© NASA
Voyager 2-sonde stuurt eerste bericht van buiten zonnestelsel
De 42 jaar oude NASA Voyager 2-ruimtesonde heeft zijn eerste bericht vanuit de interstellaire ruimte gestuurd.
NASA's ruimtesonde Voyager 2 werd in 1977 gelanceerd, een maand na de Voyager 1. Nu heeft de Voyager 2 ons zonnestelsel officieel verlaten. De sonde is de grens in de interstellaire ruimte gepasseerd en dat biedt nieuwe inzichten. De Voyager 2 passeerde de grens eigenlijk al een jaar geleden, op 5 november 2018, meldt NASA.
Tot dan toe vloog de Voyager 2 binnen de heliosfeer, het gebied waarin supersonisch geladen deeltjes van de zonnewind overheersen. De heliosfeer is een soort kosmisch weerfront: op de grens, de zogenoemde heliopauze, komen de geladen deeltjes van de zon als het ware een koelere interstellaire wind tegen.
Eerder werd gedacht dat de grens tussen die twee gebieden een geleidelijke overgang was. Maar de Voyager 1 bevestigde zes jaar geleden al dat er een plotselinge grens is. De temperatuur schiet op de grens omlaag en de dichtheid van geladen deeltjes neemt plots toe.
Plotselinge grens
Nu heeft de Voyager 2 een tweede meting gedaan bij het passeren van de heliopauze. De nieuwe meting is nauwkeuriger dan die van de Voyager 1, die in de jaren tachtig een cruciale plasmasensor verloor.
De Voyager 2 ging door een veel scherpere, dunnere heliopauze dan de Voyager 1. Waarom precies is niet duidelijk; mogelijk bewoog die sonde op een andere hoek het grensgebied in. Door de tweede meting is ook meer te zeggen over de vorm van de heliosfeer.
"Het impliceert dat de heliosfeer symmetrisch is, tenminste op de twee punten waar de Voyager-sondes kruisten", zegt Bill Kurth, onderzoekswetenschapper aan de Universiteit van Iowa en een co-auteur van een van de onderzoeken die in Nature Astronomy werd gepubliceerd. "Dat zegt dat deze twee punten op het oppervlak bijna op dezelfde afstand liggen."
Sondes worden ouder dan de aarde
Astronomen moesten de data van de Voyager 2 analyseren om zeker te weten dat de sonde ons zonnestelsel inderdaad verlaten heeft. Waar de grens ligt en hoe die eruit ziet, blijft immers ook nu nog een mysterie.
"Het is een beetje alsof je met een microscoop naar een olifant kijkt", zegt onderzoeker Bill Kurth van de Universiteit van Iowa. "Twee mensen bekijken een olifant met een microscoop en ze komen terug met twee verschillende metingen. Je hebt geen idee wat er tussenin gebeurt."
Over 5 jaar geen data meer
De Voyager-sondes worden aangedreven door plutonium-generatoren, die over een jaar of vijf leeg zijn. Dan stopt de overdracht van gegevens, die inmiddels steeds langer duurt. Nu legt een signaal van de Voyager 2 al zo'n zestien uur af.
De sondes zullen waarschijnlijk ouder dan de aarde worden: ze zitten in hun eigen baan in het heelal en de kans dat ze ergens tegenaan botsen is nihil.
Kijk ook: waarom we terug gaan naar de maan
Volg Bright op YouTube voor meer tech-video's