
Vaccins in kwaad daglicht
De desinformatie-campagne van het Russische netwerk kwam in twee golven, beide rond de goedkeuring van een coronavaccin. Eerst in november en december 2020, toen het AstraZeneca-vaccin werd goedgekeurd: het netwerk beweerde toen met memes dat mensen door de vaccinatie in chimpansees zouden veranderen. Toen vijf maanden later in mei het Pfizer-vaccin in veel was goedgekeurd, werd de veiligheid van dat vaccin ook in twijfel getrokken.
De campagne draaide om een hele reeks aan misleidende artikelen en petities op sites als Reddit, Medium en Change.org, die vervolgens weer werden verspreid en versterkt op Facebook en Instagram. De campagne kwam aan het licht omdat een aantal van de influencers die benaderd werden door marketingbedrijf Fazze daar melding van maakten. Erg succesvol was de nepnieuws-campagne volgens Facebook niet: de overgrote meerderheid van de berichten zou 0 likes hebben gekregen.
Kritiek op nepnieuwsbeleid Facebook
Facebook maakt regelmatig melding van het oprollen van nepnieuws-netwerken rond onder meer corona. Toch krijgt het bedrijf kritiek dat het te weinig doet, en dat het gros van het invloedrijke nepnieuws rond corona via Facebook zijn slachtoffers bereikt. Dat zegt onder meer de Amerikaanse president Joe Biden.
Volgens critici zou Facebook zijn data rond nepnieuws en desinformatie beschikbaar moeten stellen aan onafhankelijke onderzoekers. Dat zou de grootte van het probleem helder moeten maken: nu is alleen bekend wanneer Facebook iets stopt, maar niet hoe groot het totale probleem is. Toch is de verhouding tussen Facebook en onderzoekers gespannen. Vorige week werden nog accounts van drie wetenschappers van de New York University door Facebook verwijderd.