Uitlegparty: Patent wars

Uitlegparty: Patent wars

28-04-2011 10:37 Laatste update: 29-04-2018 00:23

Het is oorlog in de telefoonwereld. Alle grote merken strijden over patenten. Wie ligt het meest onder vuur?

In de telecomindustrie klagen bedrijven elkaar al jaren aan de lopende band aan vanwege patentschendingen, maar de laatste tijd is het bijna wekelijks raak. Vorige week nog klaagde Apple Samsung aan, omdat zijn Android-toestel Galaxy S en tablet Galaxy Tab te veel zou lijken op de iPhone. Apple beschuldigt het Koreaanse bedrijf van 'slaafs' kopiëren. Dat maakt de zaak anders dan de meeste patentkwesties die vooral gaan over het gebruikmaken van technieken van anderen.

Het Zuid-Koreaanse bedrijf spande op zijn beurt vrijdag een tegenzaak aan tegen Apple vanwege patentbreuk. Het gaat om vijf patenten in Zuid-Korea, twee in Japan en drie in Duitsland. Op welke technieken de patenten van toepassing zijn, is nog vaag. Ondanks die patentzaak zijn Apple en Samsung belangrijke zakenpartners. Apple
maakt veel gebruik van de chips en lcd-displays van Samsung, die op die twee terreinen tot de wereldtop behoort. Apple was in 2010 zelfs Samsungs op één na grootste klant.

Zoals uit dit overzicht blijkt, liggen zo'n beetje alle partijen in de mobiele wereld met elkaar in de clinch vanwege vermeende patentbreuken. Het is een wirwar van aanklachten, tegenzaken en schikkingen (zie ook deze infographic). Elke grote elektronicafabrikant heeft grote ploegen juristen in dienst om concurrenten via schikkingen over patenten te dwingen tot het overmaken van grote sommen geld. Het is gewoon onderdeel van de business. Ook het Nederlandse Philips heeft bijvoorbeeld een grote afdeling voor intellectueel eigendom.

Apple vs Google
Apple is sinds zijn succes met de iPhone en de iPad resoluter dan ooit in het uitvoeren van juridische aanvallen op de concurrentie. Het bedrijf heeft niet alleen tegen Samsung aanklachten lopen, maar ook tegen HTC, Motorola, Nokia en Kodak. De meeste zaken zijn gericht tegen Android-telefoons.

Nokia en HTC wonnen eerder deze maand de eerste slag met Apple, toen een advocaat van de International Trade Commission heeft gezegd dat beide bedrijven waarschijnlijk geen Apple-patenten schenden. Maar de tendens is duidelijk: Apple wil via de rechter de macht van Google's Android breken. 'Cupertino' kiest voorlopig de indirecte route en heeft nog geen directe aanklacht tegen Google ingediend.



Oracle vs Google
Apple is niet de enige partij die het via patentzaken op Google heeft voorzien. Ook het grote databasebedrijf Oracle heeft vorig jaar een belangrijke patentzaak tegen Google aangespannen vanwege patent- en copyrightschendingen in Android. Volgens Oracle heeft Google ook delen van de broncode van Android onrechtmatig gekopieerd van Java van Sun Microsystems, dat meer dan een jaar geleden door Oracle is overgenomen. De baas van Oracle, de machtige miljardair Larry Ellison, heeft een aantal topadvocaten ingehuurd voor de strijd tegen Google. Het wordt menens.

Oracle hoopt via de rechtszaak Google te dwingen tot het betalen van een royalty voor elk verkocht Android-toestel. Dat kan oplopen tot een enorm bedrag, nu Android het meest populaire smartphonesysteem is geworden. Patentzaken gaan altijd met name over geld: het afdwingen dat concurrenten licenties, royalties of schadevergoedingen moeten overmaken.

Google zou diverse sourcebestanden hebben overgenomen in de ontwikkeltools voor Android. Het gaat om testbestanden, maar de vraag is of dat voor de rechter iets uitmaakt. In technisch opzicht heeft Google geknipt-en-geplakt, maar betreft het alleen code om te testen. Juridisch gezien zou Google hiervoor meteen aansprakelijk zijn wegens auteursrechtschending. Die beschuldiging komt dan nog eens bovenop de beweerde patentbreuk.

Linux-patent
Google verloor afgelopen week ook een patentzaak voor een Texaanse rechtbank over het schenden van een aan Linux gerelateerd patent van het bedrijf Bedrock Computer Technologies. Google moet 5 miljoen dollar schadevergoeding betalen. Dat is peanuts voor zo'n groot bedrijf. Maar het vonnis kan gevolgen hebben voor Android, dat gebruikmaakt van de Linux-kernel.

Google ligt dus stevig onder vuur, terwijl het bedrijf zelf tot nu toe nog niemand heeft aangeklaagd. Google heeft de afgelopen tijd wel diverse patenten ingekocht bij de failliete boedel van de Canadese telecomfabrikant Nortel. De patenten zijn nodig omdat Google dan in onderhandelingen met anderen over patenten nog wat te ruilen heeft.

Microsoft
Niet alleen Apple en Google zijn verwikkkeld in tal van juridische gevechten, de hele telecombranche ligt met elkaar overhoop. Microsoft is overigens zeker zo agressief op patentgebied als Apple. De softwaregigant heeft een zaak lopen tegen boekhandelketen Barnes & Noble vanwege zijn e-reader Nook. Ook diende Microsoft aanklachten in tegen fabrikanten als Foxconn, Inventec en Motorola. Microsoft heeft recent een patent gekregen op aankopen via apps.

Twee jaar geleden trof Microsoft nog een schikking met het Nederlandse TomTom over patenten rond autonavigatie en bestandsbeheer. Waarschijnlijk hebben beide bedrijven patenten uitgeruild, want TomTom hoefde volgens Microsoft geen geld te betalen voor de overeenkomst die voor vijf jaar geldt.



Alle patenten verzamelen
De meeste patentgeschillen duren jaren en leiden niet tot een gang naar de rechtbank: ze worden geschikt voor grote bedragen of met het ruilen van het gebruik van elkaars patenten. Hoe meer patenten je hebt, hoe machtiger je bent in de mobiele wereld.

Om die reden proberen de bedrijven alsmaar meer octrooien goedgekeurd te krijgen. Recente voorbeelden: een muis met touchscreen (Apple-patent) of een touchscreen met reliëf (Apple-patent), een uitschuifbaar projectiescherm voor telefoons (Sony Ericsson-patent) of een dual-screen telefoon (LG-patent). Wekelijks duikt wel weer een nieuw octrooi rond telefoons op. Apple lijkt het meest actief met patentaanvragen. Er zijn zelfs hele sites gewijd aan alleen Apple-patenten.

Behalve ter bescherming van intellectueel eigendom of financieel gewin via schikkingen is er nog een reden dat bedrijven patentzaken starten. Ze laten zo aan anderen bedrijven in de branche weten dat ze voor gebruik van bepaalde technieken licenties moeten afsluiten. Doen ze dat niet, dan kunnen zo ook een zaak aan de broek krijgen.

Concurrentie beperken
De patentzaken maken het al met al moeilijker om de concurrentie aan te gaan met grote bedrijven. Een partij als Google kan de enorme kosten nog wel dragen, maar andere fabrikanten kunnen de financiële gevolgen van de patentoorlog wel gaan voelen. Die concurrentiebeperking heeft gevolgen voor de consument. Het betekent dat fabrikanten extra kosten moeten doorberekenen in producten. Slechts sporadisch leiden de rechtszaken ook tot beslaglegging op ingevoerde producten, zoals laatst gebeurde met Playstation 3 in Nederland na een juridische strijd tussen Sony en LG.

De uitkomsten van de patentoorlogen bepalen mede wie er machtiger wordt in de telecombranche. Het zal er bijna nooit toe leiden dat belangrijke functies van smartphones in toestellen van het ene merk wel en van het andere merk niet te vinden zullen zijn. Als ze belangrijk genoeg zijn, dan komen die functies ook gewoon in het apparaat van het andere merk, maar wel pas na betaling van enorme bedragen. Dat geld kan dan weer niet worden gestopt in lagere prijzen of in r&d.

Apple heeft met zijn grote winstgroei en enorm aantal patenten de meeste stootkracht in de mobiele branche. Het Android-leger mag dan veel groter zijn, het lijkt ook kwetsbaarder. Een ding is zeker: de mobiele patentoorlogen gaan nog vele jaren duren.