Grote illegale handel in orkestbanden via Facebook

Op Facebook is een levendige handel in het 'ruilen' van orkestbanden. De makers van de instrumentale versies van veelal Hollandse hits dreigen daardoor met stoppen.

Orkestbanden zijn instrumentale versies van liedjes, die door volkszangers gebruikt worden om in de kroeg op te treden. Ook vormen deze banden de basis van karaokevideo's. De banden kosten tussen de 2 en 5 euro, er worden enkele duizenden per jaar verkocht en de grote hit op dit moment is Ik haal alles uit het leven van André Hazes Jr.

Stichting Brein, die namens de entertainmentindustrie auteursrechten probeert te beschermen, heeft sinds begin vorig jaar zo'n twintigtal Facebook-pagina's met tienduizenden leden laten sluiten, omdat er mp3-tjes werden uitgewisseld zonder dat producenten of componisten ervoor betaald werden. Maar ondernemers uit de sector laten aan RTL Z weten dat dit slechts het topje van de ijsberg is.

Binnen 2 uur illegaal verspreid

De diefstal is aan de orde van de dag, zegt Marcel van Ketel van XD-orkestbanden.nl, een van de weinige officiële orkestbandenfabrikanten van Nederland. Ook een sectorgenoot, die anoniem wil blijven, zegt dat de situatie 'verschrikkelijk' is: "Als er een Facebook-groep gesloten wordt, krijgen de leden binnen een paar uur een linkje naar een nieuwe groep."

Het is zelfs zo schrijnend, zegt Van Ketel, dat banden vrijwel direct na de publicatie al op de pagina's verschijnen. "Laatst hadden we een nieuwe band uit en binnen twee uur werd hij al via WeTransfer verspreid. Wat moeten wij dan nog?"

WhatsApp-groepen

Door tips uit de sector kan Stichting Brein werk maken van het offline halen van de groepen. "Het wordt wel iets beter sinds Brein ingrijpt. Het aantal Facebook-groepen slankt af en mensen die voorheen veelvuldig deelden, kopen nu ook weleens een bandje."

Maar de grootschalige diefstal verplaatst zich alweer. "Er ontstaan nu WhatsApp-groepen waarin de links gedeeld worden. Daar kan je nog moeilijker bijkomen."

'Verrotte cultuur'

Volgens hem is er een verrotte cultuur in Nederland: niemand wil betalen voor de banden. En in de orkestbandenbusiness is nog erger. "Juist de groep die geïnteresseerd is in dit soort banden denkt: waarom zou ik ervoor betalen?"

Dat is ook de reden dat grote internationale producenten Nederland 'al de rug hebben toegekeerd', aldus Van Ketel. "Nederland is een shitmarkt, zeggen ze dan."

Hij noemt het 'de georganiseerde misdaad, maar dan van de orkestbanden'. "Tegelijkertijd worden wij voor laaielichters uitgemaakt, omdat we 4 euro voor een band vragen."

'Bijna kopje onder'

Het lukt XD-orkestbanden.nl ternauwernood om het hoofd boven water te houden, vooral dankzij deals met grote zakelijke afnemers. "Als die er niet waren geweest dit jaar, dan hadden we niet meer bestaan. En wat dan? De zangers hebben ons nodig, want anders hebben ze straks geen banden meer om mee te zingen."

Hij hoopt dat mensen bewuster worden bij het aanschaffen van illegale content en de Stichting Brein meer gaat optreden. "Brein doet zijn best, maar dat komt omdat wij het aanleveren. Er is geen tijd en geen geld op zo'n kleine sector te ondersteunen. Ik voel me als een bank zonder beveiliging."