Apple en Google werken aan bluetooth-tracking tegen besmetting: hoe zit het?
Coronavirus

Apple en Google werken aan bluetooth-tracking tegen besmetting: hoe zit het?

14-04-2020 16:34 Laatste update: 18:18

Apple en Google gaan samenwerken om een technologie en app te ontwikkelen die onder meer kunnen bijhouden of je te dicht in de buurt bent geweest van een besmet persoon en gevaar loopt. Hoe werkt het precies en hoe krijg je het (niet) op je telefoon?

Apple en Google hebben tijdens een presentatie aan Europese journalisten uitgelegd hoe de technologie en de app gaan werken. Dit zijn de belangrijkste vragen en antwoorden.

1. Hoe werkt het?

Apple en Google maken gebruik van bluetooth om contactmomenten te registreren. Smartphones zenden een bluetooth-signaal uit, en op basis van die signalen kun je zien of, hoe lang en hoe dichtbij je in de buurt bent geweest van een ander. 

Alle contactmomenten worden lokaal op je telefoon opgeslagen. De identiteit van de anderen is niet bekend: het zijn codes die per contactmoment uniek zijn. Zodra iemand met corona is geïnfecteerd, kan diegene ervoor kiezen om zijn contactmomenten te delen. Al die contacten ontvangen dan een melding dat ze in contact zijn geweest met een ziek persoon, maar ze weten niet wie dat was. 

Apple en Google zeggen dat de technologie privacyvriendelijk en transparant is. Ook moet je eerst zelf de tracking inschakelen om het te gebruiken. De technologie staat dus standaard uitgeschakeld, zo benadrukken de bedrijven. 

De technologie lijkt op het zogeheten DP-3T-model, dat door gerenommeerde Europese wetenschappers is samengesteld en als privacyvriendelijk wordt gezien. 

2. Voor welke versies van Android en iOS komt dit beschikbaar?

Apple meldt dat het voor zo veel mogelijk apparaten de update gaat uitrollen. Google zegt dat het onderdeel wordt van een update van Google Play Services, beschikbaar voor alle apparaten met minimaal Android 6.0 (uit 2015).

Veel landen zetten apps in om de verspreiding van het virus tegen te gaan.

3. Wanneer wordt de bluetooth-technologie uitgerold?

Apple en Google stellen dat het medio mei met updates komt voor hun besturingssystemen. Bij Apple gaat het om een update voor iOS, Android krijgt een automatische update via Google Play Services waar je niets voor hoeft te doen. Op dat moment kunnen overheden gebruikmaken van de bluetooth-technologie om deze te gebruiken in hun eigen app. 

In de maanden daarna voegen de twee bedrijven een onderdeel aan Android en iOS toe waarmee je zonder een app van de overheid contactmomenten kunt registeren. De bedrijven denken dat op deze manier zo veel mogelijk mensen gebruik gaan maken van de nieuwe trackingtechnologie.

4. Wie kan gebruikmaken van deze technologie?

De technologie wordt alleen beschikbaar gesteld aan gezondheidsorganisaties van de overheid, stellen de techbedrijven, en niet aan bijvoorbeeld advertentiebedrijven. 

5. Worden de data op een centrale plek opgeslagen?

Volgens Apple en Google worden de data alleen lokaal op je telefoon opgeslagen. Alleen als je corona hebt, kun je ervoor kiezen om jouw digitale contactmomenten te uploaden, waarna alle deelnemers kunnen kijken of ze met jou in contact zijn geweest. Alleen de contactmomenten voor de laatste veertien dagen worden opgeslagen en gedeeld, stellen de bedrijven. 

6. Hoe wordt een infectie met corona geïdentificeerd?

Dat kan een land zelf bepalen, stellen de bedrijven. Het is aannemelijk dat je alleen je digitale contactmomenten mag delen als je positief bent getest op corona door de GGD. Maar het kan zijn dat een overheid stelt dat je ook je contactmomenten mag delen als je de symptomen hebt.

Heb je corona? Dit zijn de ziekteverschijnselen

7. Hoe gaan Apple en Google misbruik tegen?

De bedrijven zeggen te gaan samenwerken met lokale gezondheidsorganisaties om misbruik tegen te gaan, zodat je bijvoorbeeld alleen je contactmomenten kunt delen als je een verificatiecode van de overheid hebt gekregen. Anders zou iedereen kunnen melden dat hij of zij corona heeft, waardoor veel anderen een valse melding zouden ontvangen.

8. Wat wil de Nederlandse overheid?

De Nederlandse overheid onderzoekt momenteel wat voor soort app ze wil inzetten om contactmomenten te registeren en de verspreiding van corona in kaart te brengen. Daarvoor konden bedrijven de afgelopen dagen ideeën indienen bij de overheid. Zorgminister Hugo de Jonge zei dat de samenleving langer op slot gaat als Nederland zo'n app niet gaat gebruiken, maar hij zou de app 'het liefst' niet verplichten. 

Eind april moet duidelijk worden hoe de Nederlandse app gaat werken. Of deze app gebruikmaakt van de nieuwe technologie van Apple en Google, is nog niet bekend. 

9. Moeten we zo'n app wel willen?

Veel experts zijn het erover eens: je kunt een privacyvriendelijke technologie maken om contactmomenten te registreren en zo de verspreiding van corona in kaart te brengen. Een Nederlands initiatief, waar onder andere Bits of Freedom, Waag, Consumentenbond en verschillende hoogleraren deel van uitmaken, hebben een lijst eisen opgesteld

Dan blijven er andere vragen over. Is zo'n app wel effectief? Hoe gaan overheden de technologie inzetten? Gaan we het door zo'n app niet normaal vinden dat we worden gevolgd? Een groep van zestig wetenschappers heeft daarom een brief aan het kabinet gestuurd die juist deze zorgen benadrukt. 

"De inzet van tracking-, tracing- en gezondheidsapps is zeer ingrijpend. Belangrijk is daarom dat kritisch gekeken wordt naar het nut, de noodzaak en de effectiviteit van dergelijke apps, alsook de sociaalmaatschappelijke en juridische impact", schrijven de wetenschappers. De groep stelt dat de apps een precedent zullen scheppen voor 'toekomstig gebruik van vergelijkbare invasieve technologieën'.

De wetenschappers pleiten ervoor deskundigen op gebieden als recht, sociale wetenschappen en ethiek te betrekken bij het besluit de apps wel of niet te gaan gebruiken. Ze vinden dat moet worden gewaakt voor ineffectiviteit en onbetrouwbaarheid van de apps, omdat die in zulke gevallen kunnen zorgen voor schijnveiligheid – en daarmee voor een groter risico op besmettingen.