Hoe je nepnieuws kunt onderscheiden van echt nieuws

Met de opmars van het coronavirus zien we een wildgroei aan nepnieuws: namaaknieuwsberichten, gemaakt door photoshoppers en bitcoinboeven die graag misbruik maken van een groeiende informatiebehoefte, in combinatie met de aanwezigheid van onrust onder lezers. We krijgen hier steeds meer vragen over bij RTL Nieuws. Dat leggen we graag uit.

Deze week krijgen wij dit nieuwsbericht onder ogen via onze lezers, met de vraag: komt dit echt van jullie?

Het antwoord is: nee. Het lettertype dat wij gebruiken is nét iets anders, de koppen boven onze artikelen zijn wat minder lang en wij schrijven hopelijk iets betere zinnen. Iemand die denkt grappig te zijn, schrijft deze tekst in een opmaakprogramma en deelt het in WhatsApp-groepen. Met alle gevolgen van dien. 

Als je berichten leest die te ongelooflijk zijn om waar te zijn, dan is dat meestal ook zo. Wil je weten of het klopt? We hebben op onze site en app een zoekfunctie die je kan vertellen of het bewuste bericht door ons is gebracht.

Sluiting scholen

Vorige week: een artikel dat via social media werd verspreid over de sluiting van scholen en universiteiten leek afkomstig van de website van RTL Nieuws, maar is dat niet. Voor het bericht werd de stijl van de site van RTL Nieuws gebruikt. Alleen aan de url was te zien dat het niet de echte website is.

Net als een aantal andere media is RTL Nieuws geregeld de dupe van dit soort namaak. "Fake screenshots, next level", schreef nepnieuws-specialist Peter Burger vorige week op Twitter.

De nagemaakte website is de afgelopen tijd vaker opgedoken. Doordat linkjes op de pagina wél naar de echte website leiden, wordt de lezer makkelijk op het verkeerde been gezet.

Waarschuw ons!

Mocht je verdachte berichten zien of pagina's die ons nadoen, dan zouden we het op prijs stellen als je dit bij ons meldt. Mail naar rtlnieuws@rtl.nl. Stuur alsjeblieft een screenshot en een url mee. Samen proberen we deze uitingen te weren van onze platformen. 

Hoe denken we dit te voorkomen? Door onze lezers duidelijk te maken dat ze, als ze een afbeelding krijgen van een nieuwsbericht van RTL Nieuws met twijfelachtige inhoud, via de zoekfunctie op onze site of app kunnen checken of het bericht ook inderdaad door ons is gepubliceerd.

BN’ers in nepadvertenties

En die advertenties over BN’ers dan? Ali B, John de Mol, Humberto Tan, Beau van Erven Dorens, Jort Kelder, Matthijs van Nieuwkerk: ze kunnen er allemaal over meepraten. Hun beeltenis wordt gebruikt om lezers van nieuwssites van onder meer RTL, NOS, NU.nl en het AD te leiden naar bitcoinsites. 

We vragen het aan Google, een van onze advertentiepartners, waar woordvoerder Rachid Finge toelichting geeft. ''Eerder dit jaar zagen we overlijdensadvertenties van John de Mol verschijnen in advertentievorm. Die nep-advertenties zijn verschrikkelijk. Die hebben we destijds snel weten te elimineren. We werken zo hard als we kunnen om te voorkomen dat nare advertenties verschijnen op websites die met onze advertentiesystemen werken.'' 

Google: ''Elke dag verwijderen we al gemiddeld zo'n 6 miljoen advertenties. In 2018 blokkeerden we ook nog eens bijna één miljoen malafide accounts. Dit is een kat- en muisspel met oplichters. We doen er alles aan om ons steeds beter tegen hen te wapenen.''

Een spel dus, vertelt Google, waarin we regelmatig worden overvallen door een onverwachte beweging. Er wordt hard aan gewerkt, maar uitsluiten dat je deze rommel nog voorbij ziet komen, kunnen we helaas niet.