Last van een slechte concentratie? Zo zorg je voor meer focus
Ook al krijgen we wat meer bewegingsruimte, thuiswerken blijft de komende maanden de norm. Voor degenen die zich thuis minder kunnen concentreren dan op het werk: tips en tricks om je focus te behouden.
Thuiswerken, we doen het inmiddels alweer een tijdje. Een groot deel van de mensen geeft in een doorlopende enquête van Intermediair aan dit als prettig te ervaren. Geen afleidingen van collega’s, een betere concentratie, geen reistijd, andere dingen kunnen doen, meer tijd met de kinderen doorbrengen: allemaal voordelen die mensen nu ervaren.
De valkuilen
Máár: uit dezelfde enquête blijkt ook dat mensen maar zelden alleen met werk bezig zijn, en dat de dingen tussendoor doen ook een valkuil kunnen zijn. Even een wasje draaien, tv kijken, op social media rondhangen: afleiders die je waarschijnlijk liever niet te veel hebt. Heb je moeite je concentreren op je werk? Dit zijn effectieve manieren om je focus terug te vinden en te behouden.
Mark Tigchelaar is medeoprichter van Focus Academy. Volgens hem is focus een superpower, mits deze op de juiste manier benut wordt. "Focus zorgt ervoor dat je beter presteert én dat je minder stress ervaart."
Ben je niet gefocust, dan kun je de hele dag druk zijn zonder productief te zijn. Hoe komt dat? Voor de coronacrisis werkten we hard en planden we onze dagen efficiënt in. "Nu is dat haast onmogelijk. Er hoeft maar één mailtje of appje binnen te komen of we zijn afgeleid, waardoor onze planning al snel in de soep loopt", zegt Tigchelaar.
Het is daarom des te belangrijker om te realiseren: wat doe ik met mijn aandacht? Heb je meer last van prikkels (zoals social media, WhatsApp of het nieuws)? Dan gaat het niet om je tijd beter plannen, maar om je aandacht beter managen. De grote hoeveelheid informatie die beschikbaar is, is fijn, maar kan ook zorgen voor een gebrek aan aandacht voor je werk of andere belangrijke zaken.
Telkens als je wisselt van taak, betaal je namelijk een prijs. Stel: je krijgt een appje binnen. Het beantwoorden ervan kost misschien hooguit vijf seconden, maar het werkt negatief door op je focus.
Wisselen van aandacht
"Het gaat niet om de tijd die je kwijt bent, maar om het aantal keer dat je wisselt van aandachtspunt. Bij iedere wissel verlies je hersencapaciteit", legt Tigchelaar uit. "Je hersenen worden als het ware in tweeën gesplitst: het ene deel beantwoordt het appje, het andere deel probeert te achterhalen wat je ook alweer aan het doen was op het moment dat je het appje ontving: de oorspronkelijke taak.
Volgens de breinexpert zorgt het beantwoorden van zo’n appje, ongeacht hoe lang je daarover doet, ervoor dat je 40% trager wordt in het uitvoeren van je oorspronkelijke taak. "Daarnaast is de kans op fouten maken 20% groter."
Nu we veel thuis zitten, is er een grote kans dat je onbewust meer prikkels opzoekt. ‘Even’ social media checken wordt al gauw een halfuur. Je kijkt vaker naar het nieuws. Of een bericht nu positief of negatief is, tijdens het checken van die (nieuws)media wissel je constant met je aandacht en creëer je stress in je hoofd.
"En een thuissituatie met de kinderen is leuk en gezellig, maar je kunt vaker onderbroken worden tijdens het werken. Dit zorgt ervoor dat je meer stress ervaart, ondanks dat je ook van de gezelligheid geniet", verklaart Tigchelaar.
Meer creativiteit
Toch hoeven we echt niet de hele dag onafgebroken gefocust en productief te zijn. Integendeel. Productiviteit en creativiteit zijn elkaars tegenpolen. Alles wat je doet om je productiviteit te vergroten, verlaagt je creativiteit. "De neiging om continu productief te zijn is exact de reden waarom we dat niet zijn. Krampachtig een mailtje wegtikken voor een strakke deadline werkt niet. Juist tijdens het douchen of even niksen, komen de beste ideeën naar boven."
Volgens Tigchelaar zijn er vier redenen om te wisselen met je aandacht. Weet je die ‘pilaren’ te controleren, dan ben je goed op weg naar het effectief vinden van je focus. Deze vier pilaren zijn:
Externe prikkels
Omgevingsfactoren. Een stofzuiger op de achtergrond, kinderen die willen voetballen of een vuilnisbak die buiten wordt gezet.
Interne prikkels
Emoties, nieuwe ideeën of afleidende gedachten: oh, ik moet dat mailtje nog versturen.
Brandstof
Hersenen hebben brandstof nodig. Vergelijk het met benzine tanken voor een auto. Het tanken/opladen kost tijd. Dit betekent dat je even geen nieuwe prikkels mag opnemen en dat je jezelf de ruimte moet geven om bewust even af te dwalen met je gedachten. Doe je dit niet, dan kunnen je hersenen niet meer filteren.
Engagement
Is iets te simpel, saai of gaat het te traag? Dan hebben je hersenen te weinig uitdaging en dwalen ze af naar iets wat op dat moment leuker is.
De interne en externe prikkels zijn afleiders, brandstof en engagement kun je zien als weerbaarheid. Volgens Tigchelaar is het niet erg als je wordt afgeleid, als je er maar voor zorgt dat je weerbaarheid groter is dan de afleiders. Dan ben je al een eind op weg.
Praktische tips voor een betere focus
- Weet wat je doel is
Start de dag met concrete doelen en houd je daaraan. Laat je gedurende die taken niet afleiden door andere dingen.
- Voorbereiding
Zorg voor een schoon en opgeruimd bureau. Informeer je omgeving dat je niet bereikbaar bent. Spoed? Geen probleem, dan kunnen ze je bellen.
- Focus aan
Hoe kom je in de flow? Een vaste werkplek is een pre. Ook kan het helpen naar muziek te luisteren die je al kent.
- Focus uit
Je hebt tijd nodig om bij te tanken. Ze je focus even uit door een rondje te lopen of naar buiten te staren. Lijkt saai, maar hiermee activeer je het default mode network, een belangrijk gebied in je hersenen, dat zorgt voor nieuwe inzichten.