Facebook en Snapchat overtreden al jaren Nederlandse privacywet

Nederlandse kinderen onder de 16 kunnen zonder toestemming van hun ouders op social media. Bedrijven als Facebook en Snapchat overtreden zo al jaren de wet.

In Nederland is het voor bedrijven niet toegestaan om zonder ouderlijke toestemming gevoelige persoonsgegevens van kinderen onder de 16 te verwerken. Dat staat in de Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp) uit 2001.

Toch vragen grote techbedrijven als Facebook en Snapchat bij het registreerproces niet of een jongere toestemming van zijn of haar ouders heeft. Deze twee bedrijven zijn populair onder de jeugd: Facebook is eigenaar van Instagram en WhatsApp, en Snapchat is uitgegroeid tot een heel populaire chat-app onder jongeren.

Wet niet geschreven voor internet

"Veel bedrijven overtreden al jaren de wet", zegt ict-jurist Arnoud Engelfriet van adviesbureau ICTRecht. "Deze wet is echter niet geschreven voor het internettijdperk en er wordt door de regelgevers maar weinig moeite genomen om van deze overtredingen werk te maken."

In tegenstelling tot Facebook en Snapchat houdt Google zich wel aan de Nederlandse wet. Je kunt bij Google Nederland alleen een account registreren als je z6 jaar of ouder bent. Tijdens het registratieproces wordt om de geboortedatum gevraagd.

Extra pagina met informatie

Het College Bescherming Persoonsgegevens (CBP) bevestigt dat het wettelijk verplicht is dat bedrijven aan jongeren onder de 16 vragen of zij toestemming van hun ouders hebben voor de verwerking van hun persoonsgegevens. Of het CBP actie gaat ondernemen tegen dergelijke sociale netwerken, wil een woordvoerder niet zeggen. "We reageren niet op mogelijke of lopende onderzoeken", aldus het CBP.

Volgens Remco Pijpers van Mijn Kind Online en Kennisnet zou een extra pagina tijdens het registreerproces met informatie over de Nederlandse minimumleeftijd gewenst zijn: "Dan kunnen kinderen op die pagina lezen wat er met hun informatie gebeurt, en dat het belangrijk is dat hun ouders weten wat zij op internet doen. Op die manier kunnen sociale netwerken de ouders bij de online activiteiten van kinderen betrekken."

Lastig te handhaven

Volgens Engelfriet is het voor bedrijven lastig te controleren of kinderen daadwerkelijk toestemming van hun ouders hebben. "Door iemand een vakje aan te laten kruisen kun je als dienstverlener niet zeker weten of het kind ook daadwerkelijk toestemming van zijn ouders heeft."

"Je zou de last dan wel eerder bij de ouder leggen, omdat je zelf genoeg actie onderneemt om te voorkomen dat kinderen zonder ouderlijke toestemming zich registreren", aldus Engelfriet. Maar dat gebeurt niet, blijkt uit het registratieproces van Facebook en Snapchat.

Facebook bevestigt dat kinderen ouder dan 13 een account bij het sociale netwerk kunnen registreren, maar wil niet inhoudelijk op de wetsovertreding reageren. Een woordvoerder van Facebook benadrukt dat het bedrijf regelmatig met partijen samenwerkt om kinderen veilig te leren internetten.

Snapchat was niet bereikbaar voor commentaar.

Europese beslissing voor minimumleeftijd

Nederland is één van de weinige landen in de wereld waar kinderen jonger dan 16 toestemming moeten krijgen van hun ouders. In de meeste landen, waaronder de VS, ligt die grens op 13 jaar. Daarom houden Facebook en Snapchat ook een minimumleeftijd van 13 jaar aan. Jongeren die ouder dan 13 zijn, mogen zich gewoon registreren.

Europa heeft deze week een akkoord bereikt over een voorstel om de data van Europese burgers beter te beschermen. Hierin staat duidelijker uitgelegd dat kinderen die jonger zijn dan 16 voortaan toestemming moeten vragen om deel te nemen aan een sociaal netwerk. De EU-landen krijgen zelf de keuze om hier invulling aan te geven, bijvoorbeeld door de minimale leeftijd te verlagen of verhogen tot minimaal 13 en maximaal 16 jaar.

Het ministerie van Veiligheid en Justitie gaat zich de komende tijd buigen over het Europese voorstel, maar kan nog niet zeggen of de minimumleeftijd van 16 jaar in Nederland wordt verlaagd.