Tekort aan stroommeters voor laadpalen en warmtepompen vertraagt energietransitie

Netbeheerder Liander kampt met een tekort aan elektriciteitsmeters die nodig zijn voor het verzwaren van aansluitingen, cruciaal voor het plaatsen van warmtepompen, laadpalen en inductiekookplaten. De twee andere grote netbeheerders, Stedin en Enexis, zien nu nog geen tekorten, maar Liander verwacht op termijn landelijk deze problemen.

Liander is de grootste netbeheerder van Nederland, gevolgd door Stedin en Enexis. Deze nutsbedrijven zorgen er onder meer voor dat nieuwe en bestaande woningen aangesloten worden op het stroomnet, met voldoende capaciteit voor hun stroomvraag. De energietransitie zorgt voor grotere drukte, maar een tekort aan materialen gooit roet in het eten. Liander kampt met zulke grote tekorten dat klanten afgebeld moeten worden, zonder zicht op een nieuwe afspraak.

Vooral slimme elektriciteitsmeters geschikt voor 3-fase-aansluitingen zijn schaars. Volgens Liander komt dat door een optelsom van corona, chiptekorten en leveringen die niet aankomen. Ook de oorlog in Oekraïne speelt een rol: klanten willen graag van het gas af, maar aansluitingen in het Liander-gebied kunnen momenteel niet worden omgebouwd om warmtepompen en elektrische kookplaten te ondersteunen. Dat geldt ook voor laadpalen voor elektrische auto's.

Hulp andere netbeheerders beperkt

Bij nieuwbouwprojecten plaatst Liander nu noodgedwongen traditionele digitale 3 -fasemeters. Daardoor kunnen deze woningen wel worden voorzien van inductiekookplaten en warmtepompen maar moet de klant zelf jaarlijks de meterstanden doorgeven aan zijn energieleverancier. Zodra de slimme 3-fasen meters weer beschikbaar zijn, vervangt Liander de traditionele meter.

Netbeheerders Stedin en Enexis zeggen vooralsnog geen tekorten in meters hebben. "Het is erg lastig om te voorspellen of dat zo blijft, maar vooralsnog zien we geen problemen aankomen", zegt een woordvoerder van Enexis. Bij Stedin zegt men "sneller dan voorzien" door de voorraad heen te gaan. "Maar vooralsnog kunnen we alle aanvragen van klanten om de elektriciteitsaansluiting te verzwaren honoreren", aldus een woordvoerder. Wel is het volgens Stedin schipperen, en is besloten "om het reguliere vervangen van meters tijdelijk op een lager pitje te zetten".

De twee netbeheerders bekijken of zij ruimte zien om Liander tegemoet te komen in de tekorten. "Ja, we helpen elkaar als netbeheerders. Dat hebben we in het verleden gedaan en dat blijven we doen. Daarbij houden we uiteraard wel een eigen minimale voorraad aan", stelt Stedin. "Bovendien hebben we niet altijd dezelfde apparatuur." Dat voorbehoud geldt ook voor Enexis.

Materiaal- en personeelstekort

Liander heroverweegt nu energiemeters te bestellen bij leveranciers die eerder afvielen, en bestaande contracten open te breken om aan meer meters te komen. "We hebben altijd gewerkt met kleine voorraden, omdat leveringen nooit een probleem waren en de vraag voorspelbaar was. Dat is nu niet meer zo, en dat zal waarschijnlijk ook niet meer zo worden", zegt een woordvoerder van Liander.

De problemen beperken zich niet alleen tot energiemeters. Er zijn ook tekorten aan materiaal zoals transformators en de energiekabels die nodig zijn om klanten op het stroomnet aan te sluiten. Ook personeel wordt schaarser: de aanwas van nieuwe installateurs is bij Liander kleiner dan het aantal werknemers dat met pensioen gaat. "We proberen dat op te vangen met versnelde opleidingen, van vier naar twee jaar, maar ook dat blijft behelpen", aldus Liander.

Landelijke problemen verwacht

"Het ergste vinden we dat we niet weten wanneer het opgelost is", zegt de Liander over de tekorten. "Voor klanten is het ook nieuw om hier rekening mee te moeten houden, want vroeger was een afspraak op korte termijn gewoon mogelijk. Nu kan dit verbouwingen vertragen en dat betreuren wij." Het bedrijf verwacht dat de problemen niet beperkt zullen blijven tot zijn gebied.

De netbeheerders trokken vorig jaar ook al aan de bel over de capaciteit van het stroomnet: los van apparatuur bij consumenten en bedrijven is het netwerk zelf ook niet berekend op de enorme groei.