Europees akkoord over omstreden uploadfilter en linkbelasting

Vertegenwoordigers van het Europees Parlement, de Europese Commissie en de Raad van Ministers hebben woensdagavond een akkoord bereikt over de nieuwe Europese auteursrechtenrichtlijn. Het voorstel roept veel weerstand op bij techbedrijven en activisten die strijden voor internetvrijheid.

De nieuwe regels moeten er voor zorgen dat uitgevers, media, omroepen en artiesten een betere vergoeding krijgen van online platforms, zoals YouTube, Facebook en Dumpert. "Europeanen krijgen eindelijk moderne copyrightregels die geschikt zijn voor het digitale tijdperk met voordelen voor iedereen", juicht Eurocommissaris voor de Digitale Markt Andrus Ansip in een tweet.

Licentievergoeding

Elders zal het enthousiasme aanmerkelijk minder groot zijn. Bedrijven als Google hebben lang campagne gevoerd tegen de nieuwe regels. Vorige week waarschuwde de zoekgigant nog dat het bezoek aan nieuwssites flink zal afnemen als de auteursrechtenrichtlijn van kracht wordt.

Zoekmachines en andere websites die nieuws aggregeren, moeten onder de nieuwe regels een licentievergoeding (een 'linkbelasting') gaan betalen als ze korte stukjes tekst uit een gelinkt artikel op hun eigen site plaatsen.

De Computer and Communications Industry Association (CCIA) reageert teleurgesteld. "Dit is een gemiste kans om een gebalanceerde en toekomstbestendige EU-auteursrechtenhervorming te bereiken", stelt Christian Borggreen van de CCIA. "We zijn bang dat deze wet schadelijk is voor online innovatie en de online vrijheden in Europa zal beperken."

Uploadfilter

Ook activisten die strijden voor de vrijheid van internetgebruikers maken zich grote zorgen. Omdat websites aansprakelijk worden voor wat gebruikers uploaden, zullen ze draconische maatregelen moeten nemen tegen inbreuken op het auteursrecht, menen zij. Alleen door een uploadfilter te installeren dat materiaal van gebruikers vooraf controleert, kunnen websites aan de regels voldoen, is de vrees.

Een dergelijk uploadfilter zou er onder meer toe kunnen leiden dat het onmogelijk wordt om remixes of memes te plaatsen, omdat daarbij gebruikgemaakt wordt van materiaal waarop auteursrecht rust, waarschuwen critici van de auteursrechtenrichtlijn.

Twee hobbels

Voordat de nieuwe auteursrechtenrichtlijn van kracht wordt, moeten er nog twee hobbels worden genomen: een stemming in de Raad van Ministers en een stemming in het Europees Parlement. Vorige maand stemden nog elf lidstaten, waaronder Nederland, tegen een eerdere variant van de de auteursrechtenrichtlijn. Daarna bereikten Frankrijk en Duitsland een compromis waarvoor wel een meerderheid was.

Bedrijven en activisten die de richtlijn willen torpederen, maken vermoedelijk de meeste kans in het Europees Parlement. Bij de stemming in het parlement, die in maart of april plaatsvinden, kunnen de Europarlementariërs ervoor kiezen om het voorstel weg te stemmen of de Raad ertoe dwingen om de meest controversiële passages van de richtlijn - artikelen 11 en 13, die gaan over de linkbelasting en het uploadfilter - te schrappen.

Petitie

Julia Reda, een Duitse Europarlementariër van de Piratenpartij en uitgesproken tegenstander van de richtlijn, roept internetters daarom op om hun stem te laten horen. "Bel of bezoek het kantoor van je Europarlementariër, bezoek campagne- en partijbijeenkomsten en onderteken de petitie", schrijft ze op haar blog. Op het moment van schrijven hadden ruim 4,7 miljoen mensen de petitie tegen artikel 13 ondertekend.