Facebook leert het nooit

Weken van schandalen hebben Facebook-ceo Zuckerberg niet afgeschrikt. Zijn koers lijkt vrijwel onveranderd.

Facebook-ceo Mark Zuckerberg opende dinsdag de jaarlijkse ontwikkelaarsconferentie F8. Dit jaar was echter anders dan andere jaren, want dit was de eerste keer dat Zuckerberg op eigen gelegenheid sprak sinds het dataschandaal dat eind maart aan het licht kwam.

Ik weet niet wat ik verwacht had. Misschien dat Zuckerberg zou vertellen hoe hij het schandaal aangrijpt om het bedrijf eindelijk de juiste richting in te sturen. Hij had een zaal vol met de meest enthousiaste ontwikkelaars kunnen inspireren met een nieuwe missie voor de onnavolgbare platforms die hij onder zijn vleugels heeft: de twee grootste sociale media en de twee grootste chatdiensten ter wereld.

Wegpoetsen

Zuckerberg viel in herhaling tijdens zijn half uur durende openingsspeech. "We hebben een verantwoordelijkheid", zei hij, wijzend op nepnieuws en op de veiligheid van gebruikers. Dat zou allemaal echt beter worden, dit keer wel. Maar Zuckerberg bood ook een glimp achter het gordijn. "Het moeilijkste was niet om meer mensen op veiligheid te zetten", zei Zuckerberg over het fors gegroeide 'Safety & Security'-team van Facebook. "Het moeilijke was om ook vooruit te blijven bewegen bij alle andere dingen die we doen." En dat is de crux in het hele dataschandaal. Zuckerberg wil dat schandaal zo snel mogelijk wegpoetsen, zodat hij gewoon weer verder kan gaan waar hij gebleven was.

Dus herhaalt hij bij de opening wat van zijn beloftes: "We zullen beter worden in het herkennen van beïnvloeding van verkiezingen, we hadden ook niet verwacht dat Facebook op die manier gebruikt zou worden. We zullen onze klanten beter beschermen."

Zoethoudertje

Daarna kondigt Zuckerberg een zoethoudertje aan: de nieuwe functie Clear History. Daarmee krijgen Facebook-gebruikers ergens in de komende maanden inzicht in de zoekgeschiedenis die Facebook van hen bijhoudt. Dat doet Facebook namelijk al jaren: zelfs als je bent uitgelogd op Facebook weet de site precies welke sites je bezoekt, zolang die sites maar de advertenties of analyse-software van Facebook gebruiken.

Maar pas nu, op het moment dat Facebook verzeild is geraakt in een schandaal, krijgen gebruikers de mogelijkheid om die geschiedenis in te zien en te verwijderen. Pas op het moment dat gebruikers weer even wakker schrikken en beseffen dat Facebook eigenlijk wel heel veel over hen weet. Een bedrijf dat werkelijk geeft om de privacy en toestemming van zijn gebruikers, had deze informatie al lang met hen gedeeld.

Net zoals dat Facebook ook pas na het schandaal de mogelijkheid toevoegde om koppelingen met apps en sites makkelijker te verwijderen. Dan kan het ineens wel, terwijl gebruikers jaren gebaat zouden zijn bij die functie.

Toestemmingsvensters

Ondertussen moet Facebook ook nog eens voldoen aan de nieuwe Europese privacywetgeving AVG. Dat doet het bedrijf door gebruikers te confronteren met een aantal vrij ingewikkelde toestemmingsvensters, die door die complexiteit mogelijk niet eens aan de wet voldoen. En het mooiste van alles: wie akkoord gaat, geeft Facebook toestemming om gezichtsherkenning op zijn of haar foto's toe te passen. Een techniek die vanwege de strenge Europese regels jarenlang was verboden.

Een bedrijf die het beste voor heeft met de privacy van zijn gebruikers doet dat niet. Hoe diep die verkeerde visie op privacy gaat, werd maar weer eens duidelijk toen WhatsApp-oprichter Jan Koum voorafgaand aan F8 aankondigde op te stappen bij Facebook. 'Een flink meningsverschil over privacy' zou de reden van het vertrek zijn. In maart kondigde Facebook-beveiligingshoofd Alex Stamos zijn vertrek bij Facebook aan. De reden? Hij wilde meer transparantie over de aanpak van nepnieuws en beïnvloeding van verkiezingen, maar stuitte op verzet van de top van Facebook.

En weer door... met dating

Nog geen tien minuten nadat Zuckerberg tijdens zijn openingsspeech op F8 over privacy repte, had hij het weer over waar het hem echt om gaat. Een nieuwe datingapp. Serieus? Een bedrijf dat van het ene in het andere schandaal struikelt, dat privacy-voorvechtende topmensen ziet vertrekken, een bedrijf dat zijn baas ter verantwoording naar het Amerikaanse Congres moet sturen. Dat bedrijf vraagt zijn gebruikers doodleuk om nog maar eens meer data te delen. Om hun hele liefdesleven meteen ook maar afhankelijk te maken van Facebook. Dat is van een ongekende toondoofheid.

Het is wachten op de eerste schandalen die uit Facebook Dating voortvloeien, waarna Zuckerberg weer bezorgdheid kan veinzen en te laat met simpele maatregelen kan komen. Om vervolgens weer een nieuw data-vehikel te bedenken.