Dawn Patrol Surf Tracking, Unsplash
Dit doen wearables en sportapps met ons
Het gebruik van sporttechnologie heeft een hoge vlucht genomen sinds de coronapandemie. Inmiddels zijn apps zoals Strava en apparaten die je stappen tellen en routes weergeven uitgegroeid tot een miljardenindustrie.
Dat blijkt onder andere uit een onderzoek van het bureau Multiscope, dat uitwijst dat Nederlanders het afgelopen jaar 700 miljoen euro aan sportuitrusting uitgaven. Meer dan de helft van de volwassen Nederlanders gebruikt wearables en apps om sportprestaties te monitoren.
Wetenschappelijke validiteit niet zeker en 'ratrace'
Hoewel het voordelen biedt, waarschuwen experts ook voor de valkuilen van data-gedreven sport en het online delen van de resultaten. Zo zegt sportpsycholoog Folkvord dat de wetenschappelijke validiteit van de apparaten niet altijd zeker is. Desondanks neemt de populariteit van sporttechnologie toe.
Daarnaast kan zelfmonitoring, hoewel het helpt om gezondere keuzes te maken, ook sociale druk veroorzaken. Volgens sportonderzoeksinstituut Mulier gebruikt één op de tien sporters de apps om hun prestaties met die van anderen te vergelijken.
Folkvord waarschuwt dat het delen van data op sociale media kan leiden tot een 'ratrace', waarbij gebruikers te afhankelijk worden van commentaar en likes. Sporters kunnen hierdoor te veel de neiging krijgen om verklaringen (zoals blessures) te zoeken als de resultaten tegenvallen. Deze competitiedrang heeft zelfs geleid tot een nieuw verdienmodel, waarbij hardlopers tegen betaling met andermans wearable snellere tijden neerzetten.
Het competitiegevoel wordt verder versterkt door de gamificatie in de apps, zoals prijzen voor de snelste loper of iets dergelijks.
'Self-fulfilling prophecy'
Gebruikers moeten bovendien waken voor de 'self-fulfilling prophecy', waarbij slechte hersteldata bijvoorbeeld de dagelijkse stemming bepalen, zelfs als het lichaam anders aanvoelt. Experts benadrukken daarom dat de tools ondersteunend zijn moeten, niet leidend.
Gemeenschapsbelang
Tegelijkertijd zien experts ook het belang van de gemeenschap die rond de apps ontstaat. Het lid zijn van een collectief, elkaar motiveren en plezier maken is essentieel voor een gezonde en duurzame gedragsverandering, zo blijkt ook uit de ervaring van sporters die de apps gebruiken voor educatie en interactie.