Nederlandse startup komt met eigen AI-chip: 'Minder data naar de cloud'

Axelera AI uit Eindhoven brengt begin volgend jaar een eigen chip voor kunstmatige intelligentie (AI) uit. De startup ziet een gat in de markt: AI voor het mkb. Voor die bedrijven is de technologie nu nog duur en inefficiënt. "Met onze chip is AI goedkoper en energiezuiniger in te zetten. En dat doen we op apparaten zelf, waardoor er minder data naar de cloud gaan."

Axelera AI heeft zijn eerste chip voor kunstmatige intelligentie (AI) succesvol getest. De Thetis Core Chip levert bijna 40 tera (biljoen) verwerkingen per seconde. De startup presenteert zich hiermee aan de buitenwereld, vertelt ceo Fabrizio del Maffeo. "We laten zien hoe serieus we bezig zijn en dat we snel groeien."

Deze allereerste chip komt niet op de markt, maar dat geldt wel voor de opvolger. "In het eerste kwartaal van 2023 beginnen we op kleine schaal met de productie." Volgens Del Maffeo moet de chip goedkoper worden dan vergelijkbare chips van grote fabrikanten. "Oplossingen met Nvidia-chips kosten vele honderden euro's, terwijl veel mkb'ers die grote rekenkracht helemaal niet nodig hebben."

Op het apparaat zelf: de 'edge'

Axelera AI maakt chips die helemaal zijn afgestemd op berekeningen voor AI aan de zogenoemde 'edge'. Dat zijn apparaten aan de randen van het netwerk, dus niet krachtige servers in een datacenter. Zo'n edge-apparaat kan een drone zijn die inspecties doet, een robot die helpt bij de productie of kwaliteitscontrole, een beveiligingscamera, een bril met augmented reality of een medisch apparaat. "Al die apparaten leveren enorme hoeveelheden data op, maar slechts een heel klein deel daarvan wordt nu geanalyseerd. Omdat veel bedrijven nog geen AI gebruiken. Wij willen de drempel verlagen om met AI te beginnen. We willen een betere balans te bieden tussen prestaties, energiegebruik en prijs dan grote fabrikanten", aldus Del Maffeo.

Door zorgen over privacy, beveiliging, en betrouwbaarheid van verbindingen willen bedrijven minder zwaar leunen op de cloud, verwacht Del Maffeo. "Dan kom je uit bij AI aan de edge. Er zijn veel apparaten en toepassingen waarbij je niet wilt dat er continu stromen gevoelige data naar de cloud gaan. Denk bijvoorbeeld aan een camera in een fabriek die gevaarlijke situaties herkent en dan meteen een machine uitzet. Maar ook een auto is een edge-apparaat."

'Kleine niche' van miljarden euro's

In de chipsector zijn Amerikaanse en Aziatische bedrijven dominant, zoals Intel, Qualcomm en Nvidia (VS) en TSMC (Taiwan). "Maar voor die grote spelers is AI-hardware voor het mkb een te kleine niche, ook al is die markt over een aantal jaar goed voor naar schatting 15 tot 30 miljard euro. Dat is klein vergeleken met de 600 miljard die de hele chipmarkt vandaag al waard is. Bovendien is de markt van mkb-toepassingen erg versnipperd", zegt Del Maffeo.

Naast de chip werkt Axelera AI ook aan een groot pakket met software, waarmee bedrijven makkelijker hun eerste stappen op AI-gebied kunnen zetten. Zo kunnen ze bijvoorbeeld makkelijk automatische beeldherkenning toevoegen. Het bedrijf spreekt van 'duizenden AI-toepassingen', maar de uitdaging wordt om bedrijven die nog niets met AI doen over de streep te trekken, weet Del Maffeo. "De grote vraag is of de markt die we willen bedienen al volwassen genoeg is." 

'Er moet iets veranderen in Europa'

De eerste chips laat het Eindhovense bedrijf volgend jaar produceren in Taiwan. "We zouden ze liever in Europa laten maken, maar dat was nog geen optie." Hoe afhankelijk Europa voor de chipproductie is van de VS en Azië werd de laatste twee jaar door de wereldwijde chiptekorten pijnlijk duidelijk. De Europese Unie investeert de komende jaren miljarden om de Europese chipproductie te stimuleren. Het Amerikaanse Intel beloofde onlangs twee grote chipfabrieken in Duitsland te gaan bouwen en zou daarvoor ruim 5 miljard aan subsidies ontvangen.

"Er moet iets veranderen in Europa. Aan talent hebben we geen gebrek. Europese onderzoekers publiceren erg veel wetenschappelijke papers in ons vakgebied. Maar Europa moet meer geld geven aan de venture capitalists, zodat die het goed kunnen investeren in innovatieve startups. Het geld moet naar Europese partijen gaan", vindt Del Maffeo. "Wil Europa echt de strijd aangaan met de VS en China, dan moeten we meer gaan werken als één land."

Medewerkers overgestapt van techreuzen

Axelera AI haalde ruim 10 miljoen euro aan investeringen op van onder meer Bitfury, Innovation Industries en onderzoeksinstituut IMEC en werkt aan een nieuwe grotere financieringsronde. Het Brabantse bedrijf heeft ruim vijftig techneuten en ontwikkelaars in dienst, afkomstig uit meer dan tien landen. Eind dit jaar moeten dat er honderd zijn.

Sommige medewerkers zijn overgekomen van techreuzen als Qualcomm, Intel, IBM, Facebook en Google. Daarbij hielp het volgens Del Maffeo dat de startup in Nederland zit. "Nederland heeft voor ons vakgebied een goed ecosysteem. We combineren de Amerikaanse ondernemerscultuur met de Europese manier van met elkaar omgaan en de Europese werk-privébalans."

De Italiaan hoopt van Axelera AI een grote Europese chippartij te maken, zoals het Nederlandse NXP, het Duitse Infineon en het Frans-Italiaanse STM. "Die grote bedrijven raken achterop met innovaties, het worden dinosaurussen. Wij hopen de beste talenten aan te trekken en zelfstandig te blijven. Iedere medewerker heeft bij ons aandelen in ons bedrijf. Ja, zelfs de office manager. Als alles goed loopt, gaan we in 2025 of 2026 naar de beurs." 

Tonie van Ringelestijn