Waarom gratis roamen je straks tóch geld gaat kosten

Vanaf 2017 roamt iedereen gratis in de hele EU. Toch lijkt de kans groot dat er extra kosten bij komen. Eén keer raden wie daarvoor op mag draaien.

Het lijkt een ideaal plan: overal in Europa gratis roamen. Je verbruikt dan gewoon MB's vanuit je Nederlandse databundel. Het is een plan waar de Europese Commissie al jaren mee bezig is en dat naar verwachting vanaf 15 juni volgend jaar in werking treedt.

Waarom kost roamen eigenlijk geld?

Stel: je woont in Nederland en bent klant bij Vodafone. Je gaat een weekje naar Brussel en verbindt die dagen met het netwerk van de Belgische provider Proximus. Dan verbruik je via Proximus data, waar Vodafone een bedrag voor betaalt aan de Belgische provider. Deze kosten worden nu verrekend met de roamingbundels die je koopt, meestal kost dat een paar euro voor 100MB en wat belminuten.

Wat zijn de plannen?

Door nieuwe Europese regelgeving hoeven consumenten geen roamingbundels meer te kopen om in het buitenland te kunnen bellen en internetten. Telecomproviders mogen nog wel aan elkaar geld aan elkaar vragen: maximaal 8,50 euro per gigabyte, zo stelt de Europese Commissie. Als de Vodafone-klant in Brussel roamt en 1GB data verbruikt, zou Proximus aan Vodafone dus maximaal 8,50 euro mogen vragen.

Wat is het addertje onder het gras?

Laten we even bovenstaand voorbeeld aanhouden. De Vodafone-klant heeft een abonnement van 36 euro per maand voor een databundel van 12GB. Dan betekent dat Vodafone voor 1GB 3 euro van de klant krijgt. Dat is bijna een derde van de maximumprijs van 8,50 die Proximus aan Vodafone kan vragen voor diezelfde GB.

Als je tijdens het weekje vakantie 6GB data verbruikt, zou Vodafone voor dit verbruik 18 euro van de klant krijgen en vervolgens aan Proximus 52 euro moeten betalen. Dit verschil, dat voorheen met roamingbundels werd betaald, moet nu ergens anders vandaan komen.

De consument gaat dus wel betalen?

Dat lijkt aannemelijk: de roamingkosten moeten toch worden betaald. Dat kan op allerlei manieren, maar het is zeker mogelijk dat de prijzen van Nederlandse abonnementen omhoog gaan om de telecomproviders in te dekken voor de onderlinge roamingkosten.

Dat lijkt ook al te gebeuren. Zo heeft KPN de roamingkosten al geschrapt en nieuwe abonnementen geïntroduceerd waar de databundel ook in andere Europese landen geldt. Deze abonnementen zijn tussen de 1 en 5 euro per maand duurder geworden.

Tim Wijkman, researcher en marktanalist bij Telecompaper, waarschuwde al eerder voor deze prijsverhoging. Als je één of twee keer per jaar op vakantie gaat, is het aanschaffen van een extra databundel goedkoper dan een de 12 tot 60 euro per jaar die je extra betaalt, vindt hij. 

Wat betekent dit voor kleine providers?

Vooral kleinere providers die maar in één land actief zijn, krijgen last van de nieuwe Europese regelgeving. Zij moeten in het buitenland altijd betalen voor klanten die roamen, terwijl grotere providers - neem een Vodafone of T-Mobile - in veel landen niet de hoofdprijs voor roaming hoeven te betalen: ze zijn daar immers vaak al actief met een eigen netwerk. 

Is er ook een oplossing?

Jazeker. Veertien landen, waaronder Nederland, willen dat het maximumtarief van 8,50 euro voor 1GB omlaag gaat. Volgens de landen zouden de werkelijke kosten voor het verbruik van data veel lager liggen. Hoe lager het bedrag, hoe goedkoper roaming voor telecomproviders en uiteindelijk de consument wordt.

Het onafhankelijke consultancybureau TERA, dat door Europa is ingeschakeld om de kosten van roaming te berekenen, stelt dat 1GB tussen de 2,8 en 6,7 euro kost, afhankelijk van het land. Het gros van de Europese landen zou volgens TERA minder dan 5 euro per gigabyte kunnen rekenen.

Zijn er ook tegenstanders?

Landen waar één telecomprovider dominant is, zoals Duitsland en Frankrijk, willen juist dat de prijs omhoog gaat. De providers profiteren van hun dominante positie omdat ze een groot deel van de roamingkosten innen. Ook providers uit vakantielanden als Spanje verdienen op deze manier veel geld.

Vandaag gaan de veertien landen - waaronder Nederland, België, Zweden en Groot-Brittannië - samen met verschillende consumentenorganisaties in gesprek met de landen die juist de prijs omhoog willen, zoals Spanje, Portugal en Duitsland.