©CERN
Wetenschappers veranderen lood in goud - maar ze rekenen zich niet rijk
De droom van middeleeuwse alchemisten is werkelijkheid geworden, maar niet zoals ze het zich hadden voorgesteld. Wetenschappers van het onderzoeksinstituut CERN hebben namelijk ontdekt dat hun deeltjesversneller minuscule hoeveelheden lood omzet in goud. Helaas bestaan de goudatomen maar zeer kort.
Het proces vindt plaats in de Large Hadron Collider (LHC), 's werelds grootste deeltjesversneller. Wanneer looddeeltjes elkaar met extreme snelheden net missen, ontstaan er krachtige elektromagnetische velden. Deze velden zijn zo sterk dat ze drie protonen uit de loodkernen kunnen slaan. Wat overblijft is een kern met precies het juiste aantal protonen om goud te zijn.
Het bijzondere is dat we dit überhaupt kunnen meten, terwijl er maar een paar deeltjes tegelijk vrijkomen. De meetapparatuur moet normaal gesproken duizenden deeltjes tegelijk verwerken bij frontale botsingen, maar blijkt gevoelig genoeg om ook deze subtiele omzetting waar te nemen.
89.000 goudkernen per seconde
De LHC produceert volgens CERN ongeveer 89.000 goudkernen per seconde. Dat klinkt als veel, maar dat is het helemaal niet. Eén gram goud bevat namelijk ongeveer 3.060 miljard miljard atomen. Deze gouddeeltjes vliegen overigens vrijwel direct tegen de wand van de versneller aan en vallen uiteen in losse protonen en neutronen. Het goud bestaat maar een miljardste van een seconde.
Tussen 2015 en 2018 heeft de LHC in totaal ongeveer 86 miljard goudkernen geproduceerd. Als je al deze kernen bij elkaar zou kunnen verzamelen, zou je uitkomen op slechts 29 picogram (0,000000000029 gram). Zelfs met de verbeterde prestaties van de nieuwste versie van de LHC zou je langer moeten wachten dan het universum oud is om genoeg goud te hebben voor één ring.
Praktisch nut voor de wetenschap
De ontdekking heeft wel praktisch nut: de metingen helpen wetenschappers om beter te begrijpen hoe deeltjes zich gedragen in extreme omstandigheden. Deze kennis is belangrijk voor het verbeteren van deeltjesversnellers en kan leiden tot nieuwe inzichten in de natuurkunde.
Lees meer nieuws over wetenschap en mis niets met de Bright-app.