Politieagent spelen via een app: hoe ver mag de burger gaan?

Wie slachtoffer wordt van een misdrijf, kan met een nieuwe app van de politie zelf onderzoek gaan doen. De politie denkt dat de burger bij sommige misdrijven best een handje kan helpen. Strafrechtdeskundige Sven Brinkhoff zet hier zijn vraagtekens bij. "Wie zegt dat de burger niet ook de rol van officier en rechter gaat vervullen?"

Veel mensen zullen het herkennen: als je iets overkomt en je doet aangifte, hoor je vervolgens niets meer van de politie. Dat is niet zo gek, want de politie heeft de capaciteit niet om iedere aangifte grondig te onderzoeken. Dat is dan ook een van de reden voor mensen om zelf te gaan speuren.

Die rol van burger als detective gaat de politie nu ook faciliteren met de lancering van de app 'Mijn onderzoek'. Wie aangifte doet van diefstal, kan straks bij wijze van proef zelf informatie aanleveren over het misdrijf. 

Recht in eigen hand nemen

Strafrechtdeskundige Sven Brinkhoff ziet de voordelen van de app, maar wijst ook op de gevaren. "Je roept de burger op om bij delicten te gaan opsporen. Maar houdt de burger zich ook bij die rol? Of gaat hij zelf een straf bedenken en met het bewijs onder de arm met een honkbalknuppel naar de verdachte?"

Die voorbeelden zijn er al uit het verleden. Zo belandde Mario H. in de cel nadat hij zelf de stalker van zijn dochter had getraceerd en met een schep op zijn hoofd zou hebben geslagen. 

In hoeverre mag de burger meespeuren?

Volgens de politie mogen burgers met de app alleen handelingen verrichten die ze nu ook al mogen doen. Het staat bijvoorbeeld iedereen vrij om via internet informatie op te zoeken over een plaats delict, zoals het in kaart brengen van bewakingscamera's op straat. Een burger mag bij de opsporing geen strafbare feiten plegen, zoals het inbreken op social media-accounts van een verdachte.

De politie erkent dat de app 'een zoektocht is die dilemma's en risico's met zich mee brengt'. 

Klassenjustitie

Met de komst van de app dreigt ook een vorm van 'klassejustitie' te ontstaan, vindt Brinkhoff. Aangiftes van mensen die geen tijd hebben om zelf vooronderzoek te doen, kunnen onderop de stapel belanden.

"Daar zullen wij scherp op zijn", zegt projectleider Dros van de politie. "Maar de eerlijkheid gebiedt wel te zeggen dat als een zaak kansrijker is, de kans groter is dat hij wordt opgelost."

Is het betrouwbaar?

Hoe weet de politie eigenlijk of de informatie die een burger aandraagt, zoals van getuigen, betrouwbaar is? "Onze inschatting is dat het gros van de burgers die hier aan mee gaan werken helemaal geen belang hebben om onbetrouwbare informatie te leveren. Maar wij zullen de binnengekomen informatie controleren", belooft Dros. 

Niettemin denkt Brinkhoff dat advocaten gehakt zullen maken van de bewijslast die wordt verzameld door een burger. "En rechters zullen zich ook wel achter de oren krabben."