De hoax van de roggenleren sneakers
Het einde van 2012 luidt het faillissement in van Rayfish.com, dat schoenen van bio-customized roggenleer zou maken. Jammer of volgens plan?
Schoenen van de huid van een pijlstaartrog, waarvan je het patroon zelf kunt vormgeven met behulp van een online designtool. Je hoefde alleen maar even te wachten tot de vissen volgroeid waren. In mei schreven we over Rayfish.com, het bedrijf dat de curieuze bio-customized sneakers op de markt bracht. Toen al trokken we het verhaal in twijfel en vroegen we ons af welke organisatie achter deze pijlstaartrogschoenen zit.
Anderen hadden minder twijfels: het verhaal werd een hit in de media en maar liefst 10.000 mensen gebruikten de designtool om hun eigen genetisch gemanipuleerde vissen te ontwerpen. Maar het concept stuitte online ook op weerstand. Dierenactivisten braken in in het hoofdkantoor en bevrijdden de gemanipuleerde roggen in de zee (zie filmpje), die vervolgens opdoken in vakantiekiekjes en filmpjes gemaakt door vissers. De CEO reageerde in een emotioneel filmpje. Doordat het vinden van investeerders hierdoor vrijwel onmogelijk was geworden, is het bedrijf aan het einde van het jaar gedwongen haar deuren te sluiten.
En daarmee komt de aap uit de mouw. De CEO Raymond Ong is een acteur, de foto’s van bevrijdde vissen in felgekleurde patronen zijn gephotoshopt en de dierenactivisten zijn de medewerkers van Next Nature, de Nederlandse organisatie die maar liefst twee jaar werkte aan deze designhoax. Het paar sneakers dat op de site te zien is, werd van echt roggenleer vervaardigd door schoenontwerper Jan Jansen. In het The Making Of-filmpje hieronder zijn alle inspanningen te zien die Next Nature ondernam om een discussie op gang te brengen over onze verstoorde relatie met dieren: aan de ene kant houden we huisdieren die we behandelen als gezinsleden, aan de andere kant weten we weinig van wat zich afspeelt in de voedsel- en leerindustrie. En hoewel de techniek nu nog niet zo ver is dat we dieren genetisch kunnen manipuleren om customized stukken te produceren, is dat in de toekomst wellicht wel zo. De vraag of dit goed of slecht is, is dus niet nep, in tegenstelling tot de schoenen.