Voorkom dat je kind bijziend wordt door staren naar schermen

Kinderen krijgen vaker oogproblemen doordat ze te lang achter elkaar naar schermen kijken. Dat is te voorkomen door kinderen langer buiten te laten spelen.

Van de 13-jarige kinderen is een kwart inmiddels bijziend, blijkt uit onderzoek van het Erasmus Medisch Centrum. De grote boosdoener is 'dichtbijwerk', vertelt hoogleraar oogheelkunde Caroline Klaver. Daarmee bedoelt ze activiteiten als smartphonegebruik en het lezen van boeken. Door vaker en langer naar iets te kijken dat dichtbij is, groeit het oog in de kindertijd te lang door. Hierdoor ontstaat bijziendheid.

Wat is bijziendheid?

Bijziendheid, ook wel myopie genoemd, is de snelst toenemende oogafwijking ter wereld. Het ontstaat in de jeugd tijdens het groeiproces. Bij bijziendheid groeit de oogbal excessief in de lengte. Ideaal is dat het licht precies op je netvlies valt, maar dat is bij bijziendheid niet het geval. Hierdoor hebben mensen die bijziend zijn moeite om dingen op afstand scherp te zien. 

Buitenspelen

Bijziendheid is te voorkomen door kinderen niet continu achter elkaar te laten focussen op iets dat dichtbij is. De beste manier om dat te bereiken is naar buiten gaan, zegt Klaver. Kinderen moeten twee uur per dag buiten zijn. "Dat hoeft niet onafgebroken, maar kan ook verdeeld worden over de dag."

Buitenspelen is goed omdat licht op het netvlies zorgt voor de aanmaak van het stofje dopamine. Dat stofje geeft een stopsignaal aan de ogen, waardoor die stoppen met groeien.

"Kinderen moeten echt naar buiten", zegt Laura Raimondo, woordvoerder van het Oogfonds. "Ze hebben die twee uur daglicht nodig voor een gezonde ontwikkeling van de ogen. Het is geen ramp als het een dag niet lukt, maar gemiddeld zou je daar aan moeten kunnen komen."

Volgens Raimondo moet je die buitentijd inbouwen. "Ga na het eten een eindje wandelen en laat dat een gewoonte worden. Het zal eerst wat geforceerd zijn, maar je moet het gewoon doen. En begin een tuintje buiten of neem een hond die regelmatig moet worden uitgelaten."

20-20-2 regel

Om het praktisch te houden, is de 20-20-2 regel bedacht. Na 20 minuten lezen of het gebruiken van de smartphone moet dat onderbroken worden door 20 seconden 'de blik op oneindig zetten', vertelt Klaver. De 2 staat voor 2 uur buitenspelen. Kinderen met bijziendheid hebben een grotere kans om later slechtziend of blind te worden. Ongeveer 30 procent van de mensen met een lenssterkte van -6 wordt uiteindelijk slechtziend aan beide ogen. 

Het risico op het ontwikkelen van oogproblemen door dichtbij kijken geldt voor jongeren tot hun 21ste, daarna niet meer. Als volwassene zijn je ogen namelijk uitgegroeid. "Smartphonegebruik kan daarna hoogstens zorgen voor vermoeide ogen", zegt Klaver. "Het tast je ooggezondheid dan niet meer aan."

Het goede voorbeeld

Pedagoog Jacqueline Schot gaf eerder tips hoe je ervoor kunt zorgen dat je kind buiten blijft spelen. Als eerste moeten ouders het goede voorbeeld geven. "Kinderen leren meer van wat ze van je zien, dan wat ze van je horen", zegt Schot. Dat beaamt Raimondo. "Geef als ouders het goede voorbeeld door niet vastgeplakt te zitten aan je telefoon." 

Daarnaast moeten kinderen vanaf jonge leeftijd al leren omgaan met tablettijd. Zorg ook voor goede kleding voor je kinderen, zodat ze ook wanneer het regent of koud is lekker buiten kunnen ravotten.

"Natuurlijk gaan kinderen jengelen als ze opeens naar buiten moeten. Ze moeten zichzelf opeens leren vermaken", zegt Raimondo. "Maar de aanhouder wint. En uit onderzoek is gebleken dat kinderen het nog steeds het leukste vinden om buiten te spelen."

Bekijk ook onze video over hoe je de internettijd van je kinderen kan beperken: