Staat aangeklaagd over camera's die miljoenen kentekens opslaan
De Stichting Privacy First spant een kort geding aan tegen de Staat over het systeem dat met automatische herkenning van nummerplaten de kentekens van miljoenen auto's centraal opslaat.
De honderden zogenoemde ANPR-camera's langs snelwegen herkennen sinds 2019 automatisch de kentekens van miljoenen auto's. De gegevens worden vier weken opgeslagen in een centrale politiedatabank. "Totaal niet noodzakelijk, volstrekt disproportioneel en ineffectief," zegt Privacy First. "Toezicht ontbreekt en het systeem kan eenvoudig worden misbruikt."
De organisatie verwijst naar een onderzoek door een instituut van het ministerie van Justitie. Daarin staat dat het OM in minstens twee zaken de originele foto’s van de ANPR-camera’s heeft opgevraagd en gekregen, waarop mensen herkenbaar in beeld zouden staan. Normaal gesproken worden gezichten achteraf geblurd door de software.
Volgens Privacy First is het ANPR-systeem in strijd met het Europese privacyrecht. "De huidige ANPR-wet vormt een massale privacyschending en hoort simpelweg niet thuis in een vrije democratische rechtsstaat." Het kort geding dient op 10 november bij de rechtbank in Den Haag. Privacy First start later mogelijk ook een bodemprocedure.
Lijst gezochte kentekenplaten
Kentekens die niet in de lijst met gezochte kentekenplaten staan worden volgens de politie direct verwijderd, behalve als de gegevens langer nodig zijn voor opsporingsonderzoeken. Daar moet het Openbaar Ministerie dan toestemming voor geven. Vervolgens mag "informatie over gezochte kentekenplaten voor de opsporing van verdachten die een ernstig misdrijf pleegden, maximaal 28 dagen bewaard worden".
Politieagenten mogen een ANPR-camera overigens ook meenemen in de auto of plaatsen op "een onopvallende plek langs de weg".
'Foto's herkenbare personen ook gebruiken'
In augustus werd bekend dat de politie ook herkenbare foto's van bestuurders of bijrijders, gemaakt door ANPR-camera's, wil gaan gebruiken bij het opsporen van verdachten van ernstige misdrijven.
Nu moeten andere gegevens, zoals mobiele data van zendmasten, gebruikt worden om een verdachte aan een geregistreerde auto te koppelen, zei Sjoerd Top, sectorhoofd bij de Landelijke Eenheid. "Ik hoef dan niet van die duizenden onschuldige burgers de telecomgegevens op te vragen omdat de foto gewoon laat zien wie er achter het stuur zat."
Volgens de politie maken de ANPR-camera's vooral overzichtsfoto’s. "Dit zijn foto’s waarop het voertuig te zien is plus een klein deel van de omgeving. Op een deel van die overzichtsfoto’s is de bestuurder in beeld en soms ook een of meer andere inzittenden." Maar volgens de politie zouden personen op "minder dan één procent" van alle foto's herkenbaar zijn.