Onze netneutraliteit dreigt te verdwijnen

De Europese Commissie wil een einde maken aan de Nederlandse netneutraliteit.

Dinsdag heeft de Europese Commissie ingestemd met de telecomvoorstellen van Eurocommissaris Neelie Kroes. Ook met het meest omstreden voorstel in deze wetgeving – over netneutraliteit – gingen de Eurocommissarissen in meerderheid akkoord. Uiteindelijk waren er maar drie Eurocommissarissen die tegenstemden.

Onder hen vermoedelijk Viviane Reding, de vorige Eurocommissaris van Telecom en Media die nu op Justitie zit. Reding werpt zich al enige tijd op als voorvechtster van digitale burgerrechten en intern uitte ze de nodige kritiek op de plannen van Kroes.

Uit uitgelekte stukken (pdf) blijkt dat Redings directoraat-generaal vreest dat de plannen van Kroes in strijd zijn met verschillende burgerrechten, waaronder de vrijheid van meningsuiting en informatie. Kroes zou volgens Reding te weinig aandacht hebben voor de rechten van consumenten.

Nepneutraliteit

In het voorstel, dat Kroes donderdag tijdens een persconferentie officieel zal presenteren, houden internet- en telecomaanbieders de mogelijkheid om verschillende soorten internetverkeer voorrang te geven (en andere vormen van verkeer dus te discrimineren). Digitale-burgerrechtenorganisaties zijn om die reden zeer kritisch over de plannen van Kroes, die ook wel omschreven worden als 'nepneutraliteit'.

Als de plannen van Kroes worden aangenomen, betekent dat dat de Nederlandse netneutraliteit zal worden uitgehold. Nederland is nu nog één van de weinige landen waar netneutraliteit wettelijk is verankerd. Dat gebeurde nadat er grote ophef was ontstaan over de plannen van de telecomaanbieders om aparte tarieven te berekenen voor bepaalde diensten (en dan bij voorkeur voor apps die het verdienmodel van de telco’s bedreigen zoals Whatsapp, Skype en Viber).

Volgens Kroes zorgen te strenge regels ervoor dat internetbedrijven niet meer willen investeren in nieuwe diensten. "Als je bijvoorbeeld wilt investeren in nieuwe videoconferencing-apparatuur, een IP-TV, of een nieuw cloud computing-contract, dan wil je ook zeker weten dat je verbinding dat kan ondersteunen. Als de EU dergelijke kwaliteitsgaranties verbiedt, zouden we ook veel van dergelijke nieuwe diensten onmogelijk maken", aldus Kroes enkele maanden geleden.

Critici zijn het daar niet mee eens. “Het vastleggen van netneutraliteit kan innovatie juist stimuleren”, verklaart D66-Europarlementaritër Marietje Schaake tegenover Bright. “Als start-ups uit de markt worden gedrukt door prijsafspraken tussen grote spelers, belemmert het gebrek aan netneutraliteit juist innovatie. Verder is het belangrijk dat we een gelijk speelveld hebben op de Europese digitale markt.”

Verkiezingen

Het zal nog wel even duren voordat Kroes' plannen gevolgen gaan hebben voor Nederlandse internetgebruikers. Eerst moet nu het Europees Parlement zich over haar voorstellen gaan buigen. Verschillende fracties zijn daar zeer kritisch over de door Kroes voorgestelde 'netneutraliteit'.

“Het Europees Parlement heeft zich herhaaldelijk in meerderheid voor het vastleggen van netneutraliteit uitgesproken”, aldus Schaake. “Ik zal er in ieder geval alles aan doen om ervoor te zorgen dat netneutraliteit naar Nederlands model ook Europees in wetgeving wordt vastgelegd.”

Of dat zal lukken is de vraag. Kroes’ voorstellen over netneutraliteit maken onderdeel uit van een veel groter telecompakket, waarover menigeen enthousiast zal zijn. Zo zal het pakket er onder meer toe leiden dat de bel- en datakosten omlaag gaan. Niet iets waar politici graag tegen zullen stemmen, nu de Europese verkiezingen (mei 2014) weer in zicht komen.

“Dat is een groot risico”, erkent Schaake. Ze hoopt echter dat een meerderheid van het Europarlement toch voet bij stuk houdt. Het is volgens haar te gevaarlijk om internet- en telecomaanbieders te laten bepalen tot welke diensten mensen toegang hebben. “Als mensen vandaag beperkt worden in toegang tot gratis diensten als Skype, wat kan dat morgen betekenen voor toegang tot nieuwssites naar keuze?”