'Nederland kan ontwricht worden door digitale aanvallen'

De digitalisering heeft Nederland kwetsbaar gemaakt voor aanvallen, waarschuwt de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV). Zeker omdat analoge alternatieven vaak ontbreken.

De NCTV wijst er in het Cybersecuritybeeld Nederland (CSBN) 2019 op dat een incident in een netwerk kan leiden tot een domino-effect, waarbij uiteindelijk “bijvoorbeeld gas, water of elektra” uitvallen. “Dit hoeft niet altijd het gevolg te zijn van een cyberaanval, een simpele fout kan al forse gevolgen hebben.”

De Nederlandse kwetsbaarheid is volgens de NCTV het gevolg van de bijna volledige digitalisering van vrijwel alle vitale processen en systemen. “Door het bijna volledig verdwijnen van analoge alternatieven en de afwezigheid van terugvalopties is de afhankelijkheid zo groot geworden dat aantasting kan leiden tot maatschappij ontwrichtende schade.”

Wifinetwerk hacken

De NCTV noemt landen als China, Iran en Rusland de grootste digitale dreiging voor de nationale veiligheid. China houdt zich voornamelijk bezig met economische spionage, terwijl Rusland Nederland op de korrel neemt vanwege het MH17-onderzoek.

Ook de aanwezigheid van internationale instituties maakt Nederland een interessant doelwit voor Russische spionnen. Vorig jaar verijdelde de militaire inlichtingendienst MIVD een actie van vier Russische spionnen die probeerden het wifinetwerk te hacken van het kantoor van de Organisatie voor het Verbod op Chemische Wapens (OPCW) in Den Haag.

Offensief cyberprogramma

De NCTV meldt dat Rusland een “offensief cyberprogramma” heeft “voor verstoring en zelfs sabotage van de vitale infrastructuur”. Zo veroorzaakten malware-makers eind 2015 een grote stroomstoring in het westen van Oekraïne.

Er zijn geen aanwijzingen dat Rusland op dit moment plannen zou hebben om zo’n aanval uit te voeren in Nederland. Wel waarschuwt de NCTV dat de dreiging groter kan worden als Nederland “betrokken raakt bij geopolitieke conflicten”.

Facebook en Google

Volgens het rapport van de NCTV is Nederland kwetsbaar vanwege afhankelijkheid van “een relatief kleine groep aanbieders van hard- en software, digitale diensten en platforms uit een beperkt aantal landen”.

De NCTV wijst daarbij onder meer op de dominante positie van Amerikaanse bedrijven als Facebook (inclusief WhatsApp en Instagram), Amazon, Apple, Google en Microsoft. “Zij zijn praktisch onmisbaar in het dagelijkse leven van de gemiddelde Europeaan.”