Tegenstanders aftapwet winnen nipt

Tegenstanders aftapwet winnen nipt

22-03-2018 10:30 Laatste update: 13:29

Redactie Bright

De tegenstanders van de aftapwet hebben het referendum over de inlichtingenwet waarschijnlijk nipt gewonnen.

Lees ook: Tegenstanders aftapwet: 'Kabinet moet wet nu aanpassen'

Na het tellen van 93,8 procent van de stemmen had 48,7 procent tegen de wet gestemd en 47,3 procent voor. 4 procent stemde blanco. De opkomst was 51,5 procent.

Volgens de referendumwet zou het voorstel voor de aftapwet door de regering opnieuw moeten worden overwogen als de opkomst minstens 30 procent is. De definitieve uitslag van het referendum is niet bindend. 

Door het aantal blanco-stemmen is de kans aanwezig dat er geen meerderheid voor én geen meerderheid tegen de wet wordt gehaald. De referendumwet heeft geen rekening gehouden met het geval dat er geen meerderheid van 50 procent wordt gehaald. Toch is deze lacune in de wet volgens de Kiesraad geen probleem. "Volgens de Kiesraad is sprake van een meerderheid voor een raadgevende uitspraak tot afwijzing wanneer, bij voldoende opkomst, het percentage kiezers dat een geldige stem tegen heeft uitgebracht, hoger is dan het percentage dat een geldige stem vóór heeft uitgebracht", stelt de raad.

Verschil in uitslagen

In 45 gemeenten werd alleen het referendum gehouden. Vanwege herindelingen waren daar geen gemeenteraadsverkiezingen. In die gemeenten was de opkomst 30,53 procent. In de gemeenten waar wel lokale verkiezingen waren, was de opkomst ongeveer 53 procent. In de gemeenten waar alleen het referendum was, stemden veel meer mensen tegen. Zo was in Groningen 70,8 procent van de kiezers tegen de inlichtingenwet. In Leeuwarden stemde 62,3 procent tegen. Uitzondering zijn de studentensteden Nijmegen en Utrecht, waar wel gemeenteraadsverkiezingen waren. Daar stemden zes op de tien mensen tegen de aftapwet.

'Niet negeren'

Verantwoordelijk minister Kajsa Ollongren (Binnenlandse Zaken) wilde gisteravond niet reageren. Ze noemde de uitslag toen 'too close to call': de voor- en tegenstanders lagen te dicht bij elkaar. Ollongren komt later vandaag met een reactie. 

Tegenstanders van de aftapwet roepen het kabinet op om de uitslag van het referendum niet naast zich neer te leggen. "Dit kan de politiek niet negeren", reageerde de digitale burgerrechtenbeweging Bits of Freedom, dat tegen de wet is. "Wat de einduitslag ook wordt de boodschap is duidelijk: heel veel mensen in Nederland willen een betere wet en geen sleepwet."

Hacken en aftappen

De wet inlichtingen- en veiligheidsdiensten 2017 zoals de aftapwet of sleepwet officieel heet, is volgens de AIVD nodig om online te speuren naar gevaren voor de democratie, zoals potentiële terroristen of buitenlandse staatshackers.

Organisaties zoals Amnesty International zijn tegen de nieuwe wet omdat het een te grote inbreuk op de privacy zou zijn. Een groep Amsterdamse studenten die ook tegen de wet zijn startte het initiatief 'sleepwet'. Ze verzamelden 300.000 handtekeningen om het raadgevend referendum van start te laten gaan. Mocht de regering besluiten de wet in te voeren, dan is het doel om deze vanaf 1 mei 2018 in te laten gaan. 

Lees meer over de aftapwet:

Zo tapt de AIVD straks internet af

'Veel te weinig geld voor uitvoeren nieuwe aftapwet'

Dit staat er in de aftapwet