Politie onderschept miljoenen berichten criminelen

De politie heeft toegang gekregen tot 3,6 miljoen versleutelde berichten van een geheim communicatienetwerk voor criminelen.

Met het ontsleutelen van de berichten is bewijsmateriaal beschikbaar gekomen voor strafrechtelijke onderzoeken naar liquidaties, drugshandel en witwassen. Dat meldt het Openbaar Ministerie vandaag. Volgens het OM kan de informatie leiden tot 'grote, beslissende doorbraken in strafzaken'. De chef van de Landelijke Eenheid noemt het een 'mokerslag' voor de georganiseerde misdaad.

De 3,6 miljoen versleutelde berichten zijn verzonden met aangepaste Blackberry-telefoons. Deze apparaten zijn populair in de georganiseerde misdaad. De gegevens zijn afkomstig van servers in Canada, die vorig jaar op verzoek van de Nederlandse politie in beslag zijn genomen.

PGP

De servers werden beheerd door Ennetcom, het Nederlandse bedrijf dat deze Blackberry-telefoons verkocht. De telefoons zijn voorzien van Pretty Good Privacy (PGP), een populaire en vertouwde encryptiemethode. Maar omdat de politie de encryptiesleutels in handen kreeg, kon het de berichten op de server ontsleutelen.

Het is onduidelijk hoe de politie de encryptiesleutels heeft verkregen, behalve dat het OM zegt dat de sleutels tijdens het onderzoek 'in handen zijn gekomen van de politie'. Mogelijk heeft Ennetcom de encryptiesleutels van zijn 40.000 Blackberry-telefoons op een centrale server opgeslagen.

Wat is PGP?

PGP is een populaire versleutelingsmethode die niet alleen door criminelen, maar ook door bijvoorbeeld journalisten, klokkenluiders en dissidenten wordt gebruikt. De geheime berichten zijn alleen te lezen voor de ontvanger als hij ook de juiste sleutel heeft.

Voor zover bekend is de encryptie van PGP niet gekraakt. Het OM heeft de sleutels gevonden waarmee de berichten konden worden ontsleuteld.

NFI

De politie zegt nauw te hebben samengewerkt met het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) om de versleutelde berichten in te zien. "Met behulp van de forensische zoekmachine Hansken kon de grote hoeveelheid informatie snel en efficiënt worden doorzocht", zegt het OM. In totaal gaat het om 7 terabyte aan data.

Het NFI heeft eerder aangetoond versleutelde berichten op PGP-Blackberry's te ontsleutelen. Dat gebeurt door de telefoon aan een apparaat te koppelen die deze geheime berichten kan uitlezen.

Het onderzoek naar Ennetcom is voortgekomen uit onderzoeken naar liquidaties. In deze zaken werd opvallend vaak gebruikgemaakt van de PGP-Blackberry's.

Blackberry-telefoons

De aangepaste BlackBerry-telefoons werden door Ennetcom verkocht voor rond de 1500 euro. Kopers van de telefoon kregen bij de inbeslagname van de serversin april vorig jaar een melding op hun telefoon te zien.

In die melding werd gebruikers die zich zouden kunnen beroepen op een wettelijk verschoningsrecht, zoals advocaten, artsen, notarissen of geestelijken, gevraagd zich te melden. Op deze oproep is geen enkele reactie gekomen, zo stelt het OM.