Controversieel internetfilter EU stapje dichterbij

Een tegenslag voor de voorvechters van een vrij internet. Een nieuwe Europese auteursrechtenwet is een stap dichterbij, waardoor internetplatformen zoals Facebook en YouTube video's en foto's vooraf moeten scannen en blokkeren als die inbreuk maken op het auteursrecht.

Een meerderheid van de Commissie voor Juridische Zaken van het Europese Parlement heeft vandaag ingestemd met de onderdelen van het wetsvoorstel die gaan over een uploadfilter en een strengere bescherming van online publicaties.

In juli is het aan de rest van het Europees Parlement om zich te buigen over de voorgestelde wetgeving. Daarna is het nog aan alle lidstaten om in te stemmen met het voorstel. 

Screenen en filteren

Het gaat om het Artikel 13 van deze nieuwe wet, de richtlijn inzake auteursrechten in de digitale markt. Door deze regels moeten internetplatforms automatisch filteren en screenen wat gebruikers uploaden.

Als de video, audio, teksten en zelfs broncodes van software inbreuk maken op het auteursrecht zou dat door de technologie moeten worden geblokkeerd. Mensen die remixes maken van muziek, livestreamers en mensen die memes maken zouden daar last van kunnen krijgen. Want zij maken allemaal gebruik van materiaal waar auteursrecht op rust.

Experts waarschuwen voor censuur

Vele prominente experts voerden in aanloop naar de stemming al actie tegen de wet- vooral dus artikel 13, waaronder ook internetpionier Vint Cerf.

De 70 experts waarschuwen dat het internet hierdoor verandert van een open plek waar informatie gedeeld wordt, naar een plek waar gebruikers automatisch in de gaten worden gehouden en wat zij doen gestuurd wordt.

Voor de grote techbedrijven, zoals Google YouTube, is dat niet zo'n probleem, omdat zij kapitaalkrachtig genoeg zijn om zelf dergelijke filters te bouwen. De experts zijn vooral bang dat het een dure drempel vormt voor startups en kleinere platforms, die zich daardoor genoodzaakt voelen om zich buiten de EU te vestigen, om de wet te ontlopen.

Onwerkbaar

D66-Europarlementariër Marietje Schaake reageert teleurgesteld dat dit plan er onveranderd aan het parlement wordt voorgelegd. "De rechten voor uitgevers en het uploadfilter zijn onwerkbaar en buitenproportionele maatregelen die schade brengen aan het open internet. Er lagen compromissen, maar die zijn er niet doorgekomen."

De maatregelen die worden voorgesteld zijn volgens Schaake '20ste eeuwse maatregelen om uitdagingen van de 21ste eeuw mee op te lossen'. "Filters en dit strengere auteursrecht zijn niet de oplossing."

Het is volgens haar beter om het auteursrecht op een andere manier om te gooien. Schaake ziet liever dat auteursrechten beter beschermd worden en auteurs tegelijkertijd nieuwe markten aan kunnen boren.

Artikel 11

Schaake is ook tegenstander van de inhoud van artikel 11, ook wel 'de linkbelasting' genoemd. Door de wet zouden uitgevers van nieuws en journalisten meer mogelijkheden krijgen om hun auteursrecht te beschermen en geld verdienen aan het linken naar content. Het doorplaatsen van samenvattingen van nieuwsartikelen zou dan geld gaan kosten.

In Spanje werd daarmee in 2014 al geëxperimenteerd. Dat pakte niet positief uit voor Spaanse uitgevers.

'Nieuwe regels hard nodig'

Volgens de Europese Commissie zijn de nieuwe copyrightregels hard nodig, omdat de digitalisering de manier heeft veranderd waarop "creatieve content wordt geproduceerd, gedistribueerd en bekeken". Daar sluiten de bestaande regels niet meer op aan.

Makers van films, muziek en andere auteursrechtelijke werken worden niet voldoende beschermd. En het is moeilijk om piraterij van films en muziek tegen te gaan. Daar komt bovenop dat de rechthebbenden te weinig financieel weten te profiteren van wat zij maken.